Μετά από πρόσκληση του International Action Center, 39 West, 14^th street, New York, ο καθηγητής Πανεπιστημίου Στρατής Κουνιάς έλαβε μέρος, ως εκπρόσωπος της ΕΕΔΥΕ, στο Διεθνές Δικαστήριο για τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν ΝΑΤΟ και ΗΠΑ, βομβαρδίζοντας τη Γιουγκοσλαβία επί 78 ημέρες.

Το δικαστήριο έγινε στη Νέα Υόρκη, 9 και 10 Ιουνίου 2000. Το κατηγορητήριο από 19 σημεία, το είχε επιμεληθεί ο Ramsay Clark, πρώην Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ, που από πολλά χρόνια είναι στην πρώτη γραμμή του φιλειρηνικού κινήματος στις ΗΠΑ, άτομο με κύρος και παγκόσμια γνωστό για τη φιλειρηνική του δράση. Ο Ramsay Clark με άλλους αγωνιστές της ειρήνης από τις ΗΠΑ είχαν επισκεφθεί δύο φορές τη Γιουγκοσλαβία κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών.

Το κατηγορητήριο ήταν γνωστό στο ελληνικό Κίνημα Ειρήνης, αφού οι οργανωτές στις ΗΠΑ το είχαν στείλει στην ΕΕΔΥΕ αρχές Ιουνίου και αναφερόταν λεπτομερώς στα εγκλήματα που διαπράχθηκαν και στους νόμους που παραβιάστηκαν. Είναι ένα νομικό κείμενο παρόμοιου περιεχομένου με αυτό που είχαν επιμεληθεί και υπογράψει 20 Ελληνες δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας και 7 Αρεοπαγίτες. Το κείμενο εκείνο είχε περάσει τότε σχεδόν απαρατήρητο στην Ελλάδα, αλλά όταν το διάβασαν, σε αγγλική μετάφραση, οι φιλειρηνιστές στη Νέα Υόρκη εντυπωσιάστηκαν από το γεγονός ότι εν ενεργεία Ελληνες δικαστές είχαν την πρωτοβουλία να κυκλοφορήσουν τον Απρίλη του 1999 ένα τέτοιο κείμενο.

Την Παρασκευή 9 Ιουνίου έγινε η πρώτη συνάντηση γνωριμίας των συμμετεχόντων και συζητήσαμε τη διαδικασία που θα ακολουθούσαμε την επόμενη μέρα, που θα γινόταν η δίκη σε δημόσιο χώρο. Παραβρέθηκε και ο Ramsay Clark και αναφέρθηκε στα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, βομβαρδίζοντας τη Γιουγκοσλαβία.

Το Σάββατο 10 Ιουνίου έγινε το λαϊκό δικαστήριο στο αμφιθέατρο Martin Luther King Jr ενός Γυμνασίου στο Manhattan της Νέας Υόρκης. Η διαδικασία κράτησε από τις 10 π.μ. μέχρι τις 7.30 μ.μ. και είχε ακροατήριο 500 περίπου άτομα.

Οι δικαστές και οι μάρτυρες είχαν προσκληθεί από τις χώρες: Αϊτή, Ισπανία, Τουρκία, Κορέα, Πόρτο-Ρίκο, Ινδία, Γερμανία, ΗΠΑ, Καναδά, Ιταλία, Γιουγκοσλαβία, Ρωσία, Μεγάλη Βρετανία, Βέλγιο, Ιράκ, Ελλάδα, Γαλλία και Πορτογαλία. Επίσης Τσιγγάνοι (Ρομ) από τις ΗΠΑ.

Είχε ετοιμαστεί έντυπο υλικό από έρευνα που είχε αρχίσει από τον Ιούνιο 1999 για τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας. Πάνω στη μία πλευρά της σκηνής υπήρχαν 16 λαϊκοί δικαστές από 11 χώρες, δημοσιογράφοι, στρατιωτικοί αναλυτές, επιστήμονες, πρώην πρεσβευτές, πανεπιστημιακοί, συνδικαλιστικοί ηγέτες. Στην άλλη πλευρά της σκηνής παρουσίαζαν οι μάρτυρες τις καταθέσεις τους και δείχνονταν και slides από τις καταστροφές. Δημόσιος κατήγορος ήταν ο Pamsay Clark και η Sara Flounders, συνδιευθύντρια του κέντρου.

Ο Στρατής Κουνιάς τους μίλησε για τις ρίζες, την ανάπτυξη και τη δράση του φιλειρηνικού κινήματος στην Ελλάδα, καθώς και για το ρόλο που έπαιξαν το ΝΑΤΟ και οι άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στη χώρα μας. Εκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή από το 1941 μέχρι σήμερα. Θεωρούν ότι σήμερα το Ελληνικό Κίνημα Ειρήνης είναι αρκετά ισχυρό και ενδιαφέρονταν να ενημερωθούν.

Το απόγευμα ήρθε και μίλησε ο πρεσβευτής της Γιουγκοσλαβίας στις ΗΠΑ. Την εκδήλωση κατέγραψε ένα κανάλι τηλεόρασης από τη Σερβία και ένα από την Αυστραλία, δεν υπήρχε επίσημο κανάλι τηλεόρασης από τις ΗΠΑ.

Τα μέλη του δικαστηρίου αποφάσισαν ότι:

1. Το ΝΑΤΟ, οι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ είναι ένοχοι για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και κατά της ειρήνης, παραβιάζοντας το Χάρτη του ΟΗΕ, τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, τη Συνθήκη της Γενεύης του 1949 και άλλες διεθνείς συνθήκες.

2. Να αποχωρήσει αμέσως το ΝΑΤΟ από τη Γιουγκοσλαβία, να απομακρυνθούν οι βάσεις του ΝΑΤΟ και ΗΠΑ από τα Βαλκάνια, να καταργηθεί το Δικαστήριο σκοπιμότητας της Χάγης και να δοθεί αποζημίωση στη Γιουγκοσλαβία.

3. Να σταματήσει τα εμπάργκο κατά του Ιράκ, της Κούβας, της Βόρειας Κορέας και των άλλων χωρών.

4. Να διαλυθεί το ΝΑΤΟ, που αποδείχτηκε ότι είναι ένας επιθετικός, νεοαποικιακός στρατιωτικο-πολιτικός οργανισμός υπό την κυριαρχία των ΗΠΑ.