Παρασκευή 27 Μάη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 36
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
Ο ιρανικός κινηματογράφος και οι Κούρδοι

Για να κατανοήσουμε καλύτερα την ιρανική ταινία, «Και Οι Χελώνες Μπορούν Να Πετάξουν», παραθέτουμε μερικά ιστορικά στοιχεία, τόσο για τους Κούρδους, όσο και για τον ιρανικό κινηματογράφο.

Ας αρχίσουμε με τους ανθρώπους: «Οι Κούρδοι», γράφει η εγκυκλοπαίδεια, «είναι ινδοευρωπαϊκή φυλή ανάμεικτη με αραβικά και τουρκικά στοιχεία. Οι κάτοικοι είναι γεωργοί και βοσκοί. Είναι μουσουλμανικού, κυρίως, θρησκεύματος». Ως, γνωστόν, οι Κούρδοι είναι πολύ παλιός λαός και ζει στις ορεινές περιοχές ανάμεσα στον Καύκασο, τη Μεσοποταμία, το Ιράν και την Ανατολία. Με τις εξεγέρσεις των χρόνων 1832-1847 εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι Κούρδοι απέκτησαν την ανεξαρτησία τους.

Η Συνθήκη των Σεβρών (1920) προέβλεπε τη δημιουργία εθνικού κουρδικού κράτους. Κάτι που δεν έγινε ποτέ. Αντίθετα τρία χρόνια αργότερα, με τη Συνθήκη της Λοζάνης (1923), το Κουρδιστάν διαμελίζεται. Η Τουρκία, το Ιράν και το Ιράκ παίρνουν από ένα κομμάτι. Αμέσως άρχισε ανταρτοπόλεμος. Τα τρία κράτη, Τουρκία, Ιράν, Ιράκ, χωρίς πολλές περιστροφές, κατέπνιξαν βίαια (1978, 1988, 1991) κάθε προσπάθεια των εξεγερμένων για αυτονομία.

Σήμερα τα πράγματα φαίνονται «παγωμένα». Το μεγάλο αφεντικό, οι Αμερικανοί βρίσκονται οι ίδιοι στην περιοχή και επιβλέπουν. Στα σπλάχνα, όμως, του Κουρδιστάν, αν ακούσουμε τις ανάσες του κουρδικού λαού, μέσα από την τέχνη του, φαίνεται πως δεν έπαψε ποτέ να βράζει η επιθυμία για αυτονομία. Με όποιες συνέπειες επιφέρει αυτή η επιθυμία. Δεν είναι λίγες οι φορές που διάφορες πολιτικές ομάδες και σχήματα, είτε από λάθος εκτιμήσεις, είτε γιατί έχουν εξαγοραστεί από τους Αμερικανούς, παίζουν αρνητικό και προβοκατόρικο ρόλο.

Πάντως, οι Κούρδοι είναι ένα ακόμα σκαλί χαμηλότερα από τους άλλους λαούς των χωρών στις οποίες διαβιούν. Και αυτό, με κάθε ευκαιρία, το τονίζουν οι Κούρδοι καλλιτέχνες στα έργα τους. Αυτό κάνει, με πολύ καλό και έντεχνο τρόπο, και όσο του επιτρέπει η ιρανική λογοκρισία, και ο Μπαχμάν Γκομπαντί.

Ο Μπαχμάν Γκομπαντί γεννήθηκε το 1969, στο Μπανέ, στο Ιρανικό Κουρδιστάν. Πριν κατέβει να σπουδάσει κινηματογράφο στην Τεχεράνη, δούλευε για το ραδιόφωνο και έφτιαχνε μικρού μήκους ταινίες. Κινηματογράφο, όμως, έμαθε, δουλεύοντας σαν βοηθός του Κιαροστάμι.

Και αυτός, όπως ο δάσκαλός του, γυρίζει ταινίες με παιδιά (όχι, κατ' ανάγκη, ταινίες για παιδιά). Αυτή η «τάση», του νέου ιρανικού κινηματογράφου, να έχει για ήρωες παιδιά, οφείλεται και στο γεγονός ότι το 70-80% του ιρανικού λαού είναι ηλικίας κάτω των 35 χρόνων! Αλλά και στο γεγονός ότι η κυβέρνηση αυτόν τον πληθυσμό θέλει να βάλει κάτω από τον έλεγχό της!

Ο ιρανικός κινηματογράφος, τα τελευταία χρόνια, έχει καταφέρει να βγει με αρκετή επιτυχία έξω από τη χώρα του. Λαβαίνει μέρος σε γνωστά φεστιβάλ, κερδίζει σημαντικά βραβεία και παίζεται στις αίθουσες πολλών χωρών του κόσμου.

Οι πολιτικές «αλλαγές», που έγιναν στη χώρα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, και η «φιλελευθεροποίηση», που τις ακολούθησε, έδωσε κάποιο χώρο και στον κινηματογράφο να ανασάνει. Αυτή η μικρή ανάσα ελευθερίας έφερε τα παραπάνω αποτελέσματα.

Ο ιρανικός κινηματογράφος, διατηρώντας τα εθνικά του χαρακτηριστικά, χρόνο με το χρόνο, ταινία με την ταινία, καταφέρνει να αποκτάει και διεθνή γλώσσα. Χρόνο με το χρόνο, ταινία με την ταινία, γράφει τη δική του ιστορία...

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Καταιγισμός επικίνδυνων εξελίξεων σε όλα τα εύφλεκτα μέτωπα της περιοχής (2024-01-17 00:00:00.0)
Ενίσχυση της συνεργασίας με αφορμή ΡΚΚ και PJAK (2011-10-22 00:00:00.0)
Σκηνικό γενικότερης αναταραχής (2011-07-23 00:00:00.0)
Μεθυσμένα άλογα (2005-07-24 00:00:00.0)
Ο άνεμος θα μας πάρει (2005-06-19 00:00:00.0)
Ο Ερμπακάν σκληρότερος από ποτέ στο Κουρδικό (1996-08-22 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ