ΣΩΣΤΑ ο «Ρ», και στη σελίδα «Από μέρα σε μέρα», έδωσε στους αναγνώστες ποιος ήταν ο Μοσκιός, που η Αλέκα Παπαρήγα ανέφερε, λέγοντας: «Η ΝΔ κάνει τον Μοσκιό».

ΜΑΣ γυρίζει 75 χρόνια πίσω. Ενα φρικιαστικό έγκλημα συνταράζει την Ελλάδα. Η Αρτεμις Κάστρου και η κόρη της Φούλα σκότωσαν τον Μήτσο Αθανασόπουλο και τεμαχισμένο τον πέταξαν στον Κηφισό. Το φοβερό έγκλημα έγινε τραγούδι λαϊκό. Στη μεγάλη δίκη, που κράτησε μήνες, κλήθηκε κι ο Μοσκιός, ανιψιός της Κάστρου και της Φούλας. Κι έμεινε, τότε, σ' όλη τη διάρκεια της δίκης, αμίλητος, δίχως να βγει από το στόμα του ούτε μια λέξη.

ΟΙ ΑΣΤΙΚΕΣ εφημερίδες της εποχής (1931-1932) πέτυχαν το «λαβράκι», για να τονίσουν την αναιμική κυκλοφορία τους. Η δίκη πρόσφερε οχτάστηλα και πολλές σελίδες πρακτικά, που κρατούσαν συντάκτες με όλες τις πικάντικες λεπτομέρειες και άφθονο φωτορεποτάζ. Ο φακός «ζούμαρε» πάνω στη Φούλα και στον αμίλητο πάντα ανιψιό, το Μοσκιό...

Η ΚΑΤΟΧΗ και η πρώτη κυβέρνηση των κουίσλιγκ, του Τσολάκογλου, θα βγάλει με διάταγμά της από τις φυλακές τους βαρυποινίτες (υπουργός της Δικαιοσύνης ο Αντ. Λιβιεράτος) και στην περίπτωση αυτή μπήκαν κι η Φούλα μαζί με τη μάνα της, μολονότι είχαν θανατική καταδίκη. Εξοδος από τις φυλακές Αβέρωφ και γάμος της Φούλας με τον διευθυντή των φυλακών, που ήταν συγγενής του Τσολάκογλου.

Η ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗ, από την κυβέρνηση του Τσολάκογλου, όλων των καταδικασμένων και σε θάνατο ακόμη, κάνει πιο εξοργιστικό, εγκληματικό, αυτό που έγινε, δυο μήνες πρωτύτερα (Απρίλης 1941) με την κυβέρνηση Τσουδερού, που όλα τα της διαφυγής τους προβλήματα τα ρύθμισαν και, πρώτα απ' όλα, το χρυσάφι και ξέχασαν ένα... τους κομμουνιστές, τους έγκλειστους δεσμώτες της Ακροναυπλίας, της Ανάφης...

ΚΙ ΟΧΙ μόνο τους παράδωσαν με πρωτόκολλα και σφραγίδες, αλλά τους έδωσαν επίσης και όλα τα σχετικά ντοκουμέντα, καταλόγους και άλλα εμπιστευτικά, όπως είχε προστάξει η φασιστική μαφία της κυβέρνησης. Οι κομμουνιστές παραδόθηκαν στους δημίους τους.

Η ΠΑΡΟΙΜΙΑΚΗ ρήση, αυτή που χρησιμοποίησε προχτές η σ. Αλ. Παπαρήγα επίκαιρα πολύ θυμίζει επίσης τον σ. Χαρίλαο Φλωράκη, ο οποίος, στις αμέτρητες ομιλίες και λόγους του, έχει αποθησαυρίσει ένα πλούσιο παροιμιακό υλικό.

Η ΓΛΩΣΣΑ μας, η γλώσσα που έπλασε με τα τραγούδια του ο λαός μας, έχει πολλά τέτοια θησαυρίσματα, που, όταν μπαίνουν στην πρεπούμενη ώρα, ο λόγος φωτίζεται και χωρίς άλλες εξηγήσεις τα λέει όλα.

ΧΑΡΑ σ' εκείνον που του έλαχε να έχει μια τέτοια βαθιά ανατροφή με του λαού τον παροιμιακό λόγο. Είναι λόγος, που δε μαθαίνεται στο μαυροπίνακα ή με απλά διαβάσματα. Βγαίνει από σχολειό αλλιώτικο.

ΚΑΙ ΤΟ σχολειό αυτό είναι ο καθημερινός αγώνας της ζωής. Είναι εκεί που αγκομαχά για το ψωμί του. Είναι τα παροιμιακά, που βγαίνουν από τη μακρόχρονη του λαού εμπειρία και παρατήρηση.

ΚΙ ΕΙΧΕ με του λαού τα παροιμιακά βαθιά τη γνωριμία ουσίας ο σ. Φλωράκης. Και η χρησιμοποίησή τους στο λόγο, άνετα στη ροή του, του δίνει όλη του την αξία.

ΗΤΑΝ την περασμένη Δευτέρα, που το Κόμμα, μέσα σε ατμόσφαιρα χαράς και συγκίνησης, παρουσίασε στο Χαλάνδρι, στο σπίτι το φιλόξενο του Χαρίλαου Φλωράκη, το Επιμορφωτικό Κέντρο με την ονομασία «ΚΚΕ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - ΑΡΧΕΙΟ - "Χ. ΦΛΩΡΑΚΗΣ"».

ΤΑ ΠΑΡΟΙΜΙΑΚΑ κι ο σ. Χ. Φλωράκης έρχονται στο νου, καθώς το Κόμμα, με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής, προχωρά στην ίδρυση και λειτουργία του Επιμορφωτικού Κέντρου.

Μ' ΑΝΟΙΧΤΕΣ διάπλατες τις πόρτες στους ερευνητές, στη νεολαία, στους αναγνώστες, το «Κέντρο» θα κάνει προσιτά τα αρχεία του ΚΚΕ, θα τους παρουσιάζει την Ιστορία, αυτήν που γράφει ο λαός που είναι και ο πρωταγωνιστής.

ΜΕΣΑ σ' αυτό το φιλόξενο σπίτι, στο «Κέντρο "Χ. Φλωράκης"», δεν είναι όνειρο, βλέπω τα νέα παιδιά, τα ελληνικά νιάτα να σκύβουν ερευνητικά στα αρχειακά υλικά, που είναι στη διάθεσή τους για τις μελέτες τους. Κι είναι βέβαιο ότι ο ερευνητής θα δει να διαγράφονται μπροστά για μελέτη και έρευνα σημαντικά θέματα πάνω στη νεότερη Ιστορία μας, σε θέματα καυτά, που γι' αυτά υπάρχει σιωπή, έρεβος. Τα παροιμιακά μέσα στο λόγο του Χ. Φλωράκη είναι μια ελκυστική και πάντα ενδιαφέρουσα ερευνητική αναζήτηση.