Ο Χοσέ Μαρία Αργέδας (1911-1969) είναι ένας σημαντικός Περουβιανός συγγραφέας. Ανήκει στη γενιά της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνικής έκρηξης (δεκαετία 1960-1970). Το έργο του αγνοήθηκε και υποτιμήθηκε από τους κριτικούς. Από τους πρώτους που αναγνώρισε την αξία του ήταν ο Κουβανός μελετητής της Λογοτεχνίας Angel Rama. To 1983 έγινε η πρώτη σημαντική έκδοση του έργου του στην Αβάνα.

Ο Αργέδας, εκτός από συγγραφέας, ήταν ανθρωπολόγος και εθνολόγος. Στο συνολικό του έργο ανέδειξε το λαϊκό πολιτισμό του Περού, που στηρίζεται στις αστείρευτες παραδόσεις των Ινδιάνων. Συγχρόνως, συμμετείχε και στήριζε τους αγώνες τους ενάντια στο ζυγό των ντόπιων φεουδαρχών. Επηρεασμένος από τον ουτοπιστικό μαρξισμό των Μαριάτεγι και Βαγιέχο, ονειρευόταν ένα σοσιαλισμό που θα επανέφερε τις δομές του πρωτόγονου κομμουνισμού των Ινκας.

Το απόσπασμα που δημοσιεύουμε είναι από το σημαντικότερο έργο «Βαθιά ποτάμια», που αναφέρεται σε εξέγερση των γυναικών, μια από τις πολλές εξεγέρσεις των Ινδιάνων και των μιγάδων. Οι νεαροί σπουδαστές του Καθολικού Σχολείου παρακολουθούν την εξέγερση και σιγά - σιγά αφυπνίζονται. Ο συγγραφέας ταυτίζεται με τα δρώμενα και ονειρεύεται τη συνολική αφύπνιση και εξέγερση του περουβιανού λαού. Ελπίζει σε μια κοινωνία σοσιαλιστική, ανθρωπιστική και ελεύθερη.