«Είμαι ο Παύλος». Αυτή, ήταν ίσως, η κραυγή, ήταν η καθημερινή κάθαρση του Παύλου Ματτίς στο κύκλο της κοινότητας «Διάβαση» όταν βρισκόταν πρόσωπο με πρόσωπο με τους συντρόφους του στη μεγάλη πάλη της απεξάρτησης από τα ναρκωτικά.

Τώρα, μετά τις δυσκολίες, μιλά με λόγια σταράτα και κάνει μια ανασκόπηση ολόκληρης της ζωής του για το πώς άρχισε, βίωσε και πως «πάλεψε να καθαρίσει», «πώς διέκοψε δύο φορές το πρόγραμμα» και «πώς τελικά στάθηκε όρθιος».

Δεν «ήταν κάποια ιδιαίτερη περίπτωση». Ηταν τότε στο σχολείο στην Α' Λυκείου. Επέλεξε «την εύκολη λύση να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ηλικίας». Δεν είχε κουράγιο «να αντιμετωπίσει τον εαυτό του», «φοβόταν τη ζωή», «φοβόταν να πονέσει και να πληγωθεί». Οπως έλεγε χαρακτηριστικά: «Δεν ήταν κάτι πρωτότυπο ήταν οι παρέες, η περιέργεια. Νομίζεις πως θα 'σαι πιο δυνατός, θα μετράς πιο πολύ στους γύρω. Είχα διαλέξει αυτή τη νοοτροπία. Αυτό το δήθεν, το επικίνδυνο παιχνίδι, τις "φιλοσοφίες" πως το απαγορευμένο είναι πιο γλυκό. Νόμιζα πως γινόμουν πιο δεκτός στο περιθώριο γιατί αυτό το δρόμο είχα διαλέξει».

Η εξάρτηση «δεν άργησε να έρθει». Ο Παύλος ένιωθε πως έτσι «ξεπέρναγε τους φόβους και τις ανασφάλειες για τον εαυτό του». Αμέσως μετά την επήρεια τρόμαζε. «Εγώ είμαι αυτός;», αναρωτιόταν. «Φοβόμουν να ακουμπήσω τον εαυτό μου γιατί μετά τη χρήσης έβγαιναν πάνω όλα αυτά που είχα πνίξει».

Η περιγραφή του για το πώς βίωνε το «φαύλο κύκλο της χρήσης» είναι συγκλονιστική: «Νόμιζα πως αποκτούσα στοιχεία που ένιωθα ότι μου λείπανε. Οταν δεν ήμουν υπό την επήρεια της χρήσης σκεφτόμουν σε ποια κατάσταση είχα φτάσει. Δεν ήθελα να συνειδητοποιήσω πού είχα φτάσει. Με το που ακούμπαγα αυτή τη σκέψη φοβόμουν πάρα πολύ, με 'πιανε τρέλα. Ελεγα πως με τη χρήση θα ξεφύγω απ' αυτό και θα 'μαι αλλού».

Ο Παύλος πέρναγε «απίστευτες ώρες χωρίς να μιλάει». Ενιωθε «κενός χωρίς να 'χει τίποτα να τον κρατάει». «Ο χρήστης, λέει, χάνει το ανθρώπινο στοιχείο του. Δεν έχει ψυχή. Δεν έχει εαυτό, δεν έχει τίποτα. Απλώς υπάρχει. Τον ενδιαφέρει μόνο η χρήση. Μπορείς να πεθάνεις, μα δε σε νοιάζει. Θες εκείνη την ώρα μόνο να μην υποφέρεις».

Οσο για τις ανθρώπινες σχέσεις, για ένα χρήστη δε σηκώνει κουβέντα: «Δεν υπάρχουν όταν είσαι βαλτωμένος στα ναρκωτικά. Δεν υπάρχει τίποτα. Ο άλλος που φαίνεται ο πιο κολλητός σου μπορεί να στη φέρει πισώπλατα. Μπορεί να του τη φέρεις και συ. Μόνος στόχος είναι να κερδίσεις τη δόση σου. Ο καθένας παλεύει για τη δόση, μπορεί να κάνει τα πάντα. Μπορεί να κλέψει, να σκοτώσει. Μπορείς να πουλήσεις τα πάντα, τη μάνα σου, τον πατέρας σου, τα πάντα. Το μόνο πράγμα που είναι στο μυαλό σου είναι η χρήση».

Τον καλοκαίρι του 1999, ενώ «δεν είχε ιδέα από προγράμματα απεξάρτησης». Είδε ένα σποτ της «Διάβασης» στην τηλεόραση. Το δούλεψε, το σκέφτηκε και πήρε την απόφαση.

Στην αρχή έμεινε τρεις μέρες καθαρός. Κι ύστερα προχώρησε. «Καθαρίζεις σωματικά, λέει. Μετά είναι ο αγώνας. Πρέπει να κάνεις το επόμενο, μεγάλο, βήμα. Πρέπει να καθαρίσεις τον εαυτό σου, να ξαναδείς αξίες, συναισθήματα, όλα αυτά που τα 'χεις σκοτώσει στη χρήση».

Ο Παύλος ακολούθησε για έξι μήνες το πρόγραμμα. Μετά λύγισε. Διέκοψε.

Το Γενάρη του 2000 επέστρεψε στην πιάτσα με τα ναρκωτικά. Στο «γιατί;» απαντά με ειλικρίνεια: «Είχα πιεστεί πάρα πολύ και βρήκα την εύκολη λύση. Δεν είχα το θάρρος να πω παιδιά συμβαίνει αυτό. Εφυγα απ' την κοινότητα σαν τον κλέφτη. Μου βγήκαν όλα τα παλιά έξω, όλες οι συμπεριφορές, οι νοοτροπίες».

Μετά από ένα μήνα ξεκίνησε το πρόγραμμα από την αρχή. Διέκοψε όμως ξανά, αλλά το Μάρτη του 2000 ξεκίνησε για τρίτη φορά. «Ημουν ειλικρινής με τον εαυτό μου και με τους ανθρώπους του προγράμματος. Πριν είχα τις ενοχές ότι δεν είχα ανοίξει όλα τα χαρτιά μου, και αυτό βάραινε κάθε μέρα. Αυτός ήταν και ο λόγος που έσπασα», εξομολογείται πια.

Οταν τελείωσε την κοινότητα ακολούθησε το επόμενο βήμα, η επανένταξη.

Ο Παύλος έπρεπε να σταθεί μόνος του. Να ζήσει, να δουλέψει, να αυτοσυντηρηθεί. Είναι οι καθημερινές μάχες που έπρεπε να κερδίσει.

Ο Παύλος, πια, δουλεύει εδώ και δυο χρόνια σε τυπογραφείο ως βοηθός λιθογράφου. «Εχω μάθει να ζω, λέει. Βρήκα αξίες που τις είχα χάσει, τις δουλεύω κάθε μέρα. Δεν μπήκα στο πρόγραμμα Παύλος και βγήκα Χαράλαμπος. Ρωτάνε ορισμένοι: "Τι αλλάζει; Αλλαξες τελείως;" Αυτό που απαντάω είναι πως απλώς είχα χάσει πράγματα και τα ξαναβρήκα, βρήκα τον εαυτό μου. Τον βρήκα με τα καλά του και τα στραβά του, αλλά βρήκα τον εαυτό μου». Δυσκολίες υπάρχουν, τονίζει ο Παύλος, «κάνω και 'γω πίσω κάποιες φορές στα προβλήματα». Η λύση πλέον όμως είναι μία: «Τράβα πάλι μπροστά. Πάλεψε συνέχεια».

Καταλύτης οι τελευταίες κουβέντες του Παύλου: «Στη χρήση, όπως το συνειδητοποίησα εγώ, έχεις δύο επιλογές: "'Η θα πεθάνεις ή θα ζήσεις" - εκεί κατέληξα εγώ. Και επέλεξα να ζήσω».