Πάνω από 100 Ευρωπαίοι διανοούμενοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες και πανεπιστημιακοί συγκεντρώθηκαν στη Μαδρίτη, στις αρχές του Οκτώβρη, στηρίζοντας μία δημόσια ανακοίνωση, ένα μανιφέστο ως απάντηση στα σχέδια της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών για έναν πόλεμο κατά του Ιράκ. Στο παραπάνω μανιφέστο γίνεται έκκληση, μεταξύ άλλων, στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μη στηρίξουν τα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ. Η πρωτοβουλία αυτή, που φέρει το όνομα «Συμμαχία Αντιιμπεριαλιστών Διανοουμένων», εμπνεύστηκε από το ιστορικό Συνέδριο των Αντιφασιστών Διανοουμένων, που έγινε το 1936, και το οποίο απαιτούσε, μεταξύ άλλων, μία συνεννόηση μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών ώστε να αποφευχθεί ένας πόλεμος.

Ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας, όπως αναφέρουν οι εμπνευστές της, είναι να δείξουν ότι υπάρχει περιθώριο για μία εναλλακτική πρόταση στον πόλεμο. Από το δισέλιδο μανιφέστο, που παρουσίασε ο Ζοσέ Σαραμάγκο στην εκδήλωση στη Μαδρίτη, παραθέτουμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

«Η ανθρωπότητα σύρεται προς μία υλική και ηθική καταστροφή χωρίς προηγούμενο. Η λεγόμενη σταυροφορία κατά της τρομοκρατίας, που ξεκίνησε η κυβέρνηση των ΗΠΑ και των συμμάχων της, δεν είναι παρά μία νέα και άνιση ιμπεριαλιστική επίθεση, στόχος της οποίας είναι να εδραιωθεί, με οποιοδήποτε τίμημα, η βορειοαμερικανική ηγεμονία, ενισχύοντας το Ισραήλ και εξασθενώντας τις αραβικές και ισλαμικές χώρες, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία απειλή για το σιωνισμό».

Θεωρούμε, συνεπώς, απαραίτητο να φέρουμε σε πέρας μία ευρεία συζήτηση για την παγκόσμια κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τα γεγονότα της 11ης του Σεπτέμβρη και να προωθήσουμε έναν άλλο, εναλλακτικό λόγο στον επίσημο λόγο που κρύβει και παραποιεί την πληροφόρηση και τείνει να ποινικοποιήσει κάθε μορφή διαφωνίας ή διαμαρτυρίας.

Συνεπώς, η ευθύνη όλων μας, που έχουμε κάνει τον πολιτισμό και την επικοινωνία επάγγελμά μας, είναι ιδιαίτερα μεγάλη, αφού ο ιμπεριαλισμός σκοπεύει να αντικαταστήσει την ελεύθερη κυκλοφορία ιδεών με την «ενιαία σκέψη» που προωθεί η εξουσία, με στόχο να καλύψει τη βαθιά αδικία των σκοπών της και την αμείλικτη κτηνωδία των μέσων της.

(...) Δεν αρκεί ο καθένας μας να αντιπαραθέτει την προσωπική του δουλιά στην πολεμική μηχανή και στους μηχανισμούς καταστολής που έχει δρομολογήσει ο ιμπεριαλισμός: Μόνο μέσα από την ενότητα και το συντονισμό, κατ' αρχάς σε κρατικό και μετά σε διεθνές επίπεδο, θα μπορέσουμε να τα σταματήσουμε.

Εμείς, επίσης, δε δεχόμαστε να στηρίξουν οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο όνομά μας την αιματηρή "σταυροφορία" του βορειοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Ο πόλεμος δεν είναι αναπόφευκτος, όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές του. Ο πόλεμος είναι η αποτυχία της πολιτικής και της λογικής, η ήττα όλων των λαών που αναμειγνύονται σε αυτόν. Ο πόλεμος ευνοεί τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, τους πληρωμένους τους πολιτικούς και τους οργανισμούς στην υπηρεσία τους (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα), που θυσιάζουν την ευημερία, την υγεία, την ελευθερία και τη ζωή εκατομμυρίων ατόμων στο βωμό των συμφερόντων των πλουσίων.

(...) Εμείς οι υπογράφοντες δεσμευόμαστε να στηρίξουμε με τα λόγια και τις πράξεις μας τα αναρίθμητα θύματα του ιμπεριαλισμού και της νεοφιλελεύθερης "παγκοσμιοποίησης": Τους φτωχούς και καταλεηλατημένους λαούς σε ολόκληρο τον πλανήτη, τους εξαθλιωμένους και περιθωριοποιημένους των λεγόμενων αναπτυγμένων χωρών, οι οποίοι, με τη δραματική ροή μεταναστών που προσπαθούν να διαφύγουν από την πείνα και την αδικία, αυξάνονται συνεχώς.

Ναι, θα αντιπαλέψουμε την τρομοκρατία, ξεκινώντας, όμως, από τις πιο αποτρόπαιες και απαράδεκτες μορφές της: Την κρατική τρομοκρατία και την τρομοκρατία του κεφαλαίου (...), μέχρις ότου δεν τελειώσουμε με αυτά, δε θα μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία αλλά ούτε και για πολιτισμό».