Διάταξη που περιορίζει ακόμη περισσότερο το δικαίωμα ασύλου ανακοίνωσε ότι θα υπογράψει ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, για την «καταπολέμηση» των προσφυγικών και μεταναστευτικών «ροών» που προέρχονται από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία, με τους ξεριζωμένους να γίνονται «μπαλάκι» εν μέσω σφοδρού γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Σύμφωνα με νόμο που υιοθετήθηκε από το Κοινοβούλιο στα μέσα Μάρτη και υπογράφηκε χτες από τον Πρόεδρο Αντρέι Ντούντα, η κυβέρνηση μπορεί, «υπό ορισμένες προϋποθέσεις», να περιορίσει προσωρινά το δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας σε συγκεκριμένο τμήμα των συνόρων. Αντίστοιχα μέτρα παίρνονται και σε άλλα κράτη της ΕΕ, όπως στη Γερμανία όπου έχουν κλείσει τα σύνορα με τα γειτονικά κράτη και απορρίπτονται αιτούντες άσυλο.

Τον Δεκέμβρη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι τα κράτη της ΕΕ μπορούν να περιορίσουν τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο που «εργαλειοποιούνται» από τη Ρωσία, παρέχοντας σαφή στήριξη στη Βαρσοβία απέναντι στις «υβριδικές επιθέσεις».

Τον περασμένο μήνα, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) προέτρεψε το πολωνικό Κοινοβούλιο να απορρίψει το νομοσχέδιο, το οποίο «αντιβαίνει στις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Πολωνίας».

Σύμφωνα με τους Πολωνούς συνοριοφύλακες, περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι επιχείρησαν να διασχίσουν παράνομα τα σύνορα με τη Λευκορωσία το 2024.

Πολωνία, Λετονία και Λιθουανία, μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, κατηγορούν από το 2021 τη Λευκορωσία και τη Ρωσία ότι οργανώνουν ροές μεταναστών, στο πλαίσιο «υβριδικής επίθεσης» που έχει στόχο να αποσταθεροποιήσει την περιοχή και όλη την ΕΕ. Τα κράτη αυτά έχουν ξεκινήσει το χτίσιμο τείχους στα σύνορά τους με τη Λευκορωσία και αυξάνουν την στρατιωτικοποίηση της μεθορίου.

Συγκεκριμένα η Πολωνία έχει εγκαταστήσει μεταλλικό φράχτη ύψους 5 μέτρων, εξοπλισμένο με προηγμένες συσκευές παρακολούθησης και έχει αναπτύξει χιλιάδες στρατιώτες.

Παράταση έως το τέλος του 2026 σε νόμο που της επιτρέπει να απορρίπτει τις αιτήσεις ασύλου των μεταναστών που διασχίζουν τα κλειστά ανατολικά σύνορά της με τη Ρωσία και να τους στέλνει πίσω, ζήτησε η κυβέρνηση της Φινλανδίας με το επιχείρημα ότι «η απειλή της εργαλειακής μετανάστευσης στα ανατολικά σύνορα της Φινλανδίας παραμένει υψηλή και απρόβλεπτη».

Ο νόμος έκτακτης ανάγκης εγκρίθηκε αρχικά για ένα έτος τον Ιούλη του 2024 επειδή περισσότεροι από 1.300 μετανάστες από Συρία, Ιράκ, Υεμένη κ.ά. εισήλθαν από τη Ρωσία το 2023.