«Ακόμη και για μένα, που είμαι βουλευτής του Σέιμ (σ.σ. του κοινοβουλίου) για 3η τετραετία, ήταν αρκετά δύσκολο να βρω τα ντοκουμέντα της ΕΕ, δηλαδή τα ιδρυτικά της ντοκουμέντα, το ποιες συμφωνίες έχει ήδη συνάψει η Λετονία με την ΕΕ, τους όρους αυτών των συμφωνιών. Μάλιστα, για ορισμένα ζητήματα ακόμη ψάχνουμε! Σκεφτείτε τι γίνεται παραπέρα», σημειώνει ο Αλεξάντρ Γκόλουμποφς, βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Λετονίας (ΣΚΛ) στην ερώτηση κατά πόσο γνωρίζουν οι κάτοικοι της χώρας προς τα πού βαδίζουν με την ένταξη στην ΕΕ. Και συνεχίζει: «Καμιά σοβαρή πληροφόρηση πέρα από τα καθαρά προπαγανδιστικού χαρακτήρα τρικ, του είδους "τι καλά που θα περνάμε στην ΕΕ!", δεν εμφανίζεται στα ΜΜΕ. Από τη μεριά του το ΣΚΛ θεωρεί πως "για να αποφασίσει ένας άνθρωπος αν η χώρα θα πρέπει να μπει ή όχι στην ΕΕ πρέπει να έχει πλήρη γνώση των όρων ένταξης, κάτι που δε γίνεται σήμερα»...

-- Αλλά ποιοι τομείς της οικονομίας της χώρας αναμένεται πρώτα απ' όλα να αντιμετωπίσουν δυσκολίες;

-- «Καταρχήν, για να απαντήσουμε σ' αυτό το ερώτημα, πρέπει πρώτ' απ' όλα να δούμε τι είδους παραγωγή απέμεινε στη χώρα. Απ' όλη εκείνη την ευρεία παραγωγή που είχαμε επί ΕΣΣΔ, ελάχιστα απέμειναν. Π.χ. είχαμε δύο μεγάλα ραδιο-ηλεκτρονικά εργοστάσια που τώρα ουσιαστικά δεν παράγουν τίποτα. Το εργοστάσιο κατασκευής βαγονιών συνεχίζει να λειτουργεί μόνο χάρη σε μια παραγγελία που είχε. Θα μπορούσα να αναφέρω κι άλλα παραδείγματα. Μεγάλο πρόβλημα για μας είναι ότι με την ένταξη στην ΕΕ περιορίζονται οι δυνατότητες απορρόφησης όχι μόνο πρώτων υλών, αλλά και διάθεσης των εμπορευμάτων μας στο μεγάλο γείτονά μας, τη Ρωσία. Την ίδια ώρα οι επιχειρήσεις θα βρεθούν σε δύσκολη, δυσμενή ανταγωνιστική θέση, σε σχέση με τις επιχειρήσεις της ΕΕ που τα τελευταία χρόνια έχουν εκσυγχρονιστεί και είναι σε καλύτερη θέση από μας. Πρέπει επίσης να πάρουμε υπόψη μας ότι και η αγροτική μας οικονομία είναι σε άσχημη κατάσταση, ακόμη και σε σχέση με την Εσθονία και τη Λιθουανία. Στο μόνο που ίσως είμαστε "ανταγωνιστικοί" είναι η εξαγωγή ξυλείας, αλλά και η ξυλεία δεν είναι ατελείωτη».

Σ' ό,τι αφορά τους όρους της ένταξης στην ΕΕ ο βουλευτής του ΣΚΛ ανέφερε ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Η ΕΕ μας έβαλε σκληρούς όρους, π.χ. στην αλιεία, ένα σημαντικό τομέα για μας, δεκαετίες τώρα παράγουμε μια παραδοσιακή κονσέρβα ψάρι, τα "σπρότι". Σύμφωνα με τους όρους της ΕΕ θα πρέπει το ψάρι που θα αλιεύουμε στο εξής να είναι 1,5 φορά μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό που χρησιμοποιείται ως σήμερα! Αυτό πρακτικά σημαίνει πως θα πρέπει να αλλάξουμε όλη την τεχνολογία επεξεργασίας της παραδοσιακής μας κονσέρβας! Εκτός αυτού, μετά το 1991 οι μεγάλες αλιευτικές επιχειρήσεις της χώρας μας "έσπασαν" σε πολύ μικρότερες, ως αποτέλεσμα της ιδιωτικοποίησης, ώστε να διευκολυνθεί η εξαγορά τους, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ανταγωνιστικότητά τους. Παρόμοιο πρόβλημα υπάρχει με την αγροτική οικονομία, όπου διαλύθηκαν οι συνεταιρισμοί... Αποτέλεσμα, για πολλά χρόνια, μετά τη σοσιαλιστική εποχή, να μην ανανεώνονται τα μέσα, η τεχνολογία που χρησιμοποιείται».

Σίγουρα η αγροτική οικονομία, στην οποία απασχολείται κοντά στο 30% του λαού, θα δεχτεί σοβαρά πλήγματα από την ένταξη. Οπως υποστηρίζει ο Α. Γκόλουμποφς: «Η είσοδος στην ΕΕ θα είναι ένα ακόμη χτύπημα στην οικονομία μας. Ενα συντριπτικό χτύπημα. Αυτά που μας λένε οι "ειδικοί" της ΕΕ, δεν τα πιστεύει κανείς. Την ίδια ώρα πρέπει να σημειώσουμε πως στη Λετονία έχει ραγδαία μειωθεί η κτηνοτροφία. Η ΕΕ θέλει να μας βάλει πλαφόν στην παραγωγή αγελαδινού γάλατος, το μισό της σημερινής παραγωγής, παρά το γεγονός ότι αυτή η παραγωγή είναι κατά 10 φορές μικρότερη σε σχέση με τη σοβιετική περίοδο!»

Την τελευταία δωδεκαετία η μια μετά την άλλη οι εργατικές, λαϊκές κατακτήσεις εξανεμίζονται, μέσα από τη διαδικασία προώθησης του καπιταλισμού και της «προσαρμογής» της Λετονίας στο λεγόμενο «κοινοτικό κεκτημένο» της ΕΕ. Οπως μας είπε ο Λετονός βουλευτής: «Τα μέτρα (σ.σ. οι αναδιαρθρώσεις) που παίρνονται σε μια σειρά τομείς στην ΕΕ χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση στη χώρα μας για να επιταχυνθούν αντιδραστικές αλλαγές και σε μας. Το επιχείρημά τους είναι "να, έτσι κάνουν και στην Ευρώπη και το σύστημά τους δουλεύει". Ετσι σήμερα, σε σχέση με τα σοσιαλιστικά χρόνια, όπου οι εργαζόμενοι είχαν ουσιαστικές κοινωνικές εγγυήσεις, αυτές έχουν πια συρρικνωθεί κατά πολύ. Ελάχιστα δίνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό για τον τομέα της υγείας. Αυξήθηκε το ποσοστό των υπηρεσιών υγείας για τις οποίες οι άνθρωποι πρέπει να πληρώσουν. Ετσι ειδικά οι χαμηλόμισθοι, οι άνεργοι,αντιμετωπίζουν ουσιαστικό πρόβλημα περίθαλψης. Εγινε "μεταρρύθμιση" του συνταξιοδοτικού συστήματος. Αυτό οδήγησε μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων να παίρνουν μόλις την κατώτερη σύνταξη. Αυξήθηκε το όριο εξόδου στη σύνταξη στα 62 χρόνια για άντρες και γυναίκες, κι αυτό το μέτρο εγκρίθηκε τη στιγμή που -σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία- οι άντρες στη χώρα μας ζουν κατά μέσο όρο έως τα 59, ενώ οι γυναίκες ως τα 65».

Οπως σημειώνει ο Α. Γκόλουμποφς για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ (το 2004) η χώρα ήδη εξαναγκάστηκε σε αύξηση των στρατιωτικών δαπανών έως το 2% του ΑΕΠ. Εννοείται πως αυτά τα χρήματα για το ΝΑΤΟ περικόπηκαν από κοινωνικά προγράμματα. «Κι εδώ -σημειώνει ο βουλευτής του ΣΚΛ - δεν υπολογίζουμε τα χρήματα για αγορές νέων όπλων». Ανησυχία προκαλεί λοιπόν και η απόφαση συγκρότησης του στρατού της ΕΕ, τόσο για τις οικονομικές δαπάνες, που θα χρειαστούν, όσο και για την αποστολή ενόπλων δυνάμεων στο εξωτερικό. «Παρά το γεγονός πως η ηγεσία της χώρας στηρίζει τώρα τις ΗΠΑ στον πόλεμο, να σημειώσω ότι ο λαός μας ήταν αντίθετος, ακόμη και με την αποστολή 8 νοσοκόμων στον προηγούμενο πόλεμο του Αφγανιστάν», τονίζει ο Α. Γκόλουμποφς.

«Στη χώρα μας όχι απλώς έχει απαγορευτεί το ΚΚ, αλλά και όσοι παρέμειναν μέλη του ΚΚΛ μετά το 1991 δεν έχουν το δικαίωμα να ασχοληθούν με την πολιτική. Απαγορεύεται να θέσουν υποψηφιότητα! Κι αυτό σύμφωνα με τους σχετικούς εκλογικούς νόμους. Σε περίπτωση που προσπαθήσουν να θέσουν υποψηφιότητα το δικαστήριο επεμβαίνει και ακυρώνει την υποψηφιότητά τους! Υπάρχει επίσης ο νόμος για τις συγκεντρώσεις, ο οποίος απαγορεύει τη χρησιμοποίηση συμβόλων της ΕΣΣΔ και της φασιστικής Γερμανίας. Δηλαδή προσπαθούν στη συνείδηση του κόσμου να ταυτίσουν δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Το ΣΚΛ στο τελευταίο συνέδριό του (Δεκέμβρης 2002) αποφάσισε να κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να μπορέσει και πάλι να δράσει νόμιμα το ΚΚΛ. Σ' ό,τι αφορά τον Πρόεδρο του Κόμματός μας, τονΑλφρεντ Ρούμπιξ, επίσης του απαγορεύεται να κατέβει υποψήφιος στις εκλογές. Να σημειώσω ακόμη, σχετικά με την καταδίκη του, πως πρώτα συλλήφθηκε, έπειτα "διορθώθηκε" ο νόμος, με βάση τον οποίο στη συνέχεια τον καταδίκασαν».

-- Η ΕΕ έδειξε «κόκκινη κάρτα» στη Λετονία γι' αυτές τις αντιδημοκρατικές απαγορεύσεις, όπως έκανε σε άλλες περιπτώσεις σχετικά με την προώθηση του λεγόμενου «κοινοτικού κεκτημένου»;

--«Οχι, ούτε ακόμη και για τις απαγορεύσεις εργασίας που ισχύει επίσης για τους κομμουνιστές σε ορισμένα επαγγέλματα.Εχουμε ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα δημοκρατίας. Οταν η χώρα ανακήρυξε την ανεξαρτησία, σε 630 χιλιάδες ανθρώπους, (πάνω από 25% του πληθυσμού) αρνήθηκαν να δώσουν την υπηκοότητα. Η δικαιολογία ήταν ότι εγκαταστάθηκαν στη χώρα μετά το 1940. Ενα κομμάτι αυτών των ανθρώπων αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα. Στη συνέχεια άνοιξαν κάποια "παράθυρα" για την απόκτηση της υπηκοότητας. Πρέπει όμως να δώσουν εξετάσεις, στη γλώσσα, στην ιστορία, για το Σύνταγμα, τον ύμνο. Π.χ. στην ιστορία θα πρέπει να πεις ότι υπήρξε κατοχή της χώρας από την ΕΣΣΔ, ότι τα λετονικά Ες-Ες ήταν πατριωτικές δυνάμεις κι όχι συνεργάτες των φασιστών κατακτητών κ.ά. Πολλοί άνθρωποι αρνούνται να περάσουν απ' αυτήν τη διαδικασία. Σ' αυτά τα δέκα χρόνια τις εξετάσεις έδωσαν και πήραν υπηκοότητα μόλις 50 χιλιάδες άνθρωποι, 80 χιλιάδες ακόμη έχουν πάρει ρωσική υπηκοότητα. Κανείς δεν ξέρει το στάτους που θα έχουν οι υπόλοιποι 500 χιλιάδες άνθρωποι στα πλαίσια της ΕΕ. Εννοείται ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν στις εκλογές, και βέβαια δε θα μπορέσουν να συμμετέχουν ούτε στο δημοψήφισμα για την ΕΕ. Το ΣΚΛ θεωρεί ότι από τη στιγμή που αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται, ζουν κι εργάζονται ή εργάστηκαν για τη χώρα, θα πρέπει να τους δοθεί το δικαίωμα της συμμετοχής στο δημοψήφισμα για την ΕΕ, ανεξάρτητα από το αν έχουν τη λετονική υπηκοότητα».

Αξίζει επίσης να αναφέρουμε την πληροφορία που έδωσε ο Αλεξάντρ Γκόλουμποφς σχετικά με το νόμο για το δημοψήφισμα στην ΕΕ. Σύμφωνα με αυτό για να θεωρηθεί έγκυρο το δημοψήφισμα θα πρέπει να πάρουν μέρος το 50%+1 (ψήφοι) απ' όσους συμμετείχαν στις τελευταίες εκλογές, κι απ' αυτούς αν το 50%+1 ταχθεί υπέρ της ένταξης στην ΕΕ, τότε αυτό θεωρείται αρκετό. «Δηλαδή μόνο με το 25% των ψηφισάντων των τελευταίων εκλογών μπορούμε να μπούμε στην ΕΕ. Θα αποφασιστεί το μέλλον της χώρας. Την ίδια ώρα οι αρχές αρνούνται να διεξάγουν δημοψήφισμα για το ΝΑΤΟ», σημειώνει ο ίδιος και προσθέτει πως στη χώρα υπάρχουν σφοδρές λαϊκές αντιδράσεις σχετικά με τα σχέδια κατασκευής ΝΑΤΟικών ραντάρ: «Ηδη το 1/3 του πληθυσμού στην περιοχή που θα στηθεί το πρώτο ραντάρ έχει υπογράψει ενάντια στην κατασκευή του».

-- Πρόσφατα ένας πολύ γνωστός Λετονός πολιτικός είπε σε μια συνέντευξη πως τη σύνθεση της τελευταίας κυβέρνησης την καθόρισε ο Αμερικανός πρέσβης στη Ρίγα, ο οποίος μάλιστα απέκλεισε και τον προτεινόμενο για υπουργό Εξωτερικών..!

-- «Δεν ξέρω αν έγινε με τόσο απροκάλυπτο τρόπο. Οταν πληρώνεις για κάτι, παραγγέλνεις και τη μουσική. Οι πολιτικές δυνάμεις που νίκησαν στις τελευταίες εκλογές στηρίχτηκαν από οικονομικές δυνάμεις που σχετίζονται με αμερικανικά κεφάλαια, σε αντίθεση με την προηγούμενη κυβέρνηση που στηριζόταν σε ευρωπαϊκά. Πάντως πρέπει να πούμε πως σε σχέση με τις υπόλοιπες Βαλτικές χώρες, μόνο στη χώρα μας έχουμε πια πρόεδρο από το εξωτερικό (σ.σ. ξένοι υπήκοοι είχαν αναδειχτεί στην ηγεσία τόσο της Λιθουανίας, όσο και της Εσθονίας), γι' αυτό για τους Αμερικανούς η χώρα μας παραμένει ο "προμαχώνας" τους στη Βαλτική».

Τέλος, ο βουλευτής του ΣΚΛ σημείωσε πως η γεωγραφική θέση της Λετονίας, τα λιμάνια της την είχαν καταστήσει στο παρελθόν «δίαυλο» επικοινωνίας δύσης - ανατολής, αλλά η πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια είναι μια πολιτική «αποκοπής» των σχέσεων με την ανατολή, με τη Ρωσία. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμη η Λετονία δεν έχει υπογράψει συμφωνία με τη Ρωσία για τον καθορισμό των συνόρων των δύο χωρών. Η είσοδος στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αλλά και η εγκατάσταση ΝΑΤΟικών βάσεων στη χώρα, η πιθανή αντιπαράθεση με τη Ρωσία, δημιουργεί τεράστιες ανησυχίες στο λαό της Λετονίας, πολύ περισσότερο που θεωρείται πιθανόν να κλονίσει ακόμη περισσότερο τις όποιες οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία.