«Νέα Πανεπιστήμια στα μέτρα της αγοράς. Αφορμή για πανηγυρισμούς ή ένταση των αγώνων για μια Παιδεία στην υπηρεσία του λαού και του τόπου;». Με αυτό τον τίτλο, η Επιτροπή Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ απαντάει στην εξαγγελία της κυβέρνησης για την ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, που κινείται στο πλαίσιο του σχεδίου για ένα πανεπιστήμιο κι ένα ΤΕΙ ανά περιφέρεια. Στην ανακοίνωσή της η ΕΠ Δυτ. Μακεδονίας του ΚΚΕ αναφέρεται στην προωθούμενη υποβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά και τον προεκλογικό χαρακτήρα της εξαγγελίας, που ρίχνει το «δόλωμα» δήθεν ανάπτυξης της περιφέρειας, αλλά στην ουσία προετοιμάζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση να αναλάβει τα έξοδα λειτουργίας των ανώτατων ιδρυμάτων.

Συγκεκριμένα, η ΕΠ Δυτ. Μακεδονίας του ΚΚΕ τονίζει:

«Με στόχους πολυδιάστατους, στους οποίους η παραγωγή επιστημόνων κατατάσσεται όπως φαίνεται στις τελευταίες θέσεις, η κυβέρνηση διά του πρωθυπουργού ανακοίνωσε υπό τον βαρύγδουπο τίτλο "Διπολικό περιφερειακό σύστημα οργάνωσης της ανώτατης εκπαίδευσης" την ίδρυση ενός πανεπιστημίου και ενός ΤΕΙ σε κάθε περιφέρεια της χώρας. Στο σχέδιο που ανακοινώθηκε προβλέπεται μεταξύ άλλων και η ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με έδρα την Κοζάνη. Η μελέτη σκοπιμότητας και εφαρμογής θα υποβληθεί στο υπουργείο μέχρι το Μάη του 2003. Την ανακοίνωσή τους συνόδευσαν οι απαραίτητες "κορόνες" για εκπαιδευτική "σύγκλιση" με τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο σχέδιο προβλέπεται δημιουργία και έναρξη λειτουργίας 46 νέων τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ μέχρι το 2010, τα οποία θα ανήκουν στα υπάρχοντα πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με στόχο όχι την αύξηση των φοιτητών, αλλά την καλύτερη κατανομή τους σε όλους τους νομούς της χώρας. Σύμφωνα με το σχέδιο, η ανάπτυξη των νέων τμημάτων θα γίνει σε τρεις φάσεις από το 2003 ως το 2010.

Η ίδρυση των νέων τμημάτων συνδέεται με όλο το πλέγμα μέτρων που προωθεί η κυβέρνηση. Στο επιχειρησιακό σχέδιο δε γίνεται αναφορά στα γνωστικά αντικείμενα που θα καλύπτουν τα νέα τμήματα, ωστόσο ο υπουργός Παιδείας έδωσε ένα στίγμα αναφερόμενος για μια ακόμα φορά στα νέα γνωστικά αντικείμενα που ανταποκρίνονται στην "κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας", των αναγκών δηλαδή της αγοράς. Και στην περίπτωση αυτή η κυβέρνηση επιλέγει το δρόμο της ίδρυσης νέων τμημάτων χωρίς τεκμηρίωση ούτε του απαιτούμενου εύρους των γνωστικών αντικειμένων, ούτε του αντικρίσματός τους στην παραγωγή νέας γνώσης, αλλά αγαθών ή υπηρεσιών. Μια πολιτική, που, σε συνδυασμό με την ελλιπή κρατική επιχορήγηση, τις χρόνιες ελλείψεις σε μόνιμο προσωπικό και υποβαθμισμένη υλικοτεχνική υποδομή, τα μετατρέπει σε φτηνά σούπερ μάρκετ με στόχο να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση πανεπιστημιακών τίτλων, προσφέροντας στην "αγορά" ρηχές και βραχυπρόθεσμες αναλώσιμες γνώσεις και δεξιότητες.

Η εξαγγελία της κυβέρνησης παίρνει βέβαια και προεκλογικό χαρακτήρα ενόψει των επερχόμενων δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών, "πατώντας" στο αίτημα για πραγματική ανάπτυξη της περιφέρειας που στενάζει κάτω από το βάρος της ανεργίας και της αποδιάρθρωσης της οικονομίας και καλλιεργώντας ελπίδες για "αναβάθμιση". Αν και η μόνη "ανάπτυξη" που μπορεί να δώσει μια τέτοια πολιτική και στην οποία "επενδύουν" πολλοί τοπικοί άρχοντες είναι η τουριστικού χαρακτήρα "ανάπτυξη" της ενοικίασης διαμερισμάτων και δωματίων και τόνωσης της κατανάλωσης της τοπικής αγοράς κυρίως στον τομέα της διασκέδασης. Εδώ οφείλουμε να στιγματίσουμε την άποψη που εμφανίζεται σε διάφορους παράγοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - αλλά και την ευθύνη τους - που "βλέπουν" την ανάπτυξη των ρημαγμένων από την πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ περιοχών στην προσπάθεια τους να διεκδικήσουν την έδρα σχολών (ΑΕΙ - ΤΕΙ), φυλακών και άλλων σωφρονιστικών καταστημάτων ή Κέντρων Εκπαίδευσης του Στρατού.

Στα πλαίσια αυτής της λογικής, αλλά και για την ικανοποίηση των τοπικών μικρομεγαλοϊδεατισμών έχει ήδη ξεσπάσει εμφύλια σύρραξη ανάμεσα σε ορισμένους δημάρχους, νομάρχες κλπ. (με τη συνδρομή τοπικών βουλευτών, υπουργών και υφυπουργών) για τη διεκδίκηση της έδρας των τμημάτων.

Από την άλλη, η εμμονή της σύνδεσης των πανεπιστημίων, τα οποία στενάζουν υπό το βάρος της υποχρηματοδότησης, με την περιφέρεια, ανοίγει το δρόμο για πέρασμα και αυτού του τομέα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με όσα αυτό συνεπάγεται, κάτι που ήδη διαφαίνεται με την ανάθεση στους τοπικούς φορείς να εξασφαλίσουν την υποδομή των νέων τμημάτων, ενώ στο σχέδιο γίνεται αναφορά και στις "ευθύνες της Περιφέρειας, αλλά και των τοπικών κοινωνιών έναντι των ιδρυμάτων της ανώτατης εκπαίδευσης της περιοχής τους".

Η πείρα του νομού μας από τη (δυσ)λειτουργία του πανεπιστημιακού τμήματος και τις "τονωτικές ενέσεις" για τη διατήρησή του εν ζωή από την Τοπική Αυτοδιοίκηση (δήμος, νομαρχία) επιβεβαιώνουν το παραπάνω, δηλαδή τη μετακύληση τμήματος των εξόδων λειτουργίας του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».