Η ΕΕ θα πρέπει να δαπανήσει περίπου το 20% του προϋπολογισμού της, που επί του παρόντος αντιστοιχεί σε 1 τρισ. ευρώ, για την Ασφάλεια και την Αμυνα, καθώς και την «ετοιμότητα για κρίσεις» την επόμενη 7ετία.

Αυτό αναφέρει η έκθεση που κατέθεσε χτες στην πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρώην Πρόεδρος της Φινλανδίας, Σαουλί Νιινίστο, σε μια περίοδο που η ΕΕ προετοιμάζεται και εξοπλίζεται για μια γενικευμένη ιμπεριαλιστική σύγκρουση με τη Ρωσία και άλλους ανταγωνιστές.

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP), ύψους 1,5 δισ. ευρώ που προτάθηκε από την Κομισιόν τον Μάρτη, «επικρίνεται» ως «ανεπαρκές» και υπάρχουν σενάρια ότι η ΕΕ θα προτείνει αναδιαμόρφωση του επταετούς προϋπολογισμού της το επόμενο έτος.

«Η τρέχουσα διαθέσιμη χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για στρατιωτικές δαπάνες είναι χαμηλότερη από αυτή που απαιτείται υπό το φως του στρατηγικού πλαισίου (...) Αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα προς τις ΗΠΑ και άλλους βασικούς εταίρους», αναφέρει η έκθεση Νιινίστο, μόλις μια βδομάδα πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, τονίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να στείλει ένα μήνυμα ότι είναι πρόθυμη να πληρώσει για τις στρατιωτικές της δυνατότητες.

«Οι απειλές δεν σταματούν στα σύνορά μας αλλά διαχέονται μεταξύ των διασυνδεδεμένων τομέων της οικονομίας μας», υπογραμμίζει η έκθεση που γράφτηκε κατόπιν αιτήματος της προέδρου της Κομισιόν.

«Τα κράτη - μέλη δεν είναι ακόμη πλήρως προετοιμασμένα για τα πιο σοβαρά πολυδιάστατα σενάρια κρίσης», αναφέρεται.

Ο Νιινίστο υπογραμμίζει δύο βασικά κενά στη «στρατηγική ετοιμότητας» της ΕΕ: Την έλλειψη σαφούς σχεδίου σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον ενός κράτους - μέλους και την αδυναμία της ΕΕ να συντονίζει και να ενεργεί από κοινού σε θεσμικά και επιχειρησιακά ζητήματα.

«Η εδαφική ακεραιότητα και η πολιτική ανεξαρτησία κάθε κράτους - μέλους είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Εάν παραβιαστεί η ασφάλεια ενός κράτους - μέλους ή παραβιαστεί η κυριαρχία του, αυτό αφορά άμεσα τα άλλα 26 και την Ενωση συνολικά», αναφέρει η έκθεση, προτείνοντας ουσιαστικά ένα «άρθρο 5» της ΕΕ για «αμοιβαία άμυνα».

Ενδεχόμενη εκλογή του Ντ. Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ θεωρείται ότι θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για τους όρους συμμετοχής της χώρας στο ΝΑΤΟ, τη δέσμευσή τους στην «ασφάλεια» της Ευρώπης και στο «άρθρο 5» του ιμπεριαλιστικού οργανισμού.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επίσης τονίσει τα σημαντικά κενά στις στρατιωτικές και «αμυντικές» δυνατότητες της Ευρώπης. Η Κομισιόν εκτιμά ότι θα χρειαστούν περίπου 50 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία για να παραμείνει «ανταγωνιστική» με παγκόσμιους παίκτες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.

«Τα κράτη - μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στην ευρωπαϊκή Αμυνα, επενδύοντας από κοινού περισσότερα για να καλύψουν τα μακροχρόνια κενά στη στρατιωτική και αμυντική βιομηχανική μας ετοιμότητα», προσθέτει η έκθεση και υπογραμμίζει παράλληλα τη σημασία της μακροπρόθεσμης υποστήριξης της ουκρανικής βιομηχανίας με επενδύσεις.

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας των 1,5 δισ. ευρώ δεν έχει αρκετό προϋπολογισμό για να καλύψει τους στόχους του, ανέφερε πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, απηχώντας τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών ομίλων πολεμικής βιομηχανίας.

Σε έγγραφό της η χρηματοοικονομική εποπτική αρχή της ΕΕ «προειδοποίησε» ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να καταλήξουν να κατανεμηθούν «αραιά σε ένα ευρύ φάσμα έργων χωρίς μετρήσιμο αντίκτυπο» και συνέστησε τον καθορισμό «ρεαλιστικών στόχων» μέχρι το τέλος του 2027.

Οι ελεγκτές της ΕΕ κάλεσαν επίσης την Επιτροπή να εξετάσει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική χρηματοδότησης για την ενίσχυση των «αμυντικών» δυνατοτήτων στο επόμενο 7ετές πρόγραμμα δαπανών της, που θα ξεκινήσει το 2028.

Σε έγγραφο που στάλθηκε στα κράτη - μέλη στις 24 Σεπτέμβρη και επικαλείται το «Euronews», 28 ευρωπαϊκές «αμυντικές» εταιρείες δήλωσαν ότι η οικονομική στήριξη της ΕΕ πρέπει να στοχεύει στον εγχώριο τομέα.

Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο «θα πρέπει επίσης να χρησιμεύσει ως δοκιμαστικό για να μάθουμε γρήγορα για ένα πιο μακροπρόθεσμο και πιο φιλόδοξο πρόγραμμα μετά το 2028», ανέφερε η επιστολή την οποία υπογράφουν οι όμιλοι «Leonardo», SAAB, «Airbus», «Rheinmetall» και «Indra».

Η έκθεση Νιινίστο περιλαμβάνει επίσης σχέδια για μεγαλύτερη συνεργασία στις μυστικές υπηρεσίες - ένα αμφιλεγόμενο θέμα για τα κράτη-μέλη.

Ο Nιινίστο προτείνει «να ενισχυθούν οι δομές πληροφοριών της ΕΕ βήμα προς βήμα προς μια ολοκληρωμένη υπηρεσία της ΕΕ για τη συνεργασία πληροφοριών», αναφέροντας την εξουσία «συντονισμού συγκεκριμένων καθηκόντων αντικατασκοπείας».

Αυτό απηχεί μια προηγούμενη δέσμευση, του 2022, από την υπηρεσία εξωτερικής δράσης της ΕΕ, για μεγαλύτερη ικανότητα στην ανάλυση πληροφοριών, βασιζόμενη στις εθνικές υπηρεσίες ασφαλείας, μια κίνηση που, όπως είπε η φον ντερ Λάιεν, θα ήταν προς το συμφέρον των χωρών της ΕΕ λόγω «κοινών διασυνοριακών απειλών».