Η έκθεση συνοδεύεται και με ομότιτλη, καλαίσθητη έκδοση (το υλικό της προέρχεται, κυρίως, από τις πλούσιες συλλογές του ΕΛΙΑ). Η έκδοση περιλαμβάνει τα περισσότερα και σημαντικότερα αντικείμενα της έκθεσης και προλογίζεται από τον υπουργό. Το βιβλίο, εκτός από χρονολόγιο των πολιτικών και στρατιωτικών γεγονότων της εποχής, περιέχει κείμενα των ιστορικών Γιώργου Μαργαρίτη (καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης) και Ελένης Γαρδίκα-Κατσιαδάκη (ερευνήτρια της Ακαδημίας Αθηνών). Τα κείμενα χωρίζονται σε τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο γίνεται μια ιστορική αναδρομή στο Αιγαίο από τον 13ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Στο δεύτερο εξετάζονται οι σχέσεις μεταξύ των χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων των νησιών κατά τον 19ο αιώνα. Στο τρίτο παρουσιάζεται η ναυτική δύναμη της Ελλάδας και Τουρκίας και εξιστορούνται πολεμικά γεγονότα. Στο τέταρτο εξετάζονται οι διπλωματικές διαδικασίες στη διάρκεια του πολέμου και των διασκέψεων ειρήνης, ο ρόλος των ξένων δυνάμεων και οι οικονομικές επιπτώσεις της ενσωμάτωσης των νησιών με το ελληνικό κράτος.