Ενώ η κυβέρνηση του Αφγανιστάν διοργάνωνε φιέστες για τον ένα χρόνο από την «απελευθέρωση» της χώρας κι ο Χαμίντ Καρζάι πήγαινε να παραλάβει βραβεία στις ΗΠΑ, οι στρατιώτες του δίκαζαν, καταδίκαζαν και σκότωναν 4 φοιτητές στο κέντρο της Καμπούλ. Το έγκλημά τους: διαδήλωσαν ζητώντας τρόφιμα.

«Δεν έχουμε τρόφιμα, νερό, ηλεκτρικό, αγαθά πρώτης ανάγκης. Και μας σκοτώνουν. Ζούμε σε δημοκρατία ή σε δικτατορία;». Ο Ζαλμάι Ομαρκέλ, φοιτητής της Γεωργικής σχολής του πανεπιστημίου της Καμπούλ, ξέσπασε μετά το θάνατο 4 συμφοιτητών του τη Δευτέρα από τα πυρά των «αστυνομικών» του καθεστώτος Καρζάι, που αντιμετώπισαν το πλήθος των φοιτητών που κατέβηκε σε διαδήλωση περίπου σαν να ήταν ο λόχος προστασίας του Οσάμα μπιν Λάντεν σε προέλαση: με αυτόματα, αντιαρματικά, επιθετικές χειροβομβίδες - το μόνο που έλειπε ήταν ένας αμερικανικός βομβαρδισμός. Που δεν ήθελε και πολύ να έρθει, αφού, όπως εμβριθώς σχολίασε η Washington Post, επικαλούμενη τους «αξιωματούχους» του καθεστώτος Καρζάι,«οι Ταλιμπάν και στελέχη της αλ Κάιντα μπορεί να προβόκαραν τους φοιτητές»! Ισχυρισμός που μπορεί να ακούγεται πειστικός σε κάποιον που δεν έχει δει ποτέ τις φοιτητικές «εστίες» (που λέει ο λόγος) στην Καμπούλ, αλλά δεδομένων των συνθηκών στην αφγανική πρωτεύουσα, είναι μακάβρια γελοίος. Για τους «αξιωματούχους», αδιάφορο...

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους φοιτητές της Καμπούλ, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έστελναν ανταποκριτές, ήταν ότι όταν πήγαν να πάρουν το μοναδικό τους γεύμα μετά τη νηστεία που επιβάλλεται από το Ραμαζάνι τις ώρες της ημέρας, έμαθαν ότι τα αποθέματα τροφίμων γι' αυτούς είχαν τελειώσει. Αυτό συνέβη την Παρασκευή. Τη Δευτέρα οι φοιτητές κατέβηκαν σε διαδήλωση για την έλλειψη των στοιχειωδέστερων αγαθών για τη διαβίωσή τους στο πανεπιστήμιο. Βρήκαν απέναντί τους κάτι παραπάνω από «μηδενική ανοχή»: οι τέσσερις θάνατοι, οι πολλαπλοί τραυματισμοί και συλλήψεις της Δευτέρας, παρ' όλη την προσπάθεια του προέδρου Καρζάι να αποδώσει το μακελειό στον «κακό συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας», συνοδεύτηκαν από συνέχιση της καταστολής μία ημέρα μετά, την Τρίτη, όταν οι φοιτητές προσπάθησαν να διαδηλώσουν κάνοντας πορεία στο Προεδρικό μέγαρο και αντιμετωπίστηκαν από τους αδίστακτους άνδρες που δε φημίζονται ακριβώς για τις ικανότητές τους στην τήρηση της «τάξης» - αλλά στην καταστροφή.

Οι αστυνομικοί και οι αξιωματούχοι του υπουργείου Εσωτερικών του Μοχάμεντ Φαχίμ, διαγωνίστηκαν κατόπιν ο ένας με τον άλλο για το ποιος θα φαλκιδεύσει περισσότερο την πραγματικότητα - σα να είχε θεσμοθετηθεί σχετικό βραβείο. Οι φοιτητές «ήταν σαμποτέρ», είπε ο Ντιν Μοχάμεντ Τζουράτ, Διευθυντής Δημοσίας Τάξεως (όσο πιο εντυπωσιακός ο τίτλος, τόσο πιο ψηλά στην Post), χωρίς να διευκρινίσει τι ήθελαν να καταστρέψουν οι πεινασμένοι δολιοφθορείς - την κουζίνα του προεδρικού μεγάρου ίσως; Ηταν «οπλισμένοι με πέτρες και ξύλα», πρόσθεσε, χωρίς να διευκρινίσει αν γι' αυτό οι άνδρες του πήγαν να τους αντιμετωπίσουν με αντιαρματικά. Ο Διευθυντής του υπουργείου Εσωτερικών στρατηγός Χελάλ είπε πως οι φοιτητές διέπραξαν το αδιανόητο, δηλαδή φώναξαν συνθήματα υπέρ του Μπιν Λάντεν, για να προσθέσει κάτι πιο ειλικρινές στη συνέχεια: «η αστυνομία πρέπει να αποτρέπει κάθε ενέργεια που προκαλεί ένταση». Ο Ουμάντ, ένας φοιτητής, σχολίασε ξερά στο Associated Press: «δεν έχει σημασία αν πεινάς. Αν διαδηλώνεις, σε ονομάζουν Ταλίμπ».

Ο Χαμίντ Καρζάι, λίγο πριν αναχωρήσει για τις ΗΠΑ όπου επρόκειτο να «βραβευτεί», προφανώς για την πολύτιμη συμβολή του στη μετατροπή του Αφγανιστάν σε προτεκτοράτο τους, πραγματοποίησε εκτάκτως τηλεοπτικό διάγγελμα για να ενημερώσει τον αφγανικό λαό (ή το ποσοστό του που διαθέτει τηλεόραση και ρεύμα, εν πάση περιπτώσει) ότι συγκάλεσε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο, στο οποίο διέταξε ένορκη διοικητική εξέταση, κι εξέφρασε «συλλυπητήρια» στις οικογένειες των νεκρών φοιτητών. Πριν καλά καλά ολοκληρώσει τη φράση του έσπευσε να προειδοποιήσει πατρικά τους φοιτητές: «θέλω να δώσω έμφαση στο ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι χώρος άσκησης πολιτικής». Για όποιον δεν έπιασε το νόημα, ο υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης Μοχάμεντ Σαρίφ Φαζ έσπευσε να διευκρινίσει ότι αν γίνει ποτέ άλλη διαδήλωση θα φροντίσει προσωπικά «να κλείσουν οι εστίες» και οι φοιτητές να βρεθούν στο δρόμο, εν μέσω του όχι ακριβώς ζεστού χειμώνα της Καμπούλ. Το apparatus του Καρζάι δε θα ανεχθεί «αναταραχή», σχολίασαν ενδελεχώς οι ειδικοί.

Η 13η Νοέμβρη σημάδεψε την επέτειο ενός έτους από τότε που η Καμπούλ «απελευθερώθηκε». Η κυβέρνηση Καρζάι φρόντισε να συμπέσουν οι εορτασμοί με τη «νίκη επί του κομμουνισμού» (όπως, σεμνά, ονόμασαν τη σφαγή που έγινε στην Καμπούλ τον Απρίλη του 1992) και αναγόρευσε τον εκλιπόντα Αχμέντ Σαχ Μασούντ, που τότε την είχε βομβαρδίσει ανηλεώς κατασφάζοντας εκατοντάδες αμάχους, σε Εθνικό Ηρωα και Αγιο Απελευθερωτή της - ραχματουλάχ αλάχ! - κάτι που σημαίνει «ευλογημένος από το θεό», κυριολεκτικά. Ωστόσο, όπως έδειξαν και οι φοιτητικές διαδηλώσεις, η κυβέρνηση Καρζάι και κυρίως οι δυτικές δυνάμεις που τη φύτεψαν στη ματωμένη Καμπούλ έχουν αποτύχει να αλλάξουν τις συνθήκες ζωής για την πλειοψηφία του πληθυσμού και αυτό προοιωνίζεται πιθανότατα θύελλες που δεν μπορούν να προβλέψουν. Οι ανατριχιαστικές συνθήκες των πανεπιστημιακών εστιών με τα ετοιμόρροπα κτίρια δίχως αποχέτευση, νερό, ηλεκτρικό, θέρμανση και τρόφιμα δεν είναι προνόμιο των φοιτητών, αλλά εν πολλοίς η καθημερινή πραγματικότητα για εκατομμύρια συμπατριώτες τους.

Ενα χρόνο μετά την «απελευθέρωση» της Καμπούλ από τα αμερικανικά βομβαρδιστικά και τη Βόρεια Συμμαχία, «ναι, τα πράγματα είναι καλύτερα για τις γυναίκες, κανένας δεν τις χτυπά επειδή δε φορούν μπούργκα», θα πει η Σίμα Σαμάρ, της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Associated Press. Αλλά η ισχύς της κυβέρνησης Καρζάι περιορίζεται στην Καμπούλ - στην υπόλοιπη χώρα ο νόμος εξακολουθεί να γράφεται και να εφαρμόζεται από τα όπλα: τα ισχυρότερα και τα περισσότερα. Εκεί η κακομεταχείριση των γυναικών είναι ήσσον πρόβλημα. Δεν είναι η (αν)ασφάλεια των VIPs, οι δύο δολοφονίες υπουργών, η απόπειρα κατά του Καρζάι, οι συγκρούσεις του Αχμέντ Σαχ Μασούντ με άλλους για τον έλεγχο της Μαζάρ-ι-Σαρίφ και των δρόμων του πετρελαίου. Αλλά ότι το μεγαλύτερο τμήμα του λαού, απλούστατα, αντιμετωπίζει το φάσμα της πείνας. Η διεθνής κοινότητα έστειλε 1,8 δισ. δολάρια στο Αφγανιστάν από τα 5 δισ. που είχε υποσχεθεί το Γενάρη. Ακούγοντας το νούμερο πολλοί έπαθαν σοκ.

«Μείναμε έκθαμβοι», σχολίασε ο Γιουσούφ Παστούν, υπουργός Αστικής Ανάπτυξης. «Πού πήγαν όλα αυτά τα χρήματα;». Μάλλον θα έπρεπε να ρωτήσει τους συναδέλφους του υπουργούς. Ούτως ή άλλως, για τα 4 εκατομμύρια που, όπως υπολογίζει το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) του ΟΗΕ, θα χρειαστούν βοήθεια σε τρόφιμα αλλιώς κινδυνεύουν να μην βγάλουν το χειμώνα, αυτά είναι ψιλά γράμματα. Για τις μητέρες που πεθαίνουν όταν πηγαίνουν να γεννήσουν επειδή τα νοσοκομεία δε διαθέτουν ούτε ασπιρίνες - 1.600 θάνατοι στις 100.000 γεννήσεις, επιβεβαιώνει η UNICEF - εκ των οποίων το 87% θα μπορούσαν να ζήσουν, επίσης. Οπως και για τα παιδιά των δρόμων μιας χώρας που έχει την τέταρτη μεγαλύτερη θνησιμότητα όσον αφορά τα παιδιά κάτω των πέντε ετών. Αλλά κανένας δεν τα λέει όλα αυτά: εξάλλου, όπως τεκμηριώνει η οργάνωση Reporters Without Borders, όποιος παραβεί την ηθική εικονοστασίου που έχει επιβάλει η κυβέρνηση, κινδυνεύει να βρεθεί νεκρός. «Οι ισχυροί απειλούν με αντίποινα κι οι δημοσιογράφοι έχουν λόγους να τους φοβούνται», αναφέρει η οργάνωση, όπως και τους Αμερικανούς στρατιώτες - μια διμοιρία εκ των οποίων ξυλοκόπησε δημοσιογράφους από το Πακιστάν που ερευνούσαν τη σφαγή 60 ατόμων από βομβαρδιστικό σε γάμο στο Ουρουζγκάν τον Ιούλη...