Η αναγκαιότητα πρωτογενούς πρόληψης από τα πρώτα σχολικά χρόνια και ταυτόχρονα η ανάγκη ανάπτυξης δημόσιων θεραπευτικών προγραμμάτων που θα καλύπτουν τις σύγχρονες απαιτήσεις στον τομέα της απεξάρτησης αναδείχτηκαν τελικά ως κοινός παρονομαστής του απολογισμού που έκαναν χτες ενόψει της Παγκόσμιας Μέρας κατά των Ναρκωτικών (26 Ιούνη 2005) ο πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Χρ. Γιαννάκης, ο Διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Χαρ. Πουλόπουλος, η επιστημονικά υπεύθυνη του «18 Ανω» Κ. Μάτσα και ο Διευθυντής του Τμήματος Αποκατάστασης Εξαρτημένων του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Χρ. Ρογκότης.

«Η αύξηση διάδοσης της χρήσης ουσιών διαψεύδει τους ισχυρισμούς ότι το πρόβλημα είναι ιατρικό. Ερχεται να δείξει ότι όσο βαθαίνει η κοινωνική κρίση, η φτώχεια, η ανεργία, τόσο επιρρεπής γίνονται οι νέοι στις ουσίες», τόνισε η Κ. Μάτσα. Ενώ σχολιάζοντας τις προθέσεις της κυβέρνησης να παραχωρήσει και την απεξάρτηση στον ιδιωτικό τομέα, η Κ. Μάτσα τόνισε: «Η απεξάρτηση είναι δύσκολη διαδικασία, που ανάγεται στην αλλαγή του τρόπου ζωής. Ο υπουργός Υγείας είπε ότι θα πληρώνουν τα ταμεία. Ποια ταμεία; Το "18 ΑΝΩ" κινδυνεύει να κλείσει, το ΨΝΑ έχει χρεοκοπήσει, δεν έχει καν να πληρώσει τα ενοίκια των 20 δομών».

«Η αλλαγή της διοίκησης στον ΟΚΑΝΑ, αλλά και η προηγηθείσα κυβερνητική αλλαγή δεν ήταν χωρίς συνέπειες σε ένα πλέγμα υπηρεσιών που στήθηκε αρκετά βιαστικά. Τα Ιατρεία κατά των Ουσιοεξαρτήσεων στην περιφέρεια, άρχισαν να εμφανίζουν τα πρώτα σημάδια απορύθμισης», είπε μεταξύ άλλων, ο Χρ. Γιαννάκης. Ενώ ο Χρ. Ρογκότης, τόνισε: «Στη μνήμη των παιδιών που χάθηκαν ζητάμε από το κράτος να σκύψει περισσότερο, οι ανάγκες είναι μεγάλες, χρειαζόμαστε περισσότερα όπλα στη φαρέτρα μας».

Στην ανάγκη πρωτογενούς πρόληψης από τα πρώτα σχολικά χρόνια, αλλά και στην ανάπτυξη θεραπευτικών προγραμμάτων που να απευθύνονται σε εφήβους επικεντρώθηκε ο Χαρ. Πουλόπουλος. «Από το 2002 έχουν γίνει προσπάθειες για νέες δομές, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες που υπάρχουν κυρίως στους εφήβους. Γιατί η κινητοποίηση στην εφηβεία είναι πολύ χαμηλή. Οπου μιλάμε για απεξάρτηση πρέπει να σκεφτόμαστε την ένταξη του απεξαρτημένου στην αγορά εργασίας, αλλιώς αυξάνονται οι πιθανότητες για υποτροπή». Ενώ αναφερόμενος στην ενίσχυση της επαγγελματικής και κοινωνικής ένταξης και στη συμμετοχή του ΚΕΘΕΑ στην Κοινοτική Πρωτοβουλία «Equal», υπογράμμισε: «Κανείς δεν μπορεί να στηρίζεται σε προγράμματα της ΕΕ, απαιτούνται πιο σταθερές δομές».

Συνολικά για το 2004, περίπου 10.350 άτομα έγιναν αποδέκτες υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ. Οι δαπάνες για το 2004 ήταν 20.946 εκατομμύρια ευρώ και όπως σχολίασε και ο Χ. Πουλόπουλος «το ίδιο ποσό πρόκειται να δοθεί και το 2005. Το ποσό που αντιστοιχεί για το ΚΕΘΕΑ έχει μειωθεί κυρίως για τη χρηματοδότηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Ομως δεν ξέρουμε ποιο ΕΣΔ υλοποιείται, αν θα υπάρξει νέο, αν θα γίνει διάλογος μαζί μας. Από το 2002 έγινε προσπάθεια για ενίσχυση των προγραμμάτων πρόληψης, ωστόσο δεν έχουν διαπιστωθεί σημαντικές διαφορές. Είναι απαραίτητο να δούμε την πρωτογενή πρόληψη πριν τα 15 έτη, καθώς τα στοιχεία είναι ανησυχητικά».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΘΕΑ η μέση ηλικία έναρξης της χρήσης ουσιών είναι τα 15,3 χρόνια ενώ η μέση ηλικία διακοπής του σχολείου τα 15,5 έτη.

Εξίσου σημαντικά, όμως είναι και τα στοιχεία που παρουσίασε η Κ. Μάτσα για το «18 ΑΝΩ», καθώς παρατηρείται υπερδιπλασιασμός από την οικογένεια του αιτήματος για θεραπεία και αύξηση των τηλεφωνικών κλήσεων (50.000 τηλεφωνήματα για το 2004). Παράλληλα, υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των εξαρτημένων γυναικών που ζητούν βοήθεια.