Στο προηγούμενο σημείωμα είχα αρχίσει να αναφέρομαι στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, όπου το κύριο στοιχείο της επικοινωνίας είναι η εικόνα, και η Ιστορία «εικονοποιείται» με έναν και αποκλειστικό σκοπό την κερδοφορία. Οι συνέπειες, ανάμεσα στις άλλες, είναι: Κανένα ιστορικό πρόσωπο δε μεταφέρεται έξω από τα όρια του ιδανικού ούτε ως μορφή ούτε ως πράξη. Ολα αποδίδονται με διαστάσεις και λειτουργίες ιδανικές. Οι ήρωες είναι παράλογα γενναίοι, έτσι που ο ηρωισμός τους να φαίνεται σαν αναγκαστικό επακόλουθο μιας ιδιαίτερης φύσης, σαν βιολογικό αποτέλεσμα, άποψη, φυσικά, καθαυτό ρατσιστική. Αντίληψη άκρως ρατσιστική. (γ) Τα γεγονότα επίσης συμπυκνώνονται ως ροή. Συνυπάρχουν στοιχεία που μέσα στην πραγματική χρονική ανάπτυξη του πραγματικού γεγονότος δε συνυπάρχουν. Πρώτα ο πυροβολισμός, μετά ο τραυματισμός, ακολουθεί το αίμα και έπεται ο θάνατος. Στην εικόνα όλα συνυπάρχουν. Ετσι, ο θεατής προσλαμβάνει συμπυκνωμένο το πάθος και συγκινείται. Δεν μπορεί να σχολιάσει και να κρίνει νηφάλια αυτό που βλέπει. (δ) Το τέταρτο και το πιο σημαντικό είναι ότι μέσω της εικόνας τα γεγονότα και της πιο κοντινής στιγμής καθίστανται Ιστορία, και αναγκαστικά χαρακτηρίζονται ως προϊόντα όλων εκείνων των παραγόντων που παράγουν την ιστορία: Η σύγκρουση των αστυνομικών με τους απεργούς, οι κοινοβουλευτικές αψιμαχίες, τα αθλητικά γεγονότα, οι νεκροί μιας επίθεσης αυτοκτονίας, το ερείπιο ενός σεισμού που παραπέμπει στην ακαταλληλότητα της οικοδομής, άρα στην αδιαφορία του κράτους.

Και, φυσικά, στο τελευταίο αυτό πεδίο των ηλεκτρονικών ΜΜΕ συναντάμε την κλασική μορφή της υπεραξίωσης. Γιατί η εικονοποίηση του ιστορικού γεγονότος, όποιο και αν είναι αυτό, μετατρέπεται σε κέρδος! Οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ και οι παραγωγοί των προγραμμάτων που δουλεύουν σ' αυτά, απομακρύνοντας την πραγματική σημασία των ιστορικών γεγονότων δημιουργούν μια ζώνη εύκολης διανοητικά πρόσβασης, στο πλαίσιο της οποίας ο απλός, μέσος θεατής απλώς συγκινείται. Με κανέναν τρόπο δεν αναζητά τη θέση του και τη συμμετοχή του στο ιστορικό συνεχές. Δεν αποκτά, επομένως, ταξική συνείδηση. Κινείται έξω από την Ιστορία, σε τελευταία ανάλυση. Καθίσταται ένα φαντασματικό υποκείμενο μιας εικονικής πραγματικότητας με μειωμένες, σχεδόν ανύπαρκτες, τις πολιτικές και ιδεολογικές του ευαισθησίες. Οπως ακριβώς το απαιτεί η σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία, όπου συνεχώς αποδομούνται οι παλιές αξίες. Και δεν αποδομούνται νομοτελειακά, όπως επιμένουν μερικοί, αλλά αναγκαστικά. Αναφέρομαι στην αποδόμηση που επιβάλλει το μεγάλο κεφάλαιο, με σκοπό τη δημιουργία ενός κόσμου που δε σκέπτεται, απλώς ικανοποιείται. Ενός κόσμου, δηλαδή, που ενώ συνειδητοποιεί τον αριθμό και το μέγεθος των προβλημάτων του αρνείται ή, τουλάχιστο, αδυνατεί να αναζητήσει τις αιτίες του.

Αυτό σημαίνει πως ένα κοινωνικό άτομο, ένας εργαζόμενος μόνο με τη βίωση της ιστορικής του σημασίας μπορεί να καταστεί «ειδοποιό ον», όπως έγραψε ο Μαρξ. Ενα πλάσμα, δηλαδή, που μπορεί να δώσει νόημα στη Ζωή.