Associated Press

Από τις πρόσφατες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις

- Πέρασε πια πάνω από μια δεκαετία, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος. Ποια είναι σήμερα η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Ουκρανία;

«Δεν ήταν ποτέ χειρότερη η κατάσταση απ' ό,τι σήμερα. Σήμερα ολοκληρώνεται η μεταρρύθμιση των μορφών ιδιοκτησίας και, ουσιαστικά, όλες πλέον οι μεγάλες επιχειρήσεις, ακόμα και αυτές του ενεργειακού τομέα, περνούν στα χέρια ιδιωτών. Για την Ουκρανία, η ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα θα σημάνει μια σημαντική αύξηση των τιμών. Αναμένεται αύξηση της ανεργίας, που σήμερα, με βάση τα επίσημα στοιχεία, ανέρχεται στο 11%, ενώ ένα άλλο 10% είναι η λεγόμενη "λανθάνουσα ανεργία". Στις άμεσες προτεραιότητες της κυβέρνησης, είναι η μεταρρύθμιση του συστήματος συνταξιοδότησης, που θα οδηγήσει στην παραπέρα μείωση των συντάξεων. Προωθείται, επίσης, η αύξηση των εισφορών των εργαζομένων για το ασφαλιστικό σύστημα και η μείωση των εισφορών των εργοδοτών. Μάλιστα, ήδη σήμερα, υπολογίζεται ότι το 2003 το 60% των δαπανών στον τομέα της Παιδείας και της Υγείας δε θα καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά θα το καλύψουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Αυτό σημαίνει ότι μόνον οι πλούσιοι πλέον έχουν δικαίωμα στην Υγεία και την Παιδεία. Ο κατώτερος μισθός είναι σήμερα γύρω στα 30 ευρώ, ενώ η χαμηλότερη σύνταξη είναι 15 ευρώ το μήνα!».

Ο Α. Μπονταρτσιούκ στο βήμα της Αντισυνόδου του ΠΑΜΕ

«Η κατάσταση στα χωριά είναι χειρότερη! Εδώ και δύο χρόνια, ξεκίνησε η μεταρρύθμιση της γης. Αυτό σημαίνει ότι, ήδη, η γη έχει μοιραστεί, από 3 έως 5 εκτάρια σε κάθε αγρότη. Ολα τα αγροτικά νοικοκυριά (συνεταιριστικά και κρατικά) διαλύθηκαν. Τα αγροτικά μηχανήματα είτε μοιράστηκαν και ουσιαστικά αχρηστεύτηκαν, είτε τα έχουν στη διάθεσή τους οι πρώην πρόεδροι των συνεταιρισμών. Χωρίς εργαλεία, χωρίς οικονομικούς πόρους για αγορά εργαλείων, λιπασμάτων, εφοδίων, η γη αυτή δεν μπορεί να καλλιεργηθεί, με αποτέλεσμα οι αγρότες να αρχίζουν να νοικιάζουν τη γη τους, με ενοίκιο περίπου 200 ευρώ το χρόνο. Τη νοικιάζουν σε κείνους που έχουν τα εργαλεία, ή τα εφόδια. Ηδη, για παράδειγμα, στο Κίεβο έχουν εμφανιστεί ιδιωτικές αγροτικές εταιρίες, που κάνουν αυτήν τη δουλιά. Σε δυο χρόνια, θα επιτραπεί η αγοραπωλησία της γης, η αγορά της γης ακόμη και από ξένους. Ετσι, αυτή θα περάσει σε λίγα χέρια. Πρέπει, επίσης, να τονίσουμε πως όλη η κοινωνική υποδομή στο χωριό έχει διαλυθεί. Οι συγκοινωνίες είτε έχουν αραιώσει, είτε έχουν πλήρως εγκαταλειφθεί. Οι νεότεροι εξαναγκάζονται να φύγουν από τα χωριά, τα σχολεία κλείνουν και τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο του μεγαλύτερου χωριού της περιοχής. Το ίδιο μειώνονται και τα νοσοκομεία, οι γιατροί στις αγροτικές περιοχές».

- Μήπως, όμως, με την επικράτηση του καπιταλισμού, ζουν καλύτερα οι άνθρωποι, που δουλεύουν στον τομέα της μόρφωσης, του πολιτισμού, της τέχνης; Μήπως είναι καλύτερη η θέση της διανόησης;

«Είναι αλήθεια ότι τμήμα της διανόησης υποστήριξε την καπιταλιστικοποίηση. Για παράδειγμα, κάποιους επιστήμονες, τον πρώτο καιρό, τους χρηματοδότησε το ίδρυμα Σόρος. Σήμερα, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική χρηματοδότηση της επιστήμης, της έρευνας. Πολλοί επιστήμονες αναγκάστηκαν να φύγουν για το εξωτερικό. Η χώρα έχασε μεγάλο μέρος του επιστημονικού της δυναμικού. Καταπατάται ο νόμος που προβλέπει ότι τουλάχιστον το 1,4% του ΑΕΠ θα πηγαίνει για την επιστήμη και τον πολιτισμό και, στην πράξη, γι' αυτούς τους τομείς δίνεται το 0,3% του ΑΕΠ, 5 φορές λιγότερα! Καταπατάται ο νόμος για τη μισθοδοσία των εκπαιδευτικών. Στην πράξη, αυτοί παίρνουν μισθό 2 και 3 φορές χαμηλότερο από τον προβλεπόμενο! Το ίδιο άσχημη είναι η κατάσταση και των εργαζομένων στον τομέα της Υγείας, που επίσης παίρνουν στο σύνολό τους τον κατώτερο μισθό».

- Σ' αυτές τις πραγματικά δύσκολες συνθήκες για τη ζωή των εργαζομένων, ποιοι είναι οι στόχοι της Πανουκρανικής Ενωσης Εργατών (ΠΕΕ) και, γενικά, τι είναι η ΠΕΕ;

«Η ΠΕΕ δημιουργήθηκε το 1993-1994, σε συνθήκες έντονου αντικομμουνισμού στις εργατικές κολεκτίβες. Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε πυρήνες της ΠΕΕ, ιδιαίτερα σε όλες τις μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις της Ουκρανίας. Τα πρώτα δύο χρόνια, η δράση μας είχε να κάνει με την οργάνωση μαχητικών εκδηλώσεων των εργαζομένων για τα προβλήματά τους. Ηταν μια περίοδος, που κανείς δεν προσπαθούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Στη συνέχεια, καταλάβαμε ότι, πέρα από τη συγκεκριμένη οργανωτική βοήθεια στους εργαζόμενους, πρέπει να δώσουμε βάρος και στη θεωρητική, διαφωτιστική δουλιά. Αποφασίσαμε να εκδώσουμε εφημερίδα και αρχικά αυτή βγήκε σαν ένθετο στην εφημερίδα του ΚΚ Ουκρανίας. Η ΠΕΕ έχει δικό της Μανιφέστο και σχετική Απόφαση του Ιδρυτικού Συνεδρίου, με την οποία τάσσεται υπέρ μιας λαϊκής διακυβέρνησης της χώρας. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι χάρη και στη δράση της ΠΕΕ σε μεγάλο αριθμό βιομηχανικών επιχειρήσεων έχουν μειωθεί οι αντικομμουνιστικές διαθέσεις κι έχει αυξηθεί η φιλοσοσιαλιστική διάθεση των εργαζομένων. Χάρη στην παρέμβασή μας, πολλές κινητοποιήσεις των εργαζομένων πήραν μαζικό, οργανωμένο χαρακτήρα και είχαμε και κάποιες επιτυχίες και, ταυτόχρονα, σ' έναν ορισμένο βαθμό πετύχαμε να έχουμε κι ένα μέτωπο ενάντια στις δυνάμεις του οπορτουνισμού, μέσα κι έξω από τις γραμμές του ΚΚ Ουκρανίας».

- Ποιες οι σχέσεις της ΠΕΕ με τα συνδικάτα;

«Από την ίδρυσή της, η ΠΕΕ πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι εκείνη η οργάνωση, που, παρά τις αλλαγές έμεινε στους χώρους δουλιάς, ήταν τα συνδικάτα. Αυτά, λοιπόν, θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη συσπείρωση των εργαζομένων και στην ταξική ενότητά τους. Ετσι, αποφασίσαμε σε όλες μας τις εκδηλώσεις να προσκαλούμε τις ηγεσίες των συνδικάτων. Σήμερα, έχουμε αποκαταστήσει καλές σχέσεις με ορισμένες κλαδικές Ομοσπονδίες, όπως αυτές των ανθρακωρύχων, των εργαζομένων στις μηχανοκατασκευές, των εργαζομένων στα ναυπηγεία, των εργαζομένων στους ατομικούς σταθμούς, του ιματισμού, των εκπαιδευτικών, των εργαζομένων στο χώρο της Υγείας, του μετάλλου, των εργαζομένων στην Ακαδημία Επιστημών. Επίσης, καλές σχέσεις έχουμε με ορισμένες τοπικές συνδικαλιστικές ενώσεις, όπως, για παράδειγμα, αυτή των συνδικάτων της Κριμαίας».

- Τα μέλη της ΠΕΕ είναι μέλη των συνδικάτων και πώς δουλεύουν μέσα σ' αυτά;

«Βέβαια, στόχος μας είναι τα μέλη και οι φίλοι της ΠΕΕ, όχι μόνο να είναι μέλη των συνδικάτων, αλλά και να εκλεγούν στις διοικήσεις τους. Σε αρκετά εργοστασιακά σωματεία, αυτό το έχουμε πετύχει. Ομως, είναι δύσκολο ακόμα τα μέλη μας να αναδειχτούν σε ανώτερα συνδικαλιστικά πόστα, εκεί θα λέγαμε πως οι ηγεσίες έχουν "παγιωθεί"».

- Με τι αιτήματα γίνονται οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στην Ουκρανία;

«Από τα βασικά αιτήματα των κινητοποιήσεων είναι συνήθως η καταβολή των δεδουλευμένων. Σήμερα δεν έχουν καταβληθεί στους εργαζόμενους μισθοί, που στο σύνολό τους φτάνουν τα 2,4 δισ. γκρίβεν. Περίπου 700.000.000 γκρίβεν χρωστούν μόνο στους ανθρακωρύχους. Είναι λογικό, λοιπόν, το μεγαλύτερο μέρος των κινητοποιήσεων να αφορά αυτό το ζήτημα. Επίσης, κινητοποιήσεις γίνονται ενάντια στην περικοπή θέσεων εργασίας και στο κλείσιμο των επιχειρήσεων. Σε κινητοποιήσεις για αυξήσεις των μισθών, μαζί και για την καταβολή των δεδουλευμένων, προχώρησαν μόνον οι εκπαιδευτικοί, που έχουν σήμερα πολύ χαμηλές αποδοχές. Πρέπει, επίσης, να σημειώσουμε ότι σημαντικές κινητοποιήσεις έγιναν το τελευταίο διάστημα σε πολλές πόλεις και ενάντια στη "δημοτική μεταρρύθμιση", που αυξάνει τους δημοτικούς φόρους, όπως και ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα...».

- Τι μορφές αγώνα χρησιμοποιούνται;

«Μεγάλους απεργιακούς αγώνες μπορούμε να πούμε ότι έκαναν μόνον οι ανθρακωρύχοι. Η βασική μορφή πάλης είναι οι στάσεις εργασίας και οι συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις. Οι πικετοφορίες μπροστά στα τοπικά κυβερνητικά κτίρια, ο αποκλεισμός τους ή ο αποκλεισμός δρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών. Συνήθως, την πρωτοβουλία των μαχητικών εκδηλώσεων την παίρνουν Επιτροπές Πρωτοβουλίας, που αναδεικνύονται από τις κολεκτίβες. Οι δυνάμεις μας προσπαθούν να συμμετέχουν σ' αυτές τις Επιτροπές. Αρχικά, οι Επιτροπές αυτές γράφουν γράμματα κι επιστολές, κάνουν μηνύσεις και τρέχουν στα δικαστήρια, κι όταν πια γίνει κοινή πεποίθηση ότι χρειάζονται άλλοι τρόποι διεκδίκησης, τότε τον κύριο ρόλο παίζουν οι δικές μας δυνάμεις».

- Τι άμεσους στόχους βάζει η ΠΕΕ για το επόμενο διάστημα;

«Πρόσφατα, πραγματοποιήσαμε το συνέδριό μας, στις 21-23 Δεκέμβρη 2002. Στόχος μας παραμένει η ενίσχυση της ΠΕΕ στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, ειδικά της βιομηχανίας. Επιδιώκουμε, επίσης, να δημιουργήσουμε πλέον πυρήνες και σε αγροτικές περιοχές, αγροτικό τμήμα ΠΕΕ. Θέλουμε να ενισχύσουμε παραπέρα την προπαγανδιστική, διαφωτιστική μας δουλιά, τη διακίνηση της εφημερίδας μας ειδικά στους εργασιακούς χώρους. Επίσης, αυτήν την περίοδο, ιδιαίτερη σημασία έχει για μας ο αγώνας για την ειρήνη. Ηδη, στην Ουκρανία, έχουν γίνει μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο κατά του Ιράκ με αποκορύφωμα αυτήν στις 15 Φλεβάρη, υπό την αιγίδα της Συντονιστικής Επιτροπής κατά του πολέμου, στην οποία η ΠΕΕ παίζει σημαντικό ρόλο. Στις 9 Μάρτη, θα συμμετάσχουμε στις κινητοποιήσεις που θα κάνει το κίνημα "Ξεσηκώσου Ουκρανία", απαιτώντας την παραίτηση του Προέδρου της χώρας Λεονίντ Κούτσμα. Είναι μια σύνθετη διαμαρτυρία, μιας και σ' αυτή συμμετέχουν διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις, από τους κομμουνιστές έως και δεξιές κι εθνικιστικές δυνάμεις. Οπως, όμως, υπογραμμίσαμε και στο πρόσφατο συνέδριό μας, δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως αυτή η συμπόρευση είναι προσωρινή και σε καμία περίπτωση η συμμετοχή μας σ' αυτές τις κινητοποιήσεις δε θα μας κάνει να παραιτηθούμε από την ταξική πάλη».

- Θέτει η ΠΕΕ κάποιους στόχους σε διεθνές επίπεδο;

«Στην Απόφαση που εγκρίναμε στο τελευταίο συνέδριό μας, σημειώσαμε την ανάγκη συντονισμού των δυνάμεων της ειρήνης, όσων δυνάμεων θέλουν να αντισταθούν στα σχέδια του ιμπεριαλισμού. Η αποτροπή αυτών των σχεδίων μπορεί να γίνει μόνο με το συντονισμό των προλεταρίων όλου του κόσμου κι εμείς ως πρωταρχικό στόχο θέτουμε το ζήτημα του συντονισμού μας με τους εργαζόμενους στις γειτονικές μας χώρες, με τους εργαζόμενους της Ρωσίας και Λευκορωσίας, αλλά και με άλλες πρωτοπόρες οργανώσεις της εργατικής τάξης άλλων χωρών, όπως είναι στην Ελλάδα το ΠΑΜΕ».