Στο Κάιρο βρεθήκαμε τις προάλλες, θυμάστε; Σήμερα λέμε να πάρουμε μια γεύση από την Αλεξάνδρεια, έτσι όπως την είδε ο Βασίλης Λιόγγαρης:

Η ελπίδα στην άκρη του κόσμου

«Απλωμένος και ριζωμένος ο ελληνισμός. Χρόνια και χρόνια απλωμένος και ριζωμένος σ' όλα τα πέρατα της Γης. Το μεροκάματο που έβγαινε σκληρά, οι δυσβάσταχτες κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες. Τα παιδιά που μεγάλωναν μέσα στη φτώχεια και τη μιζέρια, ανάγκαζαν τους ανθρώπους στη μετανάστευση. Η ελπίδα κάπου στην άκρη του κόσμου για μια ζωή καλύτερη. Επαιρναν των ομματιών τους. Δε χρειάζεται εδώ ν' απαριθμήσουμε τόπους και πόλεις - ήταν αμέτρητες - που βρήκε αποκούμπι, απλώς ρίζωσε και πρόκοψε ο ελληνισμός. Χωρίς να πάψει να διατηρεί τα ήθη και έθιμα, τις παραδόσεις και προπαντός την εθνική και πολιτιστική του συνείδηση. Χωρίς να πάψει να έχει το βλέμμα και την ψυχή πίσω στη μητέρα πατρίδα.

Εκεί στη μαύρη ξενιτιά έκανε πέτρα τον καημό, κουβάλησε όλο το πάθος και την υπομονή του, κουβάλησε την ευφυία και την εργατικότητά του κι έδρεψε δάφνες. Οπου γης και πατρίς - λέει η παροιμία - και ο ξενιτεμένος Ρωμιός είχε δυο πατρίδες εκείνη που τον γέννησε κι εκείνη που τον υιοθέτησε.

***

Υστερα από 40 χρόνια φυγής. Υστερα από 40 χρόνια η λησμονιά δεν μπόρεσε να καλύψει τις ρωγμές με άχνα πάχνης, μια ομάδα - αρκετά μεγάλη - φίλων Αιγυπτιωτών από το Πορτ Σάιντ, το Πορτ Φουάτ, την Ισμαηλία, την Καντάρα και το Σουέζ. Και μια άλλη από την Αλεξάνδρεια.

***

Αλεξάνδρεια κι ελληνισμός. Αλεξάνδρεια και Καβάφης. Αλεξάνδρεια και Φάρος και Πατριαρχείο. Αλεξάνδρεια και παλιά αρχοντικά. Αλεξάνδρεια και ψάρι στο Αμπουρ Κουρ. Αλεξάνδρεια και Αλέξανδρος και φορτωμένες χουρμαδιές. Αποφάσισαν να επισκεφτούν τη γη που γεννήθηκαν ή έζησαν τα πρώτα παιδικά τους χρόνια. Ανοιξαν τις εγκαταλειμμένες κι ερειπωμένες εκκλησιές - κληρονομιά και περιουσία τους - όπου τις ξαναλειτούργησαν και ακούστηκε η θεία ψαλμωδία, Αγιος Γεώργιος (Καντάρι) και η πιο μεγαλοπρεπής απ' όλες η Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο Πορτ Σάιντ. Επισκέφθηκαν τα Κοιμητήρια των προγόνων τους και απόδωσαν φόρο τιμής και ένα ύστατο χαίρε στους νεκρούς, καταθέτοντας στεφάνι στο μνημείο τους. Οι στιγμές ήταν συγκινητικές. Με την όσμηση της ελληνικής μυρουδιάς που έφερε ο αέρας, οι λίγοι εναπομείναντες Ελληνες της κοινότητας και προπαντός ο ντόπιος αιγυπτιακός λαός, οι αμαξάδες, οι καροτσέρηδες, οι ταξιτζήδες, οι μαγαζάτορες των στενοσόκακων οι μικροπωλητές με τις κελεμπίες, οι μαντιλοδεμένες γυναίκες που έφαγαν ψωμί σε σπίτια ελληνικά που ντάντεψαν και μεγάλωσαν τα παιδιά τους σε κοινές αλάνες και οι παλιοί γείτονες ήρθαν να σφίξουν και να δουν από κοντά τους Ελληνες φίλους και πατριώτες. Χαιρετισμοί, εναγκαλισμοί, φιλιά και πικρές θύμισες και γλυκές θύμισες που ξαναζωντάνεψαν στο κέντρο του Τζονόλα που ήταν το στέκι τους. Κοινό σημείο αναφοράς. Το κανάλι που τους έδωσε δουλιά. Το κανάλι που τους έδωσε ψωμί.

Σαν να κυκλοφορούσαμε με τα ταμπελίτσες που στο κούτελο έγραφαν Ελληνες. Ολοι μας ξεχώριζαν, μας σταματούσαν και μας χαιρετούσαν. Ολοι προσπαθούσαν να μας εξυπηρετήσουν και να ξαναφρεσκάρουν τα ξεχασμένα τους ελληνικά, λέγοντάς μας «καλημέρα» και δείχνοντας όλα τα φιλικά συναισθήματά τους. Μια η αλήθεια, μια η πραγματικότητα. Οι απλοί λαοί που έζησαν και μεγάλωσαν μαζί, οι απλοί λαοί που έχουν κοινές ρίζες κοινά αφεντικά και κοινούς δυνάστες, οι απλοί λαοί που έχουν κοινή πατρίδα, δεν ξεχωρίζουν ράτσες, εθνότητες και φυλές είναι πάντα ενωμένοι, είναι πάντα φίλοι. Πάντα αγαπημένοι και δεν έχουν να χωρίσουν απολύτως τίποτα!»