Παγκόσμια Μέρα Υποκρισίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η περασμένη Πέμπτη, 17 του Οκτώβρη, μέρα την οποία έχουν ορίσει τα Ηνωμένα Εθνη ως Παγκόσμια Μέρα Κατά της Φτώχειας. Μηνύματα, δηλώσεις, διαγγέλματα, διακηρύξεις από διεθνείς οργανισμούς, κυβερνήσεις και προσωπικότητες, «ποταμοί δακρύων» για τους φτωχούς όλου του κόσμου από μέσα ενημέρωσης και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Χωρίς, όμως, μια κουβέντα για τη βασική αιτία της φτώχειας, τον καπιταλισμό.

Και πάλι στο προσκήνιο οι αριθμοί της ντροπής:

· Με λιγότερο από 1 δολάριο τη μέρα ζουν 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο, ενώ το 45% του πληθυσμού της Γης ζει με λιγότερο από δύο δολάρια τη μέρα.

· Πάνω από 17 εκατομμύρια παιδιά στην Ευρωπαϊκή Ενωση ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

· Η περιουσία των τριών πλουσιότερων ανθρώπων της Γης ξεπερνάει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν των 43 φτωχότερων χωρών με πληθυσμό 600 εκατομμύρια κατοίκους.

· Το πλουσιότερο 5% του κόσμου έχει εισόδημα 114 φορές μεγαλύτερο από αυτό του φτωχότερου 5%.

· Για να μειωθεί το ποσοστό της παγκόσμιας φτώχειας στο μισό θα πρέπει να δαπανηθούν 40 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο έως το 2015. Ποσό που αντιστοιχεί σ' αυτό που δαπανούν οι Ευρωπαίοι ετησίως για τα τσιγάρα τους...

Η φτώχεια ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και της ιμπεριαλιστικής εξάπλωσης δεν αντανακλά μόνον τις διαφορές μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων κρατών. Ενδημεί και μέσα στις πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες, όπου εμφανίζεται ως συνέπεια της υπερσυγκέντρωσης του πλούτου στα χέρια μιας ολιγάριθμης άρχουσας τάξης και της συστηματικής εξαθλίωσης (απόλυτης και σχετικής) μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, κυρίως της εργατικής τάξης.

Από την άποψη αυτή είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία που δόθηκαν σχετικά πρόσφατα στη δημοσιότητα από την Υπηρεσία Απογραφής των ΗΠΑ και αφορούν στη φτώχεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στη μητρόπολη του καπιταλισμού ο αριθμός των φτωχών αυξήθηκε το 2001 στα 32,9 εκατομμύρια, σημειώνοντας άνοδο κατά 1,3 εκατομμύρια σε σχέση με το 2000. Σημειώνεται ακόμη ότι το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στις ΗΠΑ ανέβηκε στο 11,7% του συνολικού πληθυσμού, από 11,3% που ήταν το 2000. Από τους πίνακες της Υπηρεσίας Απογραφής των ΗΠΑ προκύπτει ότι ο μέσος όρος εισοδημάτων των αμερικανικών οικογενειών έπεσε στα 42.228 δολάρια το 2001, δηλαδή κατά 2,2% λιγότερο σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο.

Ακόμη χειρότερη εμφανίζεται η κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου, σύμφωνα με τον ορισμό της φτώχειας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αριθμός των φτωχών το 2001 ξεπερνούσε τα 75 εκατομμύρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των φτωχών στην Ευρωπαϊκή Ενωση αναμένεται να μεγαλώσει αισθητά τα επόμενα χρόνια με τη διεύρυνση και την ένταξη των κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπου τα ποσοστά της φτώχειας είναι ιδιαίτερα υψηλά.

Λαμβάνοντας υπόψη τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι φτωχός είναι αυτός που έχει εισόδημα μικρότερο από το 60% του μέσου εθνικού εισοδήματος, το ποσοστό της φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι 18%. Βάσει των στοιχείων της Eurostat, η Ελλάδα εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό φτωχών (22% του συνολικού πληθυσμού) μεταξύ των κρατών- μελών της ΕΕ.

Θα πρέπει, βεβαίως, να σημειωθεί ότι τα στατιστικά στοιχεία παρουσιάζουν μόνον ένα μέρος της πραγματικότητας, αφού στηρίζονται στο μέσο εισόδημα, χωρίς να παίρνουν υπόψη τη σχέση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος με το επίπεδο των τιμών, τον πληθωρισμό και τις πραγματικές ανάγκες (προσωπικές και οικογενειακές) του κάθε εργαζόμενου.