Associated Press

Από παλαιότερη κινητοποίηση του λαού της Δανίας

Παράλληλα, φρόντιζαν να ελέγχουν και να χειραγωγούν το συνδικαλιστικό κίνημα, εντείνοντας ταυτόχρονα τον αντικομμουνισμό. Ιδιαίτερα οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις βοήθησαν να οργανωθεί η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στα συνδικάτα, φροντίζοντας παράλληλα στην ανάδειξη εργατοπατέρων συνδικαλιστών, έτσι ώστε οι ηγεσίες των συνδικάτων και των ομοσπονδιών, να γίνονται ενεργοί συμμέτοχοι του «κοινωνικού διαλόγου», δηλαδή της ταξικής συνεργασίας.

Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, λοιπόν, στη μεγάλη πλειοψηφία του, βρέθηκε αδύναμο τα τελευταία χρόνια να αντιδράσει δυναμικά, στη λαίλαπα που εξαπολύθηκε ενάντια στις εργατικές καταχτήσεις για την αφαίρεσή τους. Ετσι, οι σκανδιναβικές χώρες μετατρέπονται με ταχύτατους ρυθμούς σε πρότυπα χωρών εφαρμογής των αντεργατικών μεταρρυθμίσεων που επιβάλλονται στις χώρες - μέλη της ΕΕ και εξελίσσονται σε κοινωνίες αθλιότητας.

Η κυβέρνηση της Δανίας ανέθεσε πριν 3 χρόνια σε μια επιτροπή των αποκαλούμενων ειδικών επιστημόνων να κάνει μια έκθεση για το πώς η Δανία θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης σε συνδυασμό με τη διατήρηση του λεγόμενου κράτους της κοινωνικής ευημερίας. Για το σκοπό αυτό, δαπανήθηκαν περίπου 4,5 εκ. ευρώ.

Τελικά, αυτή η κατάπτυστη έκθεση παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβρη, και προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις στο δανέζικο λαό. Περιληπτικά, το περιεχόμενό της ήταν το πώς εδώ και τώρα θα ξηλωθούν όσες από τις λεγόμενες κοινωνικές παροχές έχουν απομείνει, πάνω στις αποφάσεις της στρατηγικής της Λισαβόνας. Τι πρότεινε η επιτροπή;

• Αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης μέχρι τα 70 χρόνια, κατάργηση του συστήματος της μερικής πρόωρης σύνταξης. Στη Δανία σήμερα το όριο συνταξιοδότησης είναι τα 65 χρόνια. Για όσους έχουν περάσει τα 60 χρόνια υπάρχει το σύστημα της μερικής πρόωρης σύνταξης, βάσει του οποίου ο συνταξιούχος μπορεί να εργάζεται έναν περιορισμένο αριθμό ωρών με πλήρη μισθό και για τις υπόλοιπες ώρες να συνταξιοδοτείται με το ανάλογο ποσό. Ενα σύστημα αρκετά διαδεδομένο σε εργάτες βαρέων επαγγελμάτων. Παράλληλα, η έκθεση πρότεινε να καταργηθεί η διάκριση σε βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
• Το διάστημα που δικαιούται ο άνεργος ταμείο ανεργίας που σήμερα ισχύει για 4 χρόνια (παλιά ήταν 5) να κατέβει στα 2 χρόνια, γιατί αυτό θα ωθήσει τους άνεργους να βρουν γρηγορότερα δουλιά, χωρίς όμως να γίνεται καμιά πρόταση για το πώς θα εξασφαλιστούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Ακόμη, προτείνεται όλοι οι άνεργοι να παρακολουθούν επιμορφωτικά σεμινάρια κατά τακτά διαστήματα και ανεξαρτήτως ηλικίας, ώστε να αυξάνουν τις πιθανότητες να βρουν δουλιά. Δηλαδή, ένας άνεργος οικοδόμος ηλικίας 59/60 χρόνων μπορεί να παρακολουθεί σεμινάρια, ώστε να γίνει κομμωτής, ή σερβιτόρος κλπ.
• Να περιοριστεί η κοινωνική βοήθεια που δικαιούνται όλοι αυτοί που δεν έχουν δικαίωμα ταμείου ανεργίας, γιατί επίσης θα ωθήσει αυτό το τμήμα ανέργων να μην «τεμπελιάζει». Η πείρα όμως των τελευταίων 10 χρόνων δείχνει ότι παρ' όλο που αυτό έχει ήδη εφαρμοστεί δεν είχε κανένα θετικό αποτέλεσμα ως προς τη μείωση της ανεργίας.
• Να παρθούν δραστικά μέτρα και για τους ξένους εργάτες που προέρχονται από χώρες του τρίτου κόσμου, έστω κι αν αυτά τα μέτρα έρχονται σε αντίθεση με διεθνείς συμφωνίες. Να «εισάγονται» μόνο ξένοι, που έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και να γίνει νόμος, για να αμείβονται λιγότερο από τους Δανούς εργάτες. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι με την εφαρμογή της οδηγίας Μπολκεστάιν το κεφάλαιο λύνει αυτό το ζήτημα και δεν έχει πια ανάγκη από εργάτες που προέρχονται χώρες του τρίτου κόσμου. Αυτή τη στιγμή, στην οικοδομή, στη Δανία επίσημα λειτουργούν 216 εταιρίες από την Πολωνία και τις βαλτικές χώρες και απασχολούν χιλιάδες εργάτες με μισθούς πείνας.
• Ριζικές αλλαγές στο σύστημα εκπαίδευσης, με κύριο στόχο τη μείωση του χρόνου σπουδών, τη σύντομη εισαγωγή των νέων στην αγορά εργασίας και την καταβολή εκπαιδευτικών εισφορών, δηλαδή ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης.

Στη Δανία, σήμερα, η Εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν όπως και η Υγεία, ενώ τώρα προτείνονται μια σειρά μέτρα ιδιωτικοποίησης - εμπορευματοποίησης, όπως η λειτουργία ιδιωτικών νοσοκομείων και η πληρωμή στα δημόσια νοσοκομεία και τους οικογενειακούς γιατρούς για την παροχή υπηρεσιών Υγείας.

• Σταδιακά θα πρέπει να κοπούν και όλα τα κονδύλια από το κράτος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε οι δήμοι να γίνουν πιο αποτελεσματικοί στο να βρουν τρόπους να εξασφαλίσουν έσοδα. Που σημαίνει να ρημάξουν τους πολίτες στη φορολογία, να αναπτύξουν κερδοφόρα επιχειρηματική δράση και ταυτόχρονα να κάνουν περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες.
• Να αλλάξει το φορολογικό σύστημα. Οι εταιρίες μέχρι το 1999 φορολογούνταν με 34%. Σταδιακά έχει κατέβει σήμερα στο 28%, αλλά η επιτροπή προτείνει να γίνει 25% το συντομότερο. Και η ατομική φορολογία να αναπροσαρμοστεί, ώστε όλοι οι πολίτες να φορολογούνται με το ίδιο ποσοστό. Σήμερα, όσο ανεβαίνει το εισόδημα ανεβαίνει και ο συντελεστής φόρου.

Αυτή ήταν μια περίληψη της έκθεσης. Βεβαίως, εκτός από τη συντηρητική κυβέρνηση η έκθεση στα περισσότερα σημεία και ιδιαίτερα αυτά που σχετίζονται με την Κοινωνική Ασφάλιση και τη σύνταξη, βρήκε σύμφωνη και την αντιπολίτευση, δηλαδή το κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας και την ηγεσία της δανέζικης Γενικής Συνομοσπονδίας Εργασίας.

Αλλά, ο πρωθυπουργός μπροστά στη λαϊκή αγανάκτηση, κάνοντας ελιγμό, είπε ότι απορρίπτει την έκθεση. Αλλά επανήλθε στις 3 του Απρίλη και κατέθεσε στη Βουλή ένα πακέτο μέτρων για το μέλλον της Δανίας και το λεγόμενο κράτος ευημερίας, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μέτρα ουσιαστικά στα πλαίσια της έκθεσης των ειδικών που τάχα απέρριψε. Ετσι, με βάση αυτά τα μέτρα:

• Το όριο συνταξιοδότησης ανεβαίνει στα 67 και για την πρόωρη μερική σύνταξη στα 63 χρόνια.
• Για τους φοιτητές μειώνεται δραστικά στο 1/3 η οικονομική βοήθεια, που δικαιούνται με τα σημερινά δεδομένα.

Στα υπόλοιπα ζητήματα τα μέτρα είναι περίπου τα ίδια με αυτά της έκθεσης, που αναφέρονται παραπάνω.

Αξίζει εδώ να υπογραμμιστεί ότι η μοναδική παρατήρηση στα παραπάνω που είχε η πρόεδρος του κόμματος της σοσιαλδημοκρατίας ήταν η μερική πρόωρη σύνταξη να πάει στα 62 και όχι στα 63 χρόνια.

Για να συνοψίσουμε, το πρόβλημα της Δανίας δεν είναι η έλλειψη εργατικών χεριών, αλλά η έλλειψη θέσεων εργασίας.

Κανένα ενδιαφέρον δεν έχει η κυβέρνηση και η σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση για «κράτος πρόνοιας» ούτε για το αν οι άνεργοι θα βρουν δουλιά. Οπως και σε όλες τις άλλες καπιταλιστικές χώρες, το μόνο που τους ενδιαφέρει, είναι να απαλλαχτούν οι εργοδότες από οποιαδήποτε υποχρέωση προς τους εργαζόμενους, προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους.

Η Δανία σήμερα είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο ίσως και η μοναδική με θετικό ισοζύγιο πληρωμών. Το 2005 τα δημόσια ταμεία έχουν ένα πλεόνασμα της τάξης των 7 δισ. ευρώ.

Τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων είναι τεράστια. Τα κέρδη των τραπεζών ξεπερνούν τον τελευταίο χρόνο τα 10 δισ. ευρώ. Υπάρχει επομένως πλούτος, πολλά χρήματα. Το θέμα είναι ποιοι τον παράγουν και ποιοι τον καρπώνονται.

Μονόδρομος, για να μπει φρένο στις παραπάνω εξελίξεις, είναι η κλιμάκωση του αγώνα των εργαζομένων για την ικανοποίηση όλων των αναγκών τους. Και για την ανάπτυξη τέτοιων αγώνων προϋπόθεση είναι η ρήξη και με τις σοσιαλδημοκρατικές συνδικαλιστικές ηγεσίες που προωθούν την ταξική συνεργασία.

Τα ταξικά σωματεία καλούν σε απεργία/ διαδήλωση τη Δευτέρα 8 του Μάη τόσο στην Κοπεγχάγη, όσο και σε μια σειρά άλλες πόλεις. Η επιτυχία της απεργίας θα είναι το ξεκίνημα για να μετατραπεί η αγανάκτηση των εργαζομένων σε πράξη ταξικού αγώνα και για να μπει μπρος η αλλαγή του συσχετισμού δύναμης στο συνδικαλιστικό κίνημα.