«Καυτό», σημαντικό και επίκαιρο το θέμα του εικαστικού δημιουργού στην εκπαίδευση. Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας και η Ενωση Καθηγητών Καλλιτεχνικών Μαθημάτων Μέσης Εκπαίδευσης διοργάνωσαν, λίγο πριν ολοκληρωθεί η σχολική χρονιά, ημερίδα με θέμα: «Προβληματισμοί για τη θέση του καλλιτέχνη στην εκπαίδευση». Μία ενδιαφέρουσα ημερίδα, κατά την οποία η «Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση» του 1997 και η «περιθωριακή» θέση του μαθήματος των Καλλιτεχνικών στα Γυμνάσια, Λύκεια και ΤΕΕ της χώρας συγκέντρωσαν τα «βλέμματα» των ομιλητών.

«Η υπόθεση της Τέχνης δεν είναι υπόθεση μόνο των "επώνυμων" και των σταρ του είδους» μας λέει η πρόεδρος της Ενωσης Καλλιτεχνικών Μαθημάτων Μέσης Εκπαίδευσης, Ζωή Χατζή. «Σύμφωνα με τη λογική των κρατούντων αντιμετωπίζεται ως απόρριμμα και η θέση της αντί να βρίσκεται στις προτεραιότητες, βρίσκεται στις χωματερές της εκπαιδευτικής και κοινωνικής ζωής».

«Τελείωσε και αυτή η σχολική χρονιά και καμιά απολύτως θετική ρύθμιση για τα ελάχιστα αιτήματα που υποβάλαμε δεν έγινε αποδεκτή και δεν προωθήθηκε. Τα αιτήματα των εκπαιδευτικών Τέχνης ρίχτηκαν στα αζήτητα, στα συρτάρια του υπουργείου, αν δεν πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων. Ο υπουργός Παιδείας δεν μπορεί πλέον να επικαλείται τη "μελέτη" των προβλημάτων, διαιωνίζοντας την απαράδεκτη αντιμετώπιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Μια αντιμετώπιση που η προκλητικά απαξιωτική έκφρασή της αποτυπώνεται στο γεγονός ότι απ' όλες ανεξαιρέτως τις ειδικότητες ο μικρότερος αριθμός διορισμών προβλέπεται για τους εκπαιδευτικούς Τέχνης».

Οπως επισημάνθηκε στην ημερίδα: «Η "Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση" του '97 έχει επιδεινώσει τη θέση του μαθήματος των καλλιτεχνικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσια, Λύκεια, ΤΕΕ) της χώρας. Αντί να στηριχτούν και ενισχυθούν οι διαδικασίες άσκησης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, με τα μέτρα ή τις παραλείψεις της πολιτείας απονευρώνονται και σε σημαντικό βαθμό ακυρώνονται».

Σε εκατοντάδες σχολεία (Γυμνάσια, Λύκεια) δεν υπάρχει και δε διδάσκεται καθόλου μέσα στη σχολική χρονιά καλλιτεχνικό μάθημα. Αλλά και όπου διδάσκεται, οι σοβαρές προσπάθειες που καταβάλλονται από τους εικαστικούς καλλιτέχνες εκπαιδευτικούς μέσα από υπεύθυνες συλλογικές δραστηριότητες και ατομικές πρωτοβουλίες, προσκρούουν σε αναρίθμητους περιορισμούς και εντεινόμενες δυσκολίες.

Στο Λύκειο το μάθημα της Τέχνης - που είναι μάθημα επιλογής - προβλέπεται στα χαρτιά, αλλά στην πράξη εξαιτίας των περιορισμών σπάνια γίνεται, ενώ στη Γ` Λυκείου δεν προβλέπεται καθόλου. Στο Γυμνάσιο φυτοζωεί σε οριακά επίπεδα και προετοιμάζονται μέτρα για την παραπέρα συρρίκνωσή του.

Στην πράξη οι μεγαλοστομίες των υπευθύνων εφαρμόζονται «εξοστρακίζοντας την Τέχνη από το σχολείο, σπρώχνοντας τους ανασφάλιστους εικαστικούς στον Καιάδα, ανοίγοντας δρόμους που προαναγγέλλουν όχι στήριξη, αλλά παραπέρα υποβάθμιση και προκλητική περιθωριοποίηση της τέχνης και των εργατών της. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και αυτό χαρακτηρίζει τη θέση της πολιτείας στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της καλλιτεχνικής παιδείας».

Αμετάθετο αίτημα των εκπαιδευτικών - καλλιτεχνών παραμένει όχι μόνον η «κατ' επιλογήν» διδασκαλία των καλλιτεχνικών μαθημάτων, αλλά η αποκατάσταση της διδασκαλίας της Τέχνης στα μαθήματα Γενικής Παιδείας. Η ενίσχυση της καλλιτεχνικής διδασκαλίας σ' όλες τις τάξεις Γυμνασίου - Λυκείου με αποκατάσταση του εργαστηριακού χαρακτήρα του μαθήματος.

«Πιστεύουμε ότι μόνο έτσι θα ανταποκρίνεται στις αληθινές ανάγκες των εφήβων και σε ένα αληθινά εκπολιτιστικό και μορφωτικό σύγχρονο κοινωνικό αίτημα για τη στερέωση και ανάπτυξη της Γενικής Καλλιτεχνικής Παιδείας, με στόχο τον δημιουργικό - κοινωνικό άνθρωπο».

«Είναι αναγκαία» επισήμαναν οι ομιλητές της ημερίδας «η αναβάθμιση της Εικαστικής Παιδείας σ' όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Αυτό προϋποθέτει την υποχρεωτική διδασκαλία των εικαστικών στα Παιδαγωγικά Τμήματα των ΑΕΙ, ώστε οι δάσκαλοι να έχουν όλοι τη στοιχειώδη κατάρτιση τη στιγμή που ο δάσκαλος και διδάσκει τέχνη και χρησιμοποιεί την τέχνη σαν εργαλείο για τη διδασκαλία άλλων μαθημάτων». Παράλληλα, επισημάνθηκε η αναγκαιότητα οι διδάσκοντες στα Παιδαγωγικά Τμήματα των ΑΕΙ σχετικά με τις εικαστικές τέχνες αντικείμενα να είναι απόφοιτοι Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών.

«Με την τακτική που έχει εφαρμόσει το υπουργείο Παιδείας (κατάργηση Επετηρίδας, διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, δημιουργία νέων Πανεπιστημιακών Τμημάτων με ασαφή προσανατολισμό και ανεπαρκές πρόγραμμα όπως στα Γιάννενα και τη Σύρο), υποβαθμίζεται η έννοια του Πτυχίου των Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών».

Με βάση τα συμπεράσματα της ημερίδας, οι παραπάνω φορείς των εικαστικών διαμαρτύρονται έντονα προς τους ιθύνοντες της πολιτείας. Ζητούν «να σταματήσει άμεσα η αγνόηση, η εντεινόμενη υποτίμηση και η περιφρονητική αντιμετώπιση των προβλημάτων της καλλιτεχνικής παιδείας και να δοθούν άμεσες λύσεις στα χρονίζοντα και διαρκώς αυξανόμενα προβλήματα».

«Ολο και περισσότεροι άνθρωποι», καταλήγει η Ζωή Χατζή, «καταλαβαίνουν και επικροτούν τη διαπίστωση πως η "καλλιτεχνική εκπαίδευση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη". Ανάγκη της εκπαίδευσης, της κοινωνίας, των νέων ανθρώπων».