Στην κατάμεστη από κόσμο κάθε ηλικίας αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου «Palatino», την κεντρική ομιλία πραγματοποίησε η Εύα Μελά, ζωγράφος - χαράκτρια, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνη του χώρου πολιτισμού «Εργαστήρι του Γιώργη Βαρλάμου». Νωρίτερα, το άνοιγμα πραγματοποίησε ο Τάκης Στρούζας, μέλος της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας.

Αναφερόμενη στο πορτρέτο του καλλιτέχνη, η ομιλήτρια σημείωσε ότι το έργο του, όπως κάθε έργο τέχνης, «δεν πρέπει μόνο - δεν αρκεί - να δώσει μια αισθητική εντύπωση. Δεν υπάρχει ωραίο έξω από την αλήθεια».

Στάθηκε και στους λόγους που το ΚΚΕ πραγματοποίησε την εκδήλωση για τον Γ. Κεφαλληνό, υπογραμμίζοντας: «Τον τιμάει για την προσφορά του στη γέννηση και ανάπτυξη της ελληνικής χαρακτικής, την εξέλιξή της από απλό παραγνωρισμένο ως τότε στην Ελλάδα μέσο αναπαραγωγής εικόνων, σε τομέα υψηλής τέχνης. Τον τιμούμε και για τη μοναδική μέθοδο διδασκαλίας που μας άφησε. Δίδαξε στους εικαστικούς καλλιτέχνες τεχνικές ως τότε άγνωστες, που έδωσαν μοναδικής αξίας καλλιτεχνικά έργα και εφαρμογές στην τέχνη του βιβλίου, του χαρτονομίσματος, του γραμματοσήμου.

Τον τιμούμε για τον σχεδιασμό πολλών και εξαιρετικών στην αισθητική τους λογοτεχνικών βιβλίων...

Τον τιμούμε για την καθοριστική για την εξέλιξη της πολιτικής τέχνης στον τόπο μας διδασκαλία του, στο εργαστήριο χαρακτικής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, για την παιδεία που έδωσε στους μαθητές του, που έβγαλε ολόκληρες γενιές, όχι μόνο σπουδαίων καλλιτεχνών με υψηλή τεχνική γνώση, μα, πάνω απ' όλα, καλλιτεχνών με κοινωνική ευαισθησία, καλλιτεχνών - αγωνιστών για μία καλύτερη, μία δίκαιη, εντέλει μια σοσιαλιστική κοινωνία».

Θύμισε όσους μαθήτευσαν δίπλα του, όπως οι Α. Τάσσος, Β. Κατράκη, Χρ. Δαγκλής, Γ. Δήμου, Γ. Βαρλάμος, που ασπάστηκαν την κομμουνιστική ιδεολογία, καθώς και σημαντικούς προοδευτικούς οραματιστές καλλιτέχνες, όπως οι Κ. Γραμματόπουλος, Γ. Μόσχος, Τ. Κάνθος, Γ. Μόραλης, Γ. Βελισσαρίδης, Λ. Πασχάλη, Λ. Μοντεσάντου, Λ. Ορφανός, Ε. Κωνσταντινίδη, υπογραμμίζοντας ότι «φρόντισε να μεταβιβάσει τη σκέψη και την εργατικότητά του», μεταφέροντας και τα λόγια του Γ. Βαρλάμου ότι «ο Κεφαλληνός ήταν πάνω απ' όλα Ανθρωπος».

Αναλυτική ήταν η αναφορά στη βιογραφία του καλλιτέχνη, από τη γέννησή του στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (1894), την καταγωγή του (Σκουλικάδο της Ζακύνθου), μέχρι τις σπουδές του στη Γαλλία, την επαφή του με τη μαρξιστική ιδεολογία, τη γνωριμία του με τον Κ. Βάρναλη, ο οποίος ωθήθηκε από τον Κεφαλληνό στον μαρξισμό (σύμφωνα με τον πρώτο), την επιστροφή του στην Αλεξάνδρεια κ.ά., ενώ για την προσφορά του στη χαρακτική επισήμανε, μεταξύ άλλων:

«Το έργο που μας άφησε ο Κεφαλληνός είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ο προσωπικός του μόχθος για μία αισθητική αναβάθμιση κειμένων της λογοτεχνίας και οι εικόνες - έργα του είναι οι περισσότερες προορισμένες για κάποια έντυπη έκδοση. Είχε πάντα την ανεκπλήρωτη επιθυμία να ιδρύσει ένα μικρό εκδοτικό οίκο ο ίδιος, για να απαλλαγεί από τις δυσκολίες που του έφερνε η εργασία του σε επιχειρηματίες εκδότες, γιατί θεωρούσε ότι υπάρχει μεγάλη εκμετάλλευση στη δουλειά του χαράκτη.

Ενα όνειρο που δεν πραγματοποίησε ποτέ, παρά κατάφερε να ιδρύσει τύποις τυπογραφείο μέσα στην ΑΣΚΤ όταν ήταν διευθυντής της, το οποίο δεν λειτούργησε λόγω του θανάτου του. Ομως, με την πεποίθησή του για την κοινωνική σημασία της καλλιτεχνικής τυπογραφίας ιδρύθηκε επί των ημερών του το Εργαστήριο (φροντιστήριο) της Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου μέσα στη Σχολή Καλών Τεχνών».

Παράλληλα πρόσθεσε, με βάση και όσα άλλοι καλλιτέχνες ανέφεραν γι' αυτόν, ότι «για τον Γιάννη Κεφαλληνό, σύμφωνα με σκέψεις που διατυπώνει σε επιστολές του, οι καλλιτεχνικές σπουδές δεν αποτελούν μέσο προσωπικής ανάδειξης στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά υπηρετούν έναν ευρύτερο σκοπό στον οποίο θεωρεί στρατευμένο τον εαυτό του: Να συμβάλει στην κατεύθυνση της νεοελληνικής τέχνης στρέφοντάς την στην παρατήρηση της ζωής όσο και στη μελέτη της φύσης, σε αντίθεση με τις κυρίαρχες ως τότε αντιλήψεις της ακαδημαϊκής διδασκαλίας».

Στάθηκε και σε άλλες μαρτυρίες υπογραμμίζοντας: «Δεν ενδιαφέρεται μόνο για την πνευματική και τεχνική κατάρτιση των μαθητών του, αλλά φροντίζει και τα προσωπικά τους προβλήματα, ψυχολογικά, πρακτικά, οικονομικά, ακόμα και συναισθηματικά, σύμφωνα με μαρτυρίες».

Σχετικά με τον ρόλο του ως επικεφαλής του Εργαστηρίου Χαρακτικής, δήλωσε: «Μπόλιασε τους μαθητές του με το κριτικό του πνεύμα προς την αστική κυριαρχία, τους ενέπνευσε την αγάπη για τη λογοτεχνία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ειρήνη. Δίδαξε έμπρακτα ανθρωπιά και αλληλεγγύη σε μια εποχή δύσκολη, Κατοχή - Αντίσταση. Δίδαξε την αφοσίωση στην αναζήτηση της αλήθειας, δίδαξε δημιουργικό, αντισυμβατικό τρόπο ζωής.

Ενισχύθηκε στο εργαστήρι του η χαρακτική ως φορέας ενημέρωσης του λαού και προπαγάνδας των αντιναζιστικών ιδεών και των ιδεών της κοινωνικής απελευθέρωσης, για να γίνουν τρικ και αφίσες που καλούσαν στον οργανωμένο αγώνα».

Η ομιλήτρια επισήμανε τη δράση του λίγο πριν από την περίοδο της τριπλής φασιστικής κατοχής, αναφέρθηκε σε έργα του κατά την Εθνική Αντίσταση 1941 - '44 και στη σύλληψή του για κομμουνιστική δραστηριότητα, όπως επίσης στη ζωή του ως το θάνατό του στις 27 Φλεβάρη 1957.

Με αναλυτική περιγραφή στην τέχνη του, κατέληξε για τη σημασία του έργου του: «Σήμερα, που το ΚΚΕ δίνει μεγάλες μάχες μαζί με την εργατική τάξη, την αγροτιά, τους μικρούς επαγγελματίες, τους χαμηλοσυνταξιούχους, τους σπουδαστές και μαθητές, τους ανέργους, για την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική σκλαβιά, σήμερα που οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι ακόμα μια φορά εξολοθρεύουν τους λαούς, που εξοντώνονται χιλιάδες άμαχοι στην Παλαιστίνη και η αστική τάξη στη χώρα μας έχει "διαλέξει στρατόπεδο" με τους φονιάδες των λαών, έχει ιδιαίτερη αξία η αναφορά αυτή στην προσφορά του Γιάννη Κεφαλληνού.

Είναι ο καλλιτέχνης που σε όλη του τη ζωή με ήθος έδωσε τις δυνάμεις του για να αναπτυχτεί μια υψηλού αισθητικού επιπέδου τέχνη και τυπογραφία, μια τέχνη κοινωνική, λαϊκή, μαχόμενη, κριτική. Για να μπολιαστεί μια ολόκληρη γενιά καλλιτεχνών - μαθητών του με τις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς. Μα πάνω απ' όλα ήταν αυτός που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο σε μια κρίσιμη για τον τόπο εποχή, στο να αποκτήσει η χαρακτική τέχνη στον τόπο μας τον διακριτό της παγκόσμια ρόλο στους αγώνες για την κοινωνική απελευθέρωση».

Στον καλλιτέχνη, μέσα από σειρά μαρτυριών, αναφέρθηκε η διευθύντρια του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, Κατερίνα Δεμέτη, η οποία, εστιάζοντας στο σήμερα και ιδιαίτερα στην Παιδεία, κατέληξε:

«Απόψε (σ.σ. Κυριακή), μέσα από την ομιλία της εικαστικού Εύας Μελά τα έργα που εκτίθενται στη φιλόξενη αίθουσα του "Palatino", από το αρχείο του Νικία Λούντζη, του Διονύση Σέρρα και τη συλλογή του Τάκη Κεφαλληνού, φέραμε κοντά μας έναν από τους σημαντικότερους χαράκτες της ελληνικής τέχνης. Σε μια αίθουσα γεμάτη από εκπαιδευτικούς, ας προβληματιστούμε για τον τρόπο διδασκαλίας των νέων, για την πορεία της Εκπαίδευσης στον τόπο μας (μέση, ανώτερη και ανώτατη), αλλά κυρίως ας γίνει η εκδήλωση αφορμή για επαναπατρισμό του σπουδαίου δημιουργού».

Το λόγο πήρε, επίσης, ο Τάκης Κεφαλληνός, ο οποίος στάθηκε στη ζακυνθινή καταγωγή του χαράκτη, ενώ λειτούργησε πλούσια έκθεση με έργα που επιμελήθηκε (βιβλία, γραμματόσημα κ.ά.), καθώς και τρία χαρακτικά από το αρχείο του συγγραφέα Νικία Λούντζη.