Τον τελευταίο καιρό είδαμε στους κινηματογράφους δύο ταινίες που ασχολούνταν με το θέμα της «τελειωτικής λύσης», της συστηματικής εξόντωσης Εβραίων πολιτών από το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας.

Ο «Πιανίστας» του Ρόμαν Πολάνσκι, αφηγείται τις περιπέτειες ενός Εβραίου μουσικού, που επέζησε του Ολοκαυτώματος στην κατεχόμενη Πολωνία. Το «Αμήν» του Κώστα Γαβρά, αναφέρεται στο σκοτεινό ρόλο της Καθολικής Εκκλησίας, με πρώτο το Βατικανό, απέναντι στην ωμή πραγματικότητα της εξόντωσης των Εβραίων.

Ισως να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι το θέμα του Ολοκαυτώματος παίζει συχνά στον κινηματογράφο του σήμερα, κυρίως μετά την ταινία «Η λίστα του Σίντλερ», του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Ισως να συμβαίνει για παράδειγμα ως άσκηση ιστορικής μνήμης, μία κάθαρση από το «πολιτισμένο» παρόν μας, που δε θέλει να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος.

Ωστόσο, και σήμερα, στον υποτιθέμενο πολιτισμένο μας κόσμο, εφαρμόζονται πρακτικές με στόχο «τον εξευγενισμό του ανθρώπινου είδους». Πρόσφατα, στην πρώτη σελίδα της ισπανικής εφημερίδας «Ελ Μούντο» ένας τίτλος ανέφερε: «Ενα συντηρητικό ίδρυμα στις ΗΠΑ προσφέρει 200 δολάρια σε τοξικομανείς που υποβάλλονται σε στείρωση».

Το άρθρο (του Κάρλος Φρεσνέδα, ανταποκριτή της προαναφερόμενης εφημερίδας στη Νέα Υόρκη) εξηγεί ότι σε σταθμούς του μετρό στη Νέα Υόρκη, ήδη μπορεί να βρει κανείς φυλλάδια με τηλέφωνα επικοινωνίας και μία φράση: «Υποβλήσου στον έλεγχο των γεννήσεων και κέρδισε λεφτά».

Το φυλλάδιο συνεχίζει: «Αν είσαι εθισμένος στα ναρκωτικά ή στο αλκοόλ, αυτή είναι μία προσφορά που δεν μπορείς να αρνηθείς... Διακόσια δολάρια αμοιβής, εφόσον υποβληθείς σε στείρωση. Εσύ συμπληρώνεις το έγγραφο, πηγαίνεις στην κλινική, υποβάλλεσαι σε βασεκτομή ή περίδεση σαλπίγγων. Και εμείς θα σου στείλουμε αμέσως την επιταγή αποζημίωσης».

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, ο οργανισμός που δημιούργησε αυτήν την πρωτοβουλία, Project Prevention, «σχέδιο πρόληψης», είναι ένα συντηρητικό ίδρυμα, που χρηματοδοτείται από τα μέλη του ή από ιδιώτες σπόνσορες, και που στόχο έχει «να απαλύνει το πρόβλημα, αποφεύγοντας τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες», σύμφωνα με τα λεγόμενα της ιδρύτριάς του, Μπάρμπαρα Χάρις.

Το Project Prevention είναι επίσης γνωστό με τα αρχικά CRACK και εδώ και δέκα χρόνια απλώνει σιωπηρά τα δίκτυα του στη δυτική ακτή των ΗΠΑ. Τους τελευταίους μήνες, δε, προχώρησε σε ένα φιλόδοξο σχέδιο επέκτασης και έχει ήδη ανοίξει γραφεία στο εσωτερικό της χώρας (Αλμπουκέρκ, Ρένο...) και στην ατλαντική ακτή (Νέα Υόρκη, προς το παρόν).

Η Μπάρμπαρα Χάρις εξηγεί ότι «κατανοεί την πολεμική» που προκαλεί το σχέδιο, αλλά το υπερασπίζεται λέγοντας ότι «δεν υποβάλλουμε τους ναρκομανείς με το ζόρι σε στείρωση. Η τελική απόφαση είναι εθελοντική και με αντάλλαγμα ένα μικρό οικονομικό κίνητρο».

Η Χάρις, προχωράει ακόμα παραπέρα, δηλώνοντας ότι το εν λόγω σχέδιο «εκτελεί ένα κοινωνικό λειτούργημα: προλαμβάνει τα προβλήματα που προκαλούν τα 739.000 παιδιά που γεννιούνται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ από γονείς αλκοολικούς ή ναρκομανείς. Τα μισά από αυτά θα υποφέρουν από σοβαρά προβλήματα υγείας, και μεγάλο μέρος από αυτά θα ζουν υπό την εποπτεία του κράτους λόγω ανικανότητας των γονιών τους να τα φροντίσουν».

Φαντάζομαι πως δε θα διαφωνήσει κανείς ότι εδώ δεν πρόκειται για πρόοδο! Ο καπιταλισμός (ο καλός, ο αληθινός, αυτός των ΗΠΑ) σοφίστηκε μία άλλη εκδοχή της «τελειωτικής λύσης», της έβαλε ένα ωραίο «χαρτί περιτυλίγματος», αυτό της επιταγής, και τη μετέτρεψε σε «κοινωνικό λειτούργημα».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, βέβαια, είναι ήδη μία πολύ προχωρημένη χώρα σε αυτόν τον τομέα «προόδου». Τελευταία, όπως αναφέρει ο Φρεσνέδα στο άρθρο του, προωθείται η επιστροφή «στην ευγονική* που εφαρμόστηκε στις ΗΠΑ για δεκαετίες, όταν υποβλήθηκαν σε στείρωση χιλιάδες άτομα με διανοητικά προβλήματα, με σωματικές αναπηρίες, άτομα που "είχαν παρεκτραπεί σεξουαλικά", κρατούμενοι, και γενικότερα "προβληματικά" άτομα».

Μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί στο Project Provention 833 γυναίκες και 21 άνδρες, όπως αναφέρει η «ΕΛ Μούντο». Από αυτά ένα σύνολο 369 υποβλήθηκαν άμεσα σε στείρωση. Οι υπόλοιποι συμφώνησαν να τους εφαρμοστούν άλλες μέθοδοι ελέγχου των γεννήσεων μακροπρόθεσμα, για παράδειγμα χορήγηση κάποιων φαρμάκων σε εναίσιμη μορφή, όπως το «Depo Provera».

Ολα αυτά τα παραπάνω προκάλεσαν αντιδράσεις και μέσα στη βορειοαμερικανική κοινωνία. Η Ενωση Ελευθεριών του Πολίτη της Νέας Υόρκης κατήγγειλε την έλλειψη ηθικής της πρωτοβουλίας και ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές να παρέμβουν ώστε να σταματήσει η εφαρμογή του εν λόγω σχεδίου.

Τι λένε οι κλινικές; Ο Σύνδεσμος Νοσοκομείων και Υγειονομικών Υπηρεσιών της Νέας Υόρκης κάλεσε τα κέντρα του να μη συνεργαστούν με το προαναφερόμενο σχέδιο, ωστόσο ήδη ένα νοσοκομείο στο Μπρούκλιν έχει προσφέρει τη συνεργασία του και σύμφωνα με την «Ελ Μούντο», «υπάρχουν κάποιες κλινικές σε λίστα αναμονής».

Από την πλευρά της, η διευθύντρια του «Συλλόγου Δικηγόρων για Εγκυες Γυναίκες» κατήγγειλε στις «New York Times» την προφανέστατη ομοιότητα ανάμεσα σε αυτές τις πρακτικές και τα φυλετικά πειράματα της ναζιστικής Γερμανίας, όταν ο Χίτλερ υπέβαλε σε στείρωση ασθενείς και Εβραίους για να «βελτιώσει την οικονομία».

Φαίνεται ότι στην καρδιά των ΗΠΑ, που εμφανίζονται όλο και πιο προχωρημένες, κάποιοι κάνουν ήδη μεγάλα ποιοτικά άλματα καταφέροντας να ξαναζωντανέψουν τις πρακτικές του δρ. Μέγκελε. Μένει να δούμε αν αυτή η μάστιγα μάς οδηγήσει, στην πραγματικότητα, σε μία παγκόσμια φασιστικοποίηση...

Τελικά ο κινηματογράφος ποτέ δε μας μιλάει από την απόσταση του χτες, αλλά από την εγγύτητα του σήμερα. Ισως δε θα έπρεπε να βλέπουμε ταινίες ιστορικού περιεχομένου, όπως «Ο Πιανίστας» ή το «Αμήν», για να εξορκίσουμε το παρελθόν μας, αλλά για να μάθουμε για τους πολύ πραγματικούς κινδύνους του παρόντος.

* Η ευγονική είναι κλάδος της βιολογίας που μελετά τη δυνατότητα εξευγενισμού του ανθρώπινου είδους