Τη σύνθλιψη των λαϊκών εισοδημάτων, με νέα δέσμη αντιλαϊκών και αντεργατικών μέτρων, συνιστά τώρα η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), εναρμονίζοντας το βηματισμό της με την ηγεσία του ΣΕΒ, της ΕΕ, αλλά και της κυβέρνησης της ΝΔ, που επεξεργάζεται πακέτο νέων αντιλαϊκών μέτρων. Η περαιτέρω ευελιξία της αγοράς εργασίας, η κατάργηση του ορίου των απολύσεων και του κατώτατου μισθού, η εφαρμογή σκληρότερων εισοδηματικών πολιτικών λιτότητας, η συνέχιση των ιδιωτικοποίησης, καθώς και η αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος, με δραστικές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και νέες παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό - ασφαλιστικό σύστημα, αποτελούν το «μενού» των προτάσεων της ΤτΕ (όπως τις διατύπωσε χτες στη γενική συνέλευση των μετόχων της ο διοικητής της Ν. Γκαργκάνας), ώστε ...η οικονομική ανάπτυξη να συνεχιστεί, σε μεσοπρόθεσμη βάση, και τα επόμενα χρόνια.

Αυτές καθ' εαυτές οι συγκεκριμένες «προτάσεις» δε συνιστούν τίποτα το νέο. Τις ίδιες ακριβώς είχε διατυπώσει ο Ν. Γκαργκάνας και στην ενδιάμεση έκθεση Οικονομικής Πολιτικής στο τέλος του προηγούμενου Μάρτη. Απλώς, η ΤτΕ επανέφερε χτες με την ετήσια έκθεση τις βασικές επιλογές του κεφαλαίου, για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας, η οποία προτάσσει την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, μέσω της πολύμορφης έντασης του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Ενώ στο επίκεντρο της έκθεσης είναι η προώθηση της ανταγωνιστικότητας, η ΤτΕ υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν άμεσα, είτε μεσοπρόθεσμα τα προβλήματα (υψηλός πληθωρισμός, υψηλή ανεργία, υψηλό δημόσιο χρέος, μεγάλα ελλείμματα του ισοζυγίου πληρωμών, μη προσέλευση ξένων επενδύσεων κλπ.), μέσω της συνταγής των προτάσεων που καταθέτει η Τράπεζα της Ελλάδας. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις δε θα πρέπει να αναλάβουν το παραμικρό κόστος. Ισα - ίσα, προτρέπεται η ελληνική κυβέρνηση να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, τα οποία θα διαμορφώσουν ένα περιβάλλον φιλικό προς τις επιχειρήσεις...

Στα αξιομνημόνευτα της έκθεσης, είναι η δημόσια ομολογία - για πρώτη φορά από την ΤτΕ - ότι η πραγματική ανεργία στην Ελλάδα είναι σε προκλητικά υψηλά επίπεδα, πολύ υψηλότερα από αυτά που εμφανίζει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας (ΕΣΥΕ). Οπως επισημαίνεται, «ο αριθμός των ανέργων περιλαμβάνει μέρος μόνο του συνολικού αριθμού των ατόμων εκτός εργασίας. Ενα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε ηλικία εργασίας εκτιμάται ότι είναι οικονομικά ανενεργό». Αν οι επίσημα άνεργοι είναι 9,3% του εργατικού δυναμικού, και στο ποσοστό αυτό προσθέσουμε το «σημαντικά υψηλότερο ποσοστό της αφανούς ανεργίας», η πραγματική ανεργία πόση είναι; Μήπως ξεπερνά το 15%;

Για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας, οι οποίοι προβλέπουν αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στο 70% του ενεργού πληθυσμού, από 56,9% σήμερα, μέχρι το 2010 - σύμφωνα με την ΤτΕ απαιτείται η δημιουργία 900.000 νέων θέσεων εργασίας - θα πρέπει να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Μεταρρυθμίσεις, ώστε «να τονωθεί τόσο η προσφορά όσο και η ζήτηση εργασίας, ιδίως μέσω της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους (εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές) και της εξάλειψης των παραγόντων που δυσχεραίνουν την είσοδο στην αγορά εργασίας (σ.σ. όπως η κατάργηση του κατώτατου μισθού), να προωθηθούν αλλαγές στη διαδικασία καθορισμού των μισθών (ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι μισθοί θα αντανακλούν τις διαφορές στην παραγωγικότητα) και να αρθούν τα εμπόδια για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού που διατηρούνται ακόμη (σ.σ. το όριο των απολύσεων)». Κατά την Τράπεζα της Ελλάδας, «μια υπερβολικά περιορισμένη νομοθεσία προσπαθεί μεν να προστατέψει την απασχόληση, ταυτόχρονα, όμως, είναι δυνατό να θέσει σημαντικά προσκόμματα στις επιχειρήσεις, περιορίζοντας τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την αξιοποίηση των ευέλικτων μορφών. Αντίθετα, σε μια ευέλικτη αγορά εργασίας, οι επιχειρήσεις και τα άτομα μπορούν να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες τάσεις της ζήτησης...».

Προτείνουν, δηλαδή, την υιοθέτηση του αμερικανικού μοντέλου απασχόλησης, όπου ο αποκλειστικός ρυθμιστής της αγοράς εργασίας είναι οι εργοδότες, οι οποίοι και «προσαρμόζουν» τον αριθμό των απασχολουμένων, ανάλογα με τις συνθήκες...

Στο θέμα των μισθολογικών αυξήσεων, αφού επισείουν το φόβητρο ότι η Ελλάδα δεν έχει πλέον τη δυνατότητα των νομισματικών υποτιμήσεων για να προστατεύει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εμπορευμάτων και το μόνο όπλο που έχουμε είναι πλέον το «κόστος εργασίας», επανέρχονται στην πρόταση που είχαν καταθέσει τον προηγούμενο Μάρτη. Σύμφωνα με αυτή, «σταδιακά ο ρυθμός ανόδου των ονομαστικών αποδοχών να συγκλίνει προς το άθροισμα του ρυθμού ανόδου της παραγωγικότητας και του μέσου πληθωρισμού στη Ζώνη του Ευρώ». Προτείνουν, δηλαδή, για το 2004 ονομαστικές αυξήσεις το πολύ μέχρι 4%! Επανέρχονται επίσης στη κατάργηση της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και προτείνουν «μια πιο αποκεντρωμένη διαδικασία καθορισμού των μισθών», σε συνάρτηση πάντα με την αύξηση της παραγωγικότητας...

Παρέμβαση, επίσης, κινδυνολογικού χαρακτήρα, κάνουν και για το ύψος των αυξήσεων των κατώτατων μισθών. Οπως αναφέρεται στην έκθεση, αν αυξηθούν σημαντικά οι κατώτατοι μισθοί και η αύξηση αυτή μετακυλιστεί και στους άλλους μισθωτούς, τότε θα αναζωπυρωθεί ο πληθωρισμός και θα πληγεί η ανταγωνιστικότητα... Αλλά και αν ακόμη αυξηθούν μόνον οι κατώτατοι μισθοί, τότε ενδέχεται να δυσχεραθεί η πρόσβαση στην απασχόληση, όσων αντιμετωπίζουν πρόβλημα εργασίας, δηλαδή των νέων και των γυναικών. Δε θα τους προσλαμβάνουν δηλαδή οι εργοδότες, επειδή θα είναι «ακριβοί». Αρα, καλύτερα είναι να παραμείνουν φθηνή εργατική ύλη...

Τέλος, αφού επισημαίνουν ότι η δημοσιονομική πολιτική έχει ...χαλαρώσει, κυρίως λόγω των μεγάλων αυξήσεων στους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων, ζητούν να μπει το μαχαίρι στο ψαχνό των κοινωνικών δαπανών.

Ετσι, οι συντάκτες της έκθεσης της ΤτΕ, εκπέμποντας στο ίδιο μήκος κύματος με το ΣΕΒ και τα άλλα κέντρα στήριξης και υποστήριξης των συμφερόντων των μονοπωλίων, των πολυεθνικών και των συνεταίρων τους - μεγαλοεπιχειρηματιών στην Ελλάδα - συνιστούν:

• Να περιοριστούν οι δαπάνες προσωπικού, καθώς «η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι ο έλεγχος των δαπανών προσωπικού είναι καθοριστικής σημασίας για τη μόνιμη μείωση όχι μόνο του δημοσιονομικού ελλείμματος, αλλά και του δημόσιου χρέους.
• Να περιοριστούν οι δαπάνες στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α` και β` βαθμού, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί σημαντικά. Το δε χρέος των ΟΤΑ τα τελευταία έτη έχει αυξηθεί, αν και παραμένει ακόμα χαμηλό...
• Να συγκρατηθούν οι δαπάνες των δημόσιων νοσοκομείων που παρουσιάζουν σημαντική αύξηση. Κάνουν επίσης αναφορά στο νέο χρέος ύψους 2 ευρώ των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές.
• Να ελεγχθούν οι δαπάνες για επιχορηγήσεις προς κοινωνικούς κυρίως φορείς, που αποτελούν το 16% του συνόλου των δαπανών...

Μόνιμη επωδός της έκθεσης είναι η αντιμετώπιση των δαπανών της Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες μελλοντικά θα αυξηθούν λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Η λύση βέβαια, κατά την Τράπεζα της Ελλάδας, είναι η μετατροπή του ασφαλιστικού συστήματος από αναδιανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό...