Διεθνής Μέρα της Γυναίκας η 8η του Μάρτη, όμως δεν είναι πλατιά γνωστή η ιστορία της καθιέρωσης αυτής της επετείου. Η μέρα αυτή έχει τις ρίζες της βαθιά στην ιστορία του εργατικού κινήματος. Η Β` Διεθνής Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστριών Γυναικών, που συνήλθε στην Κοπεγχάγη το 1910, καθιέρωσε, μετά από πρόταση της επιφανούς προσωπικότητας του διεθνούς εργατικού κινήματος Κλάρας Τσέτκιν, τη μέρα της 8ης Μάρτη σαν Διεθνή Μέρα της Γυναίκας, κάτω από δυο βασικά συνθήματα: Την πάλη για τα δικαιώματά της και την πάλη για την ειρήνη.

Γιατί όμως η επιλογή της συγκεκριμένης μέρας; Ας δούμε τι ακριβώς έγινε τότε.

Στις 8 του Μάρτη 1857 οι εργάτριες στα υφαντουργεία και τα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης κατεβαίνουν σε απεργία και διαδηλώσεις. Ζητούν ανθρώπινες συνθήκες δουλιάς και μείωση των ωρών εργασίας. Υπολογίζεται ότι οι γυναίκες εκείνη την εποχή δούλευαν στα εργοστάσια περίπου 16 ώρες τη μέρα, ενώ οι μισθοί τους ήταν σημαντικά μικρότεροι απ' τους μισθούς των ανδρών. Ετσι στα αιτήματα των εργατριών της Νέας Υόρκης περιλαμβάνονταν και η μείωση των ωρών εργασίας στις 10, αλλά και η εξίσωση των μισθών ανδρών και γυναικών. Ομως εκτός των άλλων διακρίσεων, οι εργάτριες είχαν να αντιμετωπίσουν και τη διάκριση που γινόταν ανάμεσα στους εργαζόμενους αγγλοσαξονικής καταγωγής και στους υπόλοιπους, υπέρ των πρώτων.

Αισθανόμενοι την απειλή μιας γενικευμένης εργατικής εξέγερσης, οι εργοστασιάρχες απαντούν με ομαδικές απολύσεις και τρομοκρατούν τις εργάτριες που πρωτοστατούσαν στην απεργία. Παρά την τρομοκρατία, οι διαδηλώσεις εκείνης της μέρας χαρακτηρίστηκαν από το μέγεθος και τη μαχητικότητά τους. Στους εργοδότες και στην κυβέρνηση δεν έμενε άλλος δρόμος από το να χρησιμοποιήσουν την αστυνομία. Οι αστυνομικές δυνάμεις ρίχνονται με μανία πάνω στις εργάτριες και οι διαδηλώσεις βάφτηκαν στο αίμα.

Η απεργία της 8ης του Μάρτη 1857 ήταν από τις πιο σημαντικές στιγμές του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, γιατί έβαζε στην πρώτη γραμμή το ζήτημα της πάλης κατά των φυλετικών διακρίσεων, κατά της ανισοτιμίας ανδρών και γυναικών, και μάλιστα σε συνδυασμό με τον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση.

Ο «Ριζοσπάστης», αντί ιστορικού αφιερώματος, παρουσιάζει σήμερα ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από έργα των Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν, για το «Γυναικείο Ζήτημα». Η θέση της γυναίκας σε κάθε κοινωνία, αλλά και η σχέση της με την κοινωνικοπολιτική πάλη έγινε αντικείμενο μελέτης των κλασικών του Μαρξισμού. Το ενδιαφέρον τους πήγαζε από την επιδίωξή τους να μελετούν κάθε κοινωνικό ζήτημα, αναπτύσσοντας την κοσμοθεωρία και καθοδηγώντας την επαναστατική δράση της εργατικής τάξης και των λαϊκών μαζών. Είναι χαρακτηριστικό το κλασικό έργο του Ενγκελς «Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους», στο ολόπλευρο φώτισμα όλων των πτυχών των σχέσεων και των αντιθέσεων ανάμεσα στα δύο φύλα, της ταξικής τους καταβολής και της προοπτικής οριστικής λύσης τους στον κομμουνισμό, στο κοινωνικοοικονομικό σύστημα που θα απελευθερώσει πραγματικά τη γυναίκα. Μόνο με το πέρασμα από το μικρό σπιτικό στο συλλογικό νοικοκυριό μπορεί να πάψει πλέον να αποτελεί σκλάβα του σπιτιού και να αναλώνει τις δυνάμεις της σε πράγματα που την περιορίζουν, στενεύουν τους ορίζοντές της και την οδηγούν στην καθυστέρηση.

Τα αποσπάσματα που δημοσιεύουμε αποκαλύπτουν την ταξική ουσία της φυλετικής ανισοτιμίας, την προοπτική κατάκτησης της ισότιμης θέσης της γυναίκας στην κομμουνιστική κοινωνία, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τα καθήκοντα του εργατικού κινήματος, την αναγκαιότητα της κοινής πάλης του κινήματος των γυναικών με το εργατικό κίνημα. Επίσης, σ' αυτά τα κείμενα αναδεικνύονται τα πρώτα βήματα της σοβιετικής εξουσίας, για την αντιμετώπιση της ανισοτιμίας των γυναικών, αλλά και τα καθήκοντα της πάλης των γυναικών στον πρώτο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Τα κείμενα αναδημοσιεύονται από το βιβλίο, «Μαρξ - Ενγκελς -Λένιν για το γυναικείο ζήτημα», έκδοση «Σύγχρονη Εποχή». Οι τίτλοι και οι υπότιτλοι είναι του «Ρ».