Οι ίδιες εικόνες επαναλαμβάνονται. Παιδιά πανικόβλητα, αλλόφρονες γονείς, πυροσβέστες αλαλιασμένοι. Οι σειρήνες, το κλάμα, οι κραυγές πόνου, και ο θρήνος. Το ίδιο άδειο βλέμμα της απόλυτης απελπισίας. Και φυσικά, αμέσως μετά, τα ίδια εκείνα λόγια των «αποτροπιασμένων» επισήμων, που προαναγγέλλουν «δυναμικές παρεμβάσεις και ριζικές λύσεις». Η Πόλη του Φωτός σκιάστηκε από την κάπνα των κτιρίων και την αποφορά των συνολικά 46 νεκρών και των άλλων τόσων τραυματιών. Στην πλειοψηφία τους, τα θύματα ήταν παιδιά και γυναίκες, αφρικανικής καταγωγής.

Η τελευταία πυρκαγιά, το βράδυ της 29ης Αυγούστου, στην οδό Roi Dore, στην πασίγνωστη, τουριστικά αλλά και λογοτεχνικά, συνοικία του Marais, επιβεβαίωσε, απλώς, το τεράστιο πρόβλημα στέγασης, που μαστίζει τη γαλλική πρωτεύουσα. Το σκηνικό ήταν παρόμοιο με τα δύο άλλα ανάλογα περιστατικά: Τον Απρίλη στο φτηνό ξενοδοχείο Paris-Opera και πριν από μια βδομάδα στη λεωφόρο Vincent Auriol. Τρία ερειπωμένα κτίρια, με άθλιες συνθήκες υγιεινής, όπου στοιβάζονταν πολυμελείς οικογένειες μεταναστών.

Στην οδό Roi Dore, μάλιστα, δεν υπήρχε ρεύμα και τρεχούμενο νερό, γι' αυτό και οι ένοικοί του χρησιμοποιούσαν το δημόσιο κρουνό του δρόμου. Και οι συνθήκες αυτές επικρατούσαν μερικά μέτρα από την τουριστικότατη (αν και «λαϊκή») πλατεία Vosges, περιοχή όπου το ένα τετραγωνικό μέτρο τιμάται στα 7.500 ευρώ!

Τα αποκαΐδια έδωσαν το έναυσμα να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας. Σύμφωνα με στοιχεία, που έδωσε στη δημοσιότητα ο δήμαρχος της πόλης του Παρισιού, Bertrand Delanoe, το πρόβλημα στέγασης έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Και δεν αφορά μόνο τους μετανάστες, αλλά και πολλούς Γάλλους, που βρέθηκαν στο δρόμο εξαιτίας της καλπάζουσας ανεργίας και της οικονομικής κρίσης.

Μόνο το 2004, περισσότερες από 100.000 οικογένειες είχαν κάνει αίτηση για συμμετοχή στα προγράμματα κοινωνικής στέγασης. Τα διαμερίσματα, όμως, που κατέστη δυνατό να παραδοθούν ήταν μόλις 12.000. Το χάσμα μεταξύ ανάγκης και προσφοράς παραμένει τεράστιο. Σύμφωνα με ανθρωπιστικές οργανώσεις, που ασχολούνται με τους αστέγους και τους μετανάστες, το 2004, σε ολόκληρη τη Γαλλία, 3 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν, αν όχι στους δρόμους, σε άθλιες συνθήκες μέσα σε παραπήγματα.

Η κατάσταση δεν είναι καινούρια. Εχει, όμως, σαφώς επιβαρυνθεί από την αύξηση του αριθμού των μεταναστών που καταφθάνουν στη Γαλλία, από τις πρώην αφρικανικές αποικίες της, εξαιτίας των συρράξεων και της εξαθλίωσης που επικρατεί εκεί. Αξίζει, ίσως, να αναφερθεί ότι τα θύματα σε μία, τουλάχιστον, από τις πρόσφατες πυρκαγιές είχαν γαλλική υπηκοότητα.

Εκτός, όμως, από αυτούς, έχει επιβαρυνθεί και από το διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των ντόπιων που βρίσκονται στην ανάγκη, λόγω οικονομικής κατάστασης, να αναζητήσουν τρόπο ένταξης στα προγράμματα δημόσιας στέγασης. Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς την παλαιότητα των περισσοτέρων κτιρίων και τη, σχεδόν ολοσχερή, απουσία κρατικής μέριμνας για τη συντήρησή τους, τότε μπορεί να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα είναι κάτι περισσότερο από σοβαρό.

Η Δημαρχία της πόλης του Παρισιού, από τότε που ανέλαβε ο Delanoe, έχει ξεκινήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα επιτάχυνσης των προγραμμάτων στέγασης, το οποίο προβλέπει είτε αποκατάσταση των παλαιών κτιρίων είτε κατεδάφιση και ανέγερση καινούριων, όταν κρίνεται ότι δεν υπάρχει άλλη λύση. Αυτό, φυσικά, σημαίνει είτε μακροχρόνια μίσθωση των συγκεκριμένων οικημάτων είτε αγορά τους. Η γνωστή γραφειοκρατία γίνεται ακόμη πιο δυσκίνητη από τις περιπλεγμένες σχέσεις ιδιοκτησίας και κληρονομιάς, που οδηγούν πολλά κτίρια στην ερήμωση χωρίς δυνατότητα παρέμβασης.

Οι τελευταίες πυρκαγιές έδωσαν την αφορμή για να ξεσπάσει άλλη μια μικροπολιτική αντιπαράθεση, καθώς οι δημοτικοί σύμβουλοι της δεξιάς κυβερνητικής παράταξης (UMP) κατηγορούν τον, προερχόμενο από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, Delanoe, ότι δαπανά μεγάλα χρηματικά ποσά, μέσα από τη μεικτή Εταιρεία που έχει συστήσει η δημαρχία (Societe Immobiliere d' Economie Mixte de la Ville de Paris - Siemp), διεκδικώντας ακίνητα και οικόπεδα σε εξαιρετικά ακριβές συνοικίες. Ο ίδιος απαντά ότι το πρόβλημα είναι η αναλγησία της κεντρικής εξουσίας, αλλά και των δημοτικών αρχών όλων εκείνων των συνοικιών που θεωρούνται «προνομιούχες» και «αριστοκρατικές».

Γεγονός είναι ότι στη γαλλική πρωτεύουσα, ο σαφής διαχωρισμός μεταξύ «αριστοκρατικών» και «λαϊκών» συνοικιών δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, μεταξύ δυτικού και ανατολικού Παρισιού, αντιστοίχως. Ο διαχωρισμός αυτός παραμένει ζωντανός, παρά το γεγονός ότι αρκετές «λαϊκές» συνοικίες αναβαθμίστηκαν, τόσο λόγω των αναπαλαιώσεων, όσο και λόγω των «εκλεκτών» ενοίκων τους (καλλιτέχνες, επιχειρηματίες κ.ά.), οι οποίοι έδωσαν εκπληκτική ώθηση και στην αύξηση των ενοικίων.

Σύμφωνα με νομοθεσία, που έχει υιοθετηθεί ήδη από το 1945, ανανεώθηκε επί πρωθυπουργίας Lionel Jospin, το 1998, και τέθηκε επιτακτικά σε ισχύ το 2000, όλα τα δημοτικά διαμερίσματα της περιοχής της πρωτεύουσας (και άλλων μεγάλων πόλεων, φυσικά ) υποχρεούνται να παραχωρήσουν το 20-25% των κτιρίων που φιλοξενούν για τα προγράμματα κοινωνικής δημόσιας στέγασης και να συμμετάσχουν ενεργά σε αυτά. Υπάρχουν, όμως, παραδοσιακά «αριστοκρατικές» συνοικίες, των οποίων οι δημοτικές αρχές αρνούνται επιμόνως να υπακούσουν στη νομοθεσία, προτιμώντας να πληρώνουν πρόστιμα και αδιαφορώντας, φυσικά, για τον επικίνδυνο συνωστισμό που προκαλείται στο λαϊκό κέντρο. Ως οι πλέον αμετακίνητες αρχές εμφανίζονται αυτές των δημοτικών διαμερισμάτων Yvelines, Hautes-de-Seine, Val d' Oise, Ile de France.

Η κυβέρνηση, φυσικά, ουδέποτε παρενέβη δυναμικά, έτσι ώστε να υποχρεωθούν όλα τα δημοτικά διαμερίσματα να τηρήσουν το νόμο και να προσφέρουν στις ανάγκες στέγασης και αποκέντρωσης. Ενδεικτικό, όμως, της αναλγησίας και της σαφούς έλλειψης πολιτικής βούλησης είναι και το γεγονός ότι στον προϋπολογισμό του 2005, η γαλλική κυβέρνηση προβλέπει μόλις 7 εκατομμύρια ευρώ για την αποκατάσταση κτιρίων στο Παρίσι.

Συνολικά, σ' αυτόν τον τομέα, ο προϋπολογισμός χορηγεί «για την κοινωνική συνοχή» 360 εκατομμύρια ευρώ με πρόβλεψη για δημιουργία 90.000 κατοικιών. Και αυτό, όταν με βάση τα στοιχεία της Δημαρχίας του Παρισιού υπάρχει άμεση ανάγκη για δημιουργία 100.000 κατοικιών, κάτι που στοιχίζει, τουλάχιστον, 2 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο! Η ίδια έχει εγκρίνει, μόνο για το 2005, κονδύλι 33,8 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στην αποκατάσταση 214 κτιρίων. Συνολικά, τα τελευταία 6 χρόνια, η Δημαρχία, κυρίως από δικά της έσοδα και από ποικίλα προγράμματα, έχει δαπανήσει 152 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία όμως κρίνονται τραγικά ανεπαρκή για να καλύψουν τις ανάγκες.

Οπως γίνεται αντιληπτό, η πολιτική διαμάχη που ξέσπασε δεν πρόκειται να οδηγήσει σε καμία ριζική αλλαγή. Ουδείς τολμά να αγγίξει το πρόβλημα επί της ουσίας. Ουδείς θίγει το ίδιο το σύστημα, που πετά τους «αθλίους» του, ξένους ή ντόπιους, στους δρόμους και τους καταδικάζει να ζουν σε παράγκες συντροφιά με αρουραίους, κατσαρίδες, ενώ τα παιδιά τους μολύνονται από επικίνδυνες ουσίες, όπως είναι ο μόλυβδος που έχει εντοπιστεί σε μεγάλες ποσότητες στα παλαιά κτίρια και έχει ανιχνευτεί σε επίπεδα δηλητηρίασης στο αίμα 4.500 παιδιών στο Παρίσι, την τελευταία δεκαετία.

Και ας μην ξαφνιαστεί κανείς, αν το θέμα γίνει προσφιλές σύνθημα στο στόμα του ακροδεξιού Λεπέν, που θα επισημάνει τους κινδύνους για την ασφάλεια και τη δημόσια υγεία «όλων», και την ανάγκη να μειωθεί ο αριθμός των μεταναστών. Αλλωστε, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία δε γεννιέται, όταν σχηματοποιείται σε λέξεις και σε συνθήματα, αλλά καλλιεργείται εντέχνως πολύ νωρίτερα. ίσως σε κάποια άθλια δωμάτια ανέργων, χαμηλόμισθων, αποκλεισμένων. Δωμάτια, που μοιάζουν με αυτά των μεταναστών στις πολυκατοικίες που κάηκαν.