Οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι συνυφασμένες με τη ζεστασιά του σπιτιού, με την αφθονία στο τραπέζι, με μικρά ή ακριβά δώρα - ανάλογα με το βαλάντιο του καθενός - με τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία. Είναι επίσης μέρες που ο καθένας ό,τι περίσσευμα έχει μέσα του, θέλει να το μοιραστεί με τα αγαπημένα του πρόσωπα.

Αλλοι - οι ελάχιστοι - αυτές τις μέρες βρίσκουν ευκαιρία να καταναλώσουν το περίσσευμα της τσέπης τους, ενώ για τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων τα Χριστούγεννα είναι ένα ακόμη οικονομικό βάρος, καθώς οι μέρες απαιτούν επιπλέον έξοδα. Ωστόσο, έστω η θαλπωρή του σπιτιού και το μάζεμα της οικογένειας γύρω απ' το τραπέζι μπορούν να «ξεγελάσουν» τη στριμωγμένη οικονομική κατάστασή τους. Υπάρχουν όμως και κάποιοι άλλοι, που δεν μπορούν να χαρούν ούτε αυτό το απλό. Είναι οι σεισμόπληκτοι του 1999, που εξακολουθούν να διαμένουν στους «προσωρινούς» καταυλισμούς και που για τέταρτη χρονιά περνούν τις γιορτινές αυτές μέρες μέσα σε άθλιες, για τον οποιοδήποτε άνθρωπο, συνθήκες.

Οι υποσχέσεις των αρμοδίων της κυβέρνησης για αποκατάσταση, έχουν μείνει «κενό γράμμα», ενώ οι «φιλοξενούμενοι» βλέπουν πως ολοένα και απομακρύνεται η όποια ελπίδα είχαν να μετακομίσουν σε ένα ανθρώπινο σπίτι, επιβεβαιώνοντας εκ νέου την παροιμία «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού».

Ο καταυλισμός του «Καποτά» - που επισκέφθηκε ο «Ρ» - βρίσκεται σε απόσταση περίπου τριών χιλιομέτρων από το κέντρο του Μενιδίου και δημιουργήθηκε «για μια προσωρινή εγκατάσταση». Τα παρατεταγμένα άσπρα κοντέινερ (20 τ.μ. το καθένα), μοιάζουν περισσότερο με κελιά παρά με σπίτια. Περιμετρικά του καταυλισμού υψώνεται ένα ψηλό τοιχίο, περίπου δύο μέτρων. Για να μπει κανείς στο χώρο, υπάρχουν μόνο δύο είσοδοι. Θυμίζει γκέτο, μόνο που αυτό είναι... «εκσυγχρονισμένο».

Η εικόνα της εγκατάλειψης του καταυλισμού γίνεται ολοφάνερη σε κάθε βήμα. Οι συνθήκες υγιεινής στο χώρο είναι απαράδεκτες. Οι κατσαρίδες δε φεύγουν καθόλου, ακόμη και τις μέρες του χειμώνα. Οι βόθροι ξεχειλίζουν συχνά, δημιουργώντας, ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, αποπνικτική ατμόσφαιρα. Τα νερά λιμνάζουν, μια και το σύστημα ομβρίων είναι πρόχειρα κατασκευασμένο. Αν σε όλα αυτά, προσθέσουμε και το γεγονός ότι μέσα σε ένα λυόμενο μένουν μέχρι και τέσσερα άτομα, οπότε η μεταδοτικότητα μιας ασθένειας γίνεται με ταχύτατους ρυθμούς, τότε γίνεται αντιληπτή η αναγκαιότητα ύπαρξης γιατρού στο χώρο.

Και όμως, αν και για κάποιο χρονικό διάστημα δύο λυόμενα λειτουργούσαν ως ιατρεία, το μόνο που σήμερα θυμίζει αυτή τους την προϊστορία είναι η κίτρινη ταμπέλα με την επιγραφή «ΙΚΑ». Σπασμένα τζάμια, αναποδογυρισμένα γραφεία, διαλυμένες πόρτες, έχουν μείνει στη θέση τους. Οι αρμόδιοι δεν έχουν προχωρήσει σε καμιά ενέργεια, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων, όπως οι ίδιοι μας λένε.

«Εχουμε γεμίσει με κατσαρίδες και έχω μωρά παιδιά». Τα λόγια ανήκουν στην Μαρία Νάτσου, 33 χρονών, παντρεμένη με τέσσερα παιδιά. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι 5 χρονών και το μικρότερο ενάμιση. Ο δε άντρας της είναι ανάπηρος και παίρνει 80.000 δραχμές σύνταξη. «Είναι τα μόνα λεφτά που μπαίνουν στο σπίτι. Δε φτάνουν ούτε για να ζήσουμε, πόσο μάλλον για να κάνουμε διακοπές».

Μέσα στο ένα από τα δύο λυόμενα όπου μένει η οικογένεια, υπάρχουν ένα διώροφο κρεβάτι για τα παιδιά και μια κούνια για το μωρό. Στο νιπτήρα της κουζίνας δε χωράει να σταθεί ένας άνθρωπος. Η υγιεινή είναι πολύ κάτω από τον απαιτούμενο μέσο όρο.

Η ίδια επένδυσε τους «τοίχους» του κοντέινερ με γυψοσανίδες, για το κρύο. «Και όμως, αν και έχω αγοράσει και δύο μικρά σώματα καλοριφέρ, παρόλο που λειτουργεί και το κλιματιστικό, το κρύο παραμένει». Το αποτέλεσμα είναι ο λογαριασμός της ΔΕΗ να εκτοξευτεί στο ποσό των 990 ΕΥΡΩ (σύνολο ανεξόφλητων). Κάθε μήνα ο λογαριασμός είναι 70 ΕΥΡΩ, λεφτά που η οικογένεια δεν μπορεί να διαθέσει. Αν από τις 80.000 δραχμές που είναι το μηνιαίο εισόδημα δώσει αυτά, τότε, τα παιδιά δε θα έχουν να φάνε.

Και όμως, παρά τις δυσκολίες, η οικογένεια γιορτάζει, όσο καλύτερα μπορεί, τα Χριστούγεννα. Απόδειξη, το μικρό χριστουγεννιάτικο δέντρο που έχει στήσει στη γωνία.

Η Εύα δεν ήθελε να μας γνωστοποιήσει το επίθετό της. Αλλωστε, δεν έχουν σημασία τα επίθετα, αλλά τα προβλήματα. Πριν το σεισμό ζούσε σε ιδιόκτητο σπίτι. Από τότε μέχρι σήμερα είναι στον καταυλισμό. Μετά από πολλές προσπάθειες, όπως μας είπε, κατάφερε να πάρει το δάνειο των 9 εκατ. δραχμών. «Αυτά τα λεφτά, ούτε για το μπετό δε φτάνουν». Και αυτό γιατί, όπως μας εξηγεί, τα καινούρια σπίτια πρέπει να χτιστούν με νέες προδιαγραφές, που απαιτούν και πολύ περισσότερα χρήματα.

Ο άντρας της δουλεύει ως οικοδόμος, ενώ η ίδια είναι άνεργη. «Το μεροκάματο είναι πολύ δύσκολο, αφού μία δουλεύει και μία όχι, ανάλογα με τον καιρό», μας λέει η Εύα.

Λίγο παρακάτω συναντούμε τον Κώστα Σιδηρόπουλο, με ένα σφυρί και μια πένσα στο χέρι να τοποθετεί πανιά περιμετρικά του «σπιτιού» του. «Προετοιμαζόμαστε για τα μεγάλα κρύα», μας λέει και χαμογελάει.

Η Ελπίδα Χολίδου, είναι από τους τυχερούς. Μαζί με τον άντρα και τα τέσσερα παιδιά της, μένει σε δύο λυόμενα. Τα δύο αγόρια της πάνε στο γυμνάσιο, ενώ οι κόρες της είναι σε νηπιακή ηλικία. Μέσα στο, περιποιημένο κατά τα άλλα, λυόμενο όπου μένουν οι γιοι της - το αντρόγυνο μαζί με τις κόρες ζουν στο διπλανό - υπάρχει ένα μικρό σαλονάκι, στο οποίο τρώει η οικογένεια. «Τρώμε με βάρδιες, μιας και δε χωράμε όλοι», μας λέει χαρακτηριστικά.

«Τα παιδιά μου - συνεχίζει - δεν μπορούν να διαβάσουν. Πού να καθίσουν; Αφήστε την υγιεινή. Κάθε καλοκαίρι "σκάνε" οι βόθροι στο πίσω μέρος του λυόμενου και επειδή έχω δύο μικρά παιδιά, κάθε φορά πληρώνω φορτηγό. Η κατάσταση, ειδικά το καλοκαίρι, είναι αφόρητη».

Η μόνη φορά που βλέπουν κάποιους αρμόδιους είναι όταν πρόκειται να τους υποσχεθούν. Τελευταία φορά, πριν τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές. «Μας είπαν ότι θα φύγουμε πριν τις εκλογές», μας λέει η Ελπ. Χολίδου. Ομως, οι εκλογές ήρθαν, έφυγαν και η οικογένειά της είναι ακόμη στον καταυλισμό.