Η «αντιπολιτευτική» τακτική του ΠΑΣΟΚ στη συζήτηση για το εργασιακό νομοσχέδιο στηρίχτηκε στο δίπτυχο: «Ναι» στις μεταρρυθμίσεις, «ναι» στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. «Οχι» στον τρόπο με τον οποίο τις προωθεί η κυβέρνηση.

Η ταύτιση του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στις βασικές πολιτικές επιλογές τους, δεν άφηνε στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης άλλο δρόμο από το να υποστηρίξει ότι θα μπορούσε το ίδιο να εφαρμόσει την ίδια πολιτική και τα ίδια μέτρα με μεγαλύτερη ...κοινωνική ευαισθησία.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, αναγνώρισε στην αρχή της ομιλίας του ότι βάση της συζήτησης πρέπει να είναι η βελτίωση της «ανταγωνιστικότητας» της οικονομίας.

«Ο Ελληνας πολίτης», τόνισε, «βλέπει τη μείωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων από τον αγρότη μέχρι το βιομήχανο». Συμπλήρωσε, μάλιστα, ότι ο Ελληνας πολίτης «απαιτεί από τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου να τολμήσουν σοβαρές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις».

Οπως και σε κάθε ανάλογη περίπτωση, έτσι και στη συγκεκριμένη, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιχείρησε να παρουσιάσει την «ανταγωνιστικότητα» και τις «μεταρρυθμίσεις» ως στόχους της κοινωνίας, και όχι ως στόχους και εργαλεία της άρχουσας τάξης για την εξυπηρέτηση των αποκλειστικά δικών της συμφερόντων.

Βέβαια, δεν απέφυγε την κινδυνολογία, αφού υπογράμμισε: «Χωρίς μεταρρυθμίσεις δεν επιβιώνουμε». Για να μην αφήσει καμιά σκιά ως προς τη σύμπτωση των πολιτικών επιλογών του ΠΑΣΟΚ και της κυβέρνησης της ΝΔ υποστήριξε την ανάγκη της «ευελιξίας» στην αγορά εργασίας και πρόσθεσε: «Ευελιξία δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς να υπάρχει και ασφάλεια για τον εργαζόμενο». Και ποια μπορεί να είναι η ασφάλεια για τον εργαζόμενο;

«Γι' αυτό χρειάζονται τομές στο σύστημα πρόνοιας και κατάρτισης, που θα του εξασφαλίζει την ενεργή του επιστροφή στην αγορά εργασίας, μέσα από μέτρα εκπαίδευσης και κοινωνικής εργασίας», είπε ο κ. Παπανδρέου, επαναφέροντας στη συζήτηση το μοντέλο του «απασχολήσιμου» και τις προτεραιότητες της «Στρατηγικής της Λισαβόνας».

Δυστυχώς για το ΠΑΣΟΚ, το αλάνθαστο κριτήριο για την πολιτική του δεν είναι μόνον τα όσα «λέει» αλλά, κυρίως, τα όσα «έκανε». Ετσι, κάθε αντιπολιτευτική κορόνα, κάθε προσπάθεια επίδειξης μαχητικού πνεύματος, θρυμματιζόταν όταν ερχόταν σε επαφή με το κριτήριο της πράξης.

Και το κριτήριο αυτό υπαγορεύει να αντιμετωπίζεται η αντιπολιτευτική ρητορεία του ΠΑΣΟΚ, τουλάχιστον ως προσπάθεια παραπλάνησης, αν όχι ως προσπάθεια εξαπάτησης των εργαζομένων και γενικότερα των λαϊκών στρωμάτων. Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να σχολιάσουμε τη δήλωση του κ. Παπανδρέου ότι «το ΠΑΣΟΚ θα καταργήσει αυτές τις ρυθμίσεις», όταν είναι γνωστό ότι το ΠΑΣΟΚ όταν διαδέχτηκε τη ΝΔ στην κυβερνητική εξουσία το 1993 όχι μόνο δεν κατάργησε κανέναν αντεργατικό νόμο (όπως υποσχέθηκε) αλλά τους διατήρησε και τους ενίσχυσε, όπως το «νόμο Σιούφα» για το Ασφαλιστικό, επικαλούμενο τις «ειδικές περιστάσεις»;

Εξάλλου, σε κάθε πτυχή της αντεργατικής επίθεσης της κυβέρνησης της ΝΔ αναγνωρίζει κανείς τη συμβολή του ΠΑΣΟΚ, το οποίο ως κυβέρνηση άνοιξε όλους τους δρόμους για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, την κατάργηση του 8ωρου, την υπονόμευση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ακόμη ηχούν στα αυτιά των εργαζομένων οι δηλώσεις του πρώην υπουργού Εργασίας, Δημήτρη Ρέππα ότι οι επιχειρήσεις «όταν έχουν πιεστικές ανάγκες στην αγορά όπου λειτουργούν, να έχουν στη διάθεσή τους προσωπικό για περισσότερες ώρες...».

Και αφού ήταν δεδομένη η συμφωνία με την ουσία της κυβερνητικής πολιτικής, δεν έμενε στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ παρά να υποστηρίξει ότι το κόμμα του θα μπορούσε να προωθήσει τα ίδια μέτρα με έναν άλλον τρόπο. Ποιος είναι αυτός ο τρόπος;

Μα φυσικά, η «κοινωνική συμφωνία», που θα προέλθει μέσα από μια «συλλογική διαπραγμάτευση»...

Μάλιστα θα είναι, όπως είπε ο κ. Παπανδρέου, μια συμφωνία όπου «ο εργαζόμενος θα έχει διασφαλίσει κέρδη από αυτήν, κέρδη έστω και σε προοπτική ουσιαστικής βελτίωσης της ζωής του. Κέρδη και για την επιχείρηση, την ανταγωνιστικότητά της, κέρδη και για τον εργαζόμενο».

Με δυο λόγια, μια «διαπραγμάτευση», στην οποία οι εργαζόμενοι μαζί με τους εργοδότες και το κράτος θα συνδιαχειριστούν την κατάργηση του 8ωρου, του σταθερού εργάσιμου χρόνου, των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, για το καλό «όλων». Προφανώς, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ για τη διατύπωση της πρότασής του υπολόγισε τις καλές υπηρεσίες του «σύντροφου» Πολυζωγόπουλου που αποδείχτηκε «άσος» στους «κοινωνικούς διαλόγους».