Η ΕΕ θα πρέπει να προετοιμαστεί για τη νέα «κανονικότητα» που φέρνουν οι εξελίξεις στην καπιταλιστική οικονομία, ο ανελέητος ανταγωνισμός για το κέρδος, οι συγκρούσεις ομίλων και κυβερνήσεων για δρόμους μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων, η διαμάχη για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα: Οικονομικές κρίσεις, πανδημίες, φυσικές καταστροφές, πόλεμοι.

Αυτό έρχεται να τονίσει η έκθεση με τίτλο «Ενίσχυση της πολιτικής προστασίας και στρατιωτικής ετοιμότητας της Ευρώπης», που κατέθεσε την περασμένη Τετάρτη ο πρώην Πρόεδρος της Φινλανδίας και ειδικός σύμβουλος, Σάουλι Νιινίστο, μετά από αίτημα της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται η «νέα πραγματικότητα» στον κόσμο, που χαρακτηρίζεται από «αυξημένο κίνδυνο» και «βαθιά αβεβαιότητα»: «Μέσα σε μια δεκαετία έχουν ξεσπάσει η σοβαρότερη πανδημία εδώ και έναν αιώνα, ο πιο αιματηρός πόλεμος σε ευρωπαϊκό έδαφος από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ η περσινή ήταν η πιο ζεστή χρονιά στην καταγεγραμμένη ιστορία».

Η ΕΕ, βέβαια, όχι μόνο δεν είναι «έρμαιο» αυτής της «νέας πραγματικότητας», αλλά συμμετέχει ενεργά στον σκληρό ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό, επιδιώκοντας να μη «συνθλιβεί» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και να αναδειχθεί σε ισχυρότερο «παίκτη», να μετατραπεί σε μεγάλη «στρατιωτική» δύναμη, υπηρετώντας τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και προσθέτοντας νέα δεινά στους λαούς της Ευρώπης.

Με δυο λόγια, αυτό που προτείνει η Εκθεση Νιινίστο είναι: Περισσότερα όπλα, στρατιωτικοποίηση της οικονομίας, διασυνδεδεμένες Υπηρεσίες Πληροφοριών, πρόσθετες εξουσίες ασφαλείας για τις Βρυξέλλες, νόμος για την περίπτωση εξωτερικής επίθεσης, αυξημένη βοήθεια προς το Κίεβο και «οδηγίες επιβίωσης» στους πολίτες...

Η ΕΕ θα πρέπει να δαπανήσει περίπου το 20% του προϋπολογισμού της, που επί του παρόντος αντιστοιχεί σε 1 τρισ. ευρώ, για την Ασφάλεια - Αμυνα και την «ετοιμότητα για κρίσεις» την επόμενη 7ετία, αναφέρει η Εκθεση, σε μια περίοδο που η ΕΕ προετοιμάζεται και εξοπλίζεται για μια γενικευμένη ιμπεριαλιστική σύγκρουση με τη Ρωσία και άλλους ανταγωνιστές.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία «είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλειά μας. Φέτος, οι αμυντικές δαπάνες της Ρωσίας αναμένεται να ξεπεράσουν τις συνολικές στρατιωτικές δαπάνες όλων των ευρωπαϊκών κρατών - μελών μαζί. Πρέπει λοιπόν να εντείνουμε τις προσπάθειές μας», υπερθεμάτισε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP), ύψους 1,5 δισ. ευρώ, που προτάθηκε από την Κομισιόν τον Μάρτη, «επικρίνεται» ως «ανεπαρκές» και υπάρχουν σενάρια ότι η ΕΕ θα προτείνει αναδιαμόρφωση του 7ετούς προϋπολογισμού της το επόμενο έτος.

«Η τρέχουσα διαθέσιμη χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για στρατιωτικές δαπάνες είναι χαμηλότερη από αυτή που απαιτείται υπό το φως του στρατηγικού πλαισίου (...) Αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα προς τις ΗΠΑ και άλλους βασικούς εταίρους», αναφέρει η Εκθεση Νιινίστο, λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, τονίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να στείλει ένα μήνυμα ότι είναι πρόθυμη να πληρώσει για τις στρατιωτικές της δυνατότητες.

Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, απηχώντας τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών ομίλων πολεμικής βιομηχανίας, «προειδοποίησε» ότι το 1,5 δισ. ευρώ του EDIP δεν είναι επαρκής προϋπολογισμός για να καλυφθούν οι στόχοι μέχρι το 2027.

Περαιτέρω, οι ελεγκτές της ΕΕ κάλεσαν την Επιτροπή να εξετάσει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική χρηματοδότησης για την ενίσχυση των «αμυντικών» δυνατοτήτων στο επόμενο 7ετές πρόγραμμα δαπανών της, που θα ξεκινήσει το 2028.

Οι πολεμικές βιομηχανίες απαιτούν «προβλεψιμότητα», μακροπρόθεσμες παραγγελίες και πολυετή εξοπλιστικά προγράμματα προκειμένου να «βάλουν μπρος τις μηχανές τους» και να ανοίξουν νέες γραμμές παραγωγής. Απαιτούν δηλαδή εξασφαλισμένες πωλήσεις, σίγουρα κέρδη.

Σε έγγραφο που στάλθηκε στα κράτη - μέλη στις 24 Σεπτέμβρη και επικαλείται το «Euronews», 28 ευρωπαϊκές «αμυντικές» εταιρείες δήλωσαν ότι η οικονομική στήριξη της ΕΕ πρέπει να στοχεύει στον εγχώριο τομέα.

Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο «θα πρέπει επίσης να χρησιμεύσει ως δοκιμαστικό για να μάθουμε γρήγορα, ώστε να ακολουθήσει ένα πιο μακροπρόθεσμο, πιο φιλόδοξο πρόγραμμα μετά το 2028», ανέφερε η επιστολή, την οποία υπογράφουν μονοπωλιακοί όμιλοι, όπως οι «Leonardo», SAAB, «Airbus», «Rheinmetall», «Indra».

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επίσης τονίσει τα σημαντικά κενά στις στρατιωτικές και «αμυντικές» δυνατότητες της Ευρώπης. Η Κομισιόν εκτιμά ότι θα χρειαστούν περίπου 50 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία για να παραμείνει «ανταγωνιστική» με παγκόσμιους παίκτες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, ενώ η Εκθεση Νιινίστο υπογραμμίζει παράλληλα τη σημασία της μακροπρόθεσμης υποστήριξης της ουκρανικής βιομηχανίας με επενδύσεις.

Εν μέσω αντιθέσεων για την «πίτα» των «ευκαιριών» και των επενδύσεων που προσφέρουν οι πολεμικές συγκρούσεις στους ομίλους της πολεμικής βιομηχανίας, η Ουάσιγκτον εκφράζει «ανησυχίες» για τις κινήσεις της ΕΕ να δώσει προτεραιότητα στην αγορά ευρωπαϊκών εξοπλισμών.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την Αμυντική Βιομηχανία, οι 27 χώρες της ΕΕ - 23 από τις οποίες ανήκουν επίσης στο ΝΑΤΟ - έθεσαν ως στόχο να δαπανήσουν το 50% του στρατιωτικού προϋπολογισμού τους για προμήθειες για όπλα αποκλειστικά από ομίλους της ΕΕ έως το 2030, στόχος που θα αυξηθεί στο 60% ως το 2035.

Οπως είπε στο «Politico» η Τζ. Σμιθ, απερχόμενη πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, με αυτήν τη στρατηγική της ΕΕ «υπάρχει ο κίνδυνος» να μη δίνονται τα φθηνότερα όπλα, όσο το δυνατόν γρηγορότερα στην Ουκρανία και σε άλλα κράτη εντός της «συμμαχίας» που έχουν ανάγκη. Κάποιες φορές αυτό το προσφέρουν «χώρες εκτός ΕΕ», είπε, υπονοώντας τις ΗΠΑ.

«Οι απειλές δεν σταματούν στα σύνορά μας αλλά διαχέονται μεταξύ των διασυνδεδεμένων τομέων της οικονομίας μας», υπογραμμίζεται, ενώ «τα κράτη - μέλη δεν είναι ακόμη πλήρως προετοιμασμένα για τα πιο σοβαρά πολυδιάστατα σενάρια κρίσης», αναφέρεται στην Εκθεση Νιινίστο.

Η έκθεση υπογραμμίζει δύο βασικά κενά στη «στρατηγική ετοιμότητας» της ΕΕ: Την έλλειψη σαφούς σχεδίου σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον ενός κράτους - μέλους, καθώς και την αδυναμία της ΕΕ να συντονίζει και να ενεργεί από κοινού σε θεσμικά και επιχειρησιακά ζητήματα. «Κενά» που έχουν να κάνουν και με τις αντιθέσεις μεταξύ αστικών τάξεων των κρατών - μελών, τη διάσταση ή και σύγκρουση συμφερόντων στο εσωτερικό της ΕΕ.

«Η εδαφική ακεραιότητα και η πολιτική ανεξαρτησία κάθε κράτους - μέλους είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Εάν παραβιαστεί η ασφάλεια ενός κράτους - μέλους ή παραβιαστεί η κυριαρχία του, αυτό αφορά άμεσα τα άλλα 26 και την Ενωση συνολικά», αναφέρει η έκθεση, προτείνοντας ουσιαστικά ένα «άρθρο 5» της ΕΕ για «αμοιβαία άμυνα» - σε αναλογία με το «άρθρο 5» του ΝΑΤΟ.

Ενδεχόμενη εκλογή του Ντ. Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ θεωρείται ότι θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για τους όρους συμμετοχής της χώρας στο ΝΑΤΟ, τη δέσμευση των ΗΠΑ στην «Ασφάλεια» της Ευρώπης και στο «άρθρο 5» του ιμπεριαλιστικού οργανισμού. Οποιος και να εκλεγεί νέος Πρόεδρος, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τονίζουν ότι η προτεραιότητα των ΗΠΑ εδώ και χρόνια είναι η περιοχή Ασίας - Ειρηνικού.

Οσον αφορά τη σχέση ΕΕ - ΝΑΤΟ, αλλά και τις ισορροπίες μεταξύ των δύο θεσμών, ο Νιινίστο σημειώνει ότι η ενίσχυση της «αμυντικής» ετοιμότητας της ΕΕ και της βιομηχανικής της ικανότητας λαμβάνει υπόψη ότι 23 από τα 27 κράτη - μέλη της ΕΕ είναι «σύμμαχοι» και στο ΝΑΤΟ.

«Το ΝΑΤΟ είναι το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας των μελών του και το θεμέλιο της ασφάλειας της Ευρώπης στις στρατιωτικές απειλές. Ωστόσο, η επιθετικότητα εναντίον ενός κράτους - μέλους της ΕΕ, που ανήκει στο ΝΑΤΟ, θα επηρέαζε επίσης θεμελιωδώς την ΕΕ στο σύνολό της. Αυτό θα απαιτούσε μια απάντηση που θα χρησιμοποιεί όλα τα εργαλεία και τους πόρους της ΕΕ από τη γεωργία μέχρι το Διάστημα. Οταν τα κράτη - μέλη της ΕΕ που ανήκουν στο ΝΑΤΟ εκπληρώσουν πλήρως τις υποχρεώσεις τους, θα μπορούν να συνεισφέρουν σε ένα "πιο ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ"», υπογραμμίζει η έκθεση.

Προτείνει επίσης νομοθετικές και οργανωτικές αλλαγές στην ΕΕ, που λόγω αντιθέσεων και διαφορετικών συμφερόντων θα μπορούσαν να μην παίρνονται ομόφωνα αλλά με ειδική πλειοψηφία. Επιπλέον, η ΕΕ «θα πρέπει να είναι ανοιχτή στην ανάληψη νέων πρωτοβουλιών όπου χρειάζεται μόνο μεταξύ πρόθυμων κρατών - μελών, για ταχύτερη δράση».

Η Εκθεση Νιινίστο περιλαμβάνει επίσης σχέδια για μεγαλύτερη συνεργασία στις μυστικές υπηρεσίες - ένα αμφιλεγόμενο θέμα για τα κράτη-μέλη.

Ο Nιινίστο προτείνει «να ενισχυθούν οι δομές πληροφοριών της ΕΕ βήμα προς βήμα προς μια ολοκληρωμένη υπηρεσία της ΕΕ για τη συνεργασία πληροφοριών», αναφέροντας την εξουσία «συντονισμού συγκεκριμένων καθηκόντων αντικατασκοπείας».

Αυτό απηχεί μια προηγούμενη δέσμευση, του 2022, από την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ, για μεγαλύτερη ικανότητα στην ανάλυση πληροφοριών, βασιζόμενη στις εθνικές υπηρεσίες ασφαλείας, μια κίνηση που, όπως είπε η φον ντερ Λάιεν, θα ήταν προς το συμφέρον των χωρών της ΕΕ λόγω «κοινών διασυνοριακών απειλών». Οπως, για παράδειγμα, «οι υβριδικές επιθέσεις και οι πολλές διαφορετικές μορφές τους: Παραπληροφόρηση, εργαλειοποίηση των μεταναστών, κυβερνοεπιθέσεις, δολιοφθορές», συμπλήρωσε.

«Η Ευρώπη συνειδητοποιεί ότι οι μεγάλες κρίσεις των τελευταίων ετών δεν είναι ούτε μεμονωμένες ούτε παροδικές. Αντίθετα, αντανακλούν βαθύτερα ρήγματα και "τεκτονικές" γεωπολιτικές, κλιματικές και τεχνολογικές αλλαγές», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν, παραλαμβάνοντας την έκθεση.

Σε ένα τέτοιο φόντο, όπου οι λαοί της ΕΕ κινδυνεύουν ολοένα και περισσότερο να βρεθούν στον όλεθρο του ιμπεριαλιστικού πολέμου για λογαριασμό των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, τα νοικοκυριά καλούνται να είναι προετοιμασμένα για την περίπτωση πολέμου ή άλλης μεγάλης κρίσης, ώστε να μπορούν να είναι αυτάρκη για τουλάχιστον 72 ώρες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Μεταξύ άλλων στις απαραίτητες προμήθειες περιλαμβάνονται αποθέματα τροφίμων, νερού και φαρμάκων, ένας φακός και ένα ραδιόφωνο με μπαταρίες...

Συνιστά στα κράτη - μέλη, μεταξύ άλλων, να παρέχουν στους πολίτες τους οδηγίες σχετικά με τη συγκέντρωση προμηθειών, τις εκκενώσεις και την πρόσβαση σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.