Με μια συνδιαλλαγή που βόλευε και τις δύο πλευρές - όχι όμως και τους δημότες - έληξε η δήθεν αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και την Ενωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας (ΕΝΑΕ) για τα οικονομικά του θεσμού.

Με αφορμή το νέο καθεστώς χρηματοδότησης των Νομαρχιών, η προσκείμενη σε ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΝ ηγεσία της ΕΝΑΕ, προέβαλε ένα εξαιρετικά περιορισμένο διεκδικητικό πλαίσιο, τέτοιο που «χωρούσε» την ικανοποίησή του από την κυβέρνηση και βέβαια δεν άλλαζε σε τίποτα το ρόλο του θεσμού - αυτόν του υποστηρικτικού μηχανισμού του συστήματος. Ετσι και έγινε, με την κυβέρνηση να δεσμεύεται ότι οι Νομαρχίες θα εισπράττουν το 100% των τελών εκδόσεων αδειών και μεταβίβασης οχημάτων, το 48% των οποίων τους είχε αφαιρεθεί. Σε... ένδειξη καλής θέλησης η ΕΝΑΕ συμφώνησε να μειωθεί από 15% σε 8% το ποσοστό που εισπράττουν οι Νομαρχίες από τα τέλη κυκλοφορίας, προκειμένου να καλυφθούν οι εισφορές των ασφαλιστικών ταμείων (Νομικών και ΤΣΑ, Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών).

Την ίδια ώρα, αμφότερες οι πλευρές συναινούσαν στο νέο νόμο που αναμένεται να συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής και ο οποίος ουσιαστικά δεν αλλάζει κάτι σε όφελος της οικονομικής λειτουργίας των Νομαρχιών και κατά συνέπεια των δημοτών. Σύμφωνα με το νέο καθεστώς χρηματοδότησης των ΝΑ, που θα ισχύει από τον Ιούλη του 2005, διατηρούνται μόνο δύο Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ), που θα αποδίδονται υπέρ του θεσμού: Το 2% του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και το 15% επί των τελών κυκλοφορίας αυτοκινήτων.

Οι ΚΑΠ διαχωρίζονται από την επιχορήγηση που διατίθεται από την κυβέρνηση για βοηθήματα υγειονομικής περίθαλψης και επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, καθώς, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο της ΝΑ, μέρος των ΚΑΠ διατίθονταν και για τα ανωτέρω επιδόματα και βοηθήματα.

Συγκεκριμένα και σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τα έσοδα από ΦΠΑ και τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων θα διατίθενται στις νομαρχίες ως εξής: Το 1/2 του ΦΠΑ θα διατίθεται για την κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενικά δαπανών των ΝΑ, ενώ το υπόλοιπο για επενδύσεις που χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους. Τα έσοδα από τα τέλη κυκλοφορίας θα διατίθενται για τη συντήρηση και αποκατάσταση του οδικού δικτύου. Ολα τα προνοιακά επιδόματα και βοηθήματα υγειονομικής περίθαλψης θα καλύπτονται με ξεχωριστή επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι και από τους ΚΑΠ, όπως ισχύει σήμερα.

Εξακολουθεί δηλαδή να ισχύει η πενιχρή χρηματοδότηση των Νομαρχιών, που αγγίζει μόλις το έξι τοις χιλίοις του κρατικού προϋπολογισμού. Την ίδια ώρα η ηγεσία του ανώτατου συλλογικού οργάνου των Νομαρχών δεν είναι διατεθειμένη να παλέψει για την ουσιαστική αύξηση της κρατικής επιχορήγησης. Αλλωστε είναι διατυπωμένη η θέση της ΕΝΑΕ, τα ταμεία των Νομαρχιών να αιμοδοτούν οι ίδιοι οι δημότες μέσα από την εκχώρηση σ' αυτές φορολογικής εξουσίας και κατ' επέκταση να μειωθεί η κρατική επιχορήγηση. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΝΑΕ διεκδίκησε την απόδοση του φόρου μεταβίβασης αυτοκινήτων, καθώς είναι ο μοναδικός πόρος που εισπράττουν οι Νομαρχίες απευθείας και όχι μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.