Το ΠΑΣΟΚ στήριξε την προεκλογική του καμπάνια κυρίως στο μύθο της «κατώτατης σύνταξης». Πρώτη η ΝΔ υποσχέθηκε σύνταξη 150.000 δρχ. και το ΠΑΣΟΚ αντέτεινε, ότι η δαπάνη θα είναι μεγάλη και θα ανατρέψει τον προϋπολογισμό. Η ΝΔ απάντησε, ότι η δαπάνη δεν είναι μεγάλη, το ΠΑΣΟΚ κατάλαβε ότι η υπόσχεση της ΝΔ ήταν «κόλπο» και την ακολούθησε στο «κόλπο» προσφέροντας κατώτατη σύνταξη ΙΚΑ 152.000 δραχμές. Τα περισσότερα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πάντως, σιγοντάροντας το δικομματισμό, μίλησαν γενικά για κατώτατη σύνταξη για όλους τους συνταξιούχους.

Σήμερα απ' τους 847.000 συνταξιούχους ΙΚΑ παίρνουν κατώτατα όρια γήρατος-αναπηρίας (118.000 δραχμές) 315.000 (37%) και κατώτατα όρια λόγω θανάτου (106.000 δραχμές) 155.000 (18%). Ωστόσο, 175.000 (21%) παίρνουν συντάξεις μικρότερες από τα όρια αυτά, 85.000 (10%) παίρνουν 100-150 χιλιάδες και μόλις 117.000 (14%) συντάξεις μεγαλύτερες.

Από τους συνταξιούχους ΙΚΑ, αν αφαιρέσουμε όσους έχουν συντάξεις άνω των 150.000 δραχμών και λίγους ακόμη, που έχουν καλή επικουρική σύνταξη, οι υπόλοιποι, δηλαδή το 80%, παίρνουν συντάξεις κάτω από το όριο φτώχειας. Επίσης, κάτω από το όριο φτώχειας παίρνουν το 86% από τους 164.000 συνταξιούχους ΤΕΒΕ, το 98% από τους 46.000 συνταξιούχους ΤΣΑ και βέβαια και οι 770.000 συνταξιούχοι ΟΓΑ. Αυτοί οι χαμηλοσυνταξιούχοι των τεσσάρων μεγάλων Ταμείων ανέρχονται σε 1.633.000 και αποτελούν το 70% του συνόλου των συνταξιούχων της χώρας. Βέβαια, και άλλα Ταμεία χορηγούν χαμηλές συντάξεις.

Η αλήθεια λοιπόν είναι, ότι κατώτατη σύνταξη των 152.000 δραχμών θα παίρνουν μόνο 60.000 περίπου συνταξιούχοι ΙΚΑ, ενώ άλλοι 535.000 συνταξιούχοι ΙΚΑ θα παίρνουν συντάξεις μικρότερες.Οσο για τη μέση κατώτερη σύνταξη των 145.000 δραχμών που αναφέρθηκε στις προγραμματικές δηλώσεις, πρέπει να πιστέψουμε, ότι μάλλον πρόκειται για λάθος. Η μέση κατώτερη σύνταξη ΙΚΑ είναι σήμερα 113.000 δραχμές και, με τις αυξήσεις, θα είναι 116.000 δραχμές το 2001.

Να σημειώσουμε, εξάλλου, ότι το ΕΚΑΣ αποτελεί προνοιακό βοήθημα (σήμερα 5-21 χιλιάδες δραχμές), που δε γεννά αγώγιμο δικαίωμα που διεκδικείται στα δικαστήρια και ότι η κυβέρνηση οποτεδήποτε μπορεί να επικαλεστεί στενότητα του προϋπολογισμού και να το κόψει. Ακόμη, ότι χορηγείται σε 300.000 περίπου πολύ χαμηλοσυνταξιούχους και ότι το 2001 θα είναι για κάθε έναν από αυτούς, κατά μέσο όρο, όχι 28 αλλά 24 χιλιάδες. Τέλος, να σημειώσουμε, ότι η δαπάνη για την αύξηση του ΕΚΑΣ το 2001 κατά 7 χιλιάδες, θα ανέλθει σε 23 δισ. δραχμές. Με αυτή τη δαπάνη των 23 δισ. το ΠΑΣΟΚ ίσως κέρδισε τις εκλογές και, πάντως, μ' αυτήν επιχειρεί... να στήσει το «κοινωνικό κράτος» που υποσχέθηκε.

Ας θυμηθούμε, ότι την προηγούμενη τετραετία δεν έχαναν ευκαιρία να προβάλλουν το ΕΚΑΣ σαν σημαντική παροχή. Για να περάσει η κυβέρνηση την περιβόητη πια «αναδιάρθρωση» του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης (ΚΑ), ως πολιορκητικούς κριούς θα χρησιμοποιήσει τους ψεύτικους μύθους του «κοινωνικού κράτους» και της κατώτατης σύνταξης 152.000 δρχ. Και η ΝΔ, όταν ήθελε να περάσει τους γνωστούς αντιασφαλιστικούς νόμους (1990 - 92), έλεγε ότι, εν πάση περιπτώσει, παρέχεται κατώτατη σύνταξη 20 ημερομισθίων ανειδίκευτου εργάτη (ΗΑΕ). Την ίδια στιγμή, όμως, νομοθετούσε την αποσύνδεσή της από τα 20 ΗΑΕ, που με ευλάβεια την τήρησε και το ΠΑΣΟΚ. Ετσι, η κατώτατη σύνταξη των 20 ΗΑΕ, μεγάλη κατάκτηση ενωτικών αγώνων της εργατικής τάξης, έπεσε, σε πραγματικές τιμές 1990, στα 15 ΗΑΕ περίπου.

Με τις προγραμματικές δηλώσεις η κυβέρνηση διαβεβαίωσε, ότι κατά την «αναδιάρθρωση» του συστήματος ΚΑ, δε θα θιγούν ώριμα δικαιώματα. Ομως η διαβεβαίωση αυτή πρέπει να ανησυχήσει περισσότερο τους εργαζόμενους. Τα ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, που υπάρχουν όταν συμπληρώνονται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, δεν ανατρέπονται, σύμφωνα με πάγια νομολογία των δικαστηρίων, με οποιεσδήποτε νομοθετικές ρυθμίσεις και συνεπώς η κυβέρνηση δεν κάνει καμία χάρη. Εξ αντιδιαστολής πρέπει να υποθέσουμε, ότι θα θιγούν οι ασφαλιστικές προσδοκίες όλων, ακόμη και των πιο ηλικιωμένων.

Είναι γνωστό, και το ομολογούν ανοιχτά πολλοί πολιτικοί και αναλυτές, ότι η «αναδιάρθρωση» του συστήματος ΚΑ θα προχωρήσει με επώδυνες παρεμβάσεις σε βάρος και των στοιχειωδών ακόμη κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων. Επίσης, είναι γνωστοί οι κύριοι άξονες της «αναδιάρθρωσης»: άγριες περικοπές στις συντάξεις, με αύξηση των ορίων ηλικίας και μείωση του συντάξιμου μισθού και εφαρμογή του τριφασικού συστήματος ΚΑ, τύπου Χιλής, που προβλέπει μια ελάχιστη παροχή, που δε θα είναι άλλη από το πολυπροβαλλόμενο ΕΚΑΣ, μια σύνταξη από τα ασφαλιστικά ταμεία, σε ανταποδοτική βάση και μια σύνταξη με τους κανόνες της ιδιωτικής ασφάλισης. Κύριος στόχος είναι η μείωση των επιχορηγήσεων του προϋπολογισμού και των εισφορών των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τη γενικότερη νεοσυντηρητική πολιτική της κυβέρνησης και τις δεσμεύσεις, που ανέλαβε προς την ΕΕ για τη διατηρησιμότητα των κριτηρίων σύγκλισης. Ολα αυτά, που αποτελούν τα πιο αντιδραστικά μέτρα, τα οποία επιχειρούνται από καταβολής ΚΑ στη χώρα μας, προβάλλονται ως αναγκαία για τη βιωσιμότητα του συστήματος ΚΑ. Προβάλλεται ως αναγκαία η αποδυνάμωση των παροχών, η αποδυνάμωση δηλαδή του ίδιου του θεσμού της ΚΑ.