Θα μπορούσε να είναι πράγματι γιορτή του ποδοσφαίρου η διεξαγωγή των αγώνων του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Αν το ίδιο το ποδόσφαιρο, ως άθλημα, συνέχιζε να παραμένει παιχνίδι που παίζεται αποκλειστικά μέσα στο γήπεδο και όχι κυρίως έξω απ' αυτό. Ομως, το ποδόσφαιρο στη σημερινή εποχή έχει πλήρως επαγγελματοποιηθεί και εμπορευματοποιηθεί. Και πέρα από το κέρδος όταν έχεις να κάνεις με ένα προϊόν που πουλάει, τότε αυτό κάποιες άλλες φορές γίνεται διαφορετικό αντικείμενο εκμετάλλευσης. Η διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου πάντα αποτελούσε το πιο σημαντικό γεγονός στο χώρο του αθλήματος. Με βάση αυτό το σκεπτικό, όπως είναι πρόσφορο το έδαφος για εμπορική εκμετάλλευση άλλο τόσο προσφέρεται και για παιχνίδια πολιτικής ανάμεσα στις διάφορες ισχυρές καπιταλιστικές χώρες που έχουν τις δικές τους διαφορές. Το ενδιαφέρον που δείχνουν οι φίλαθλοι του αθλήματος παγκοσμίως ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν αποτέλεσε το ...μάννα εξ ουρανού για κάποιους προκειμένου να περάσουν τις εικόνες και τα μηνύματα που ήθελαν. Αλλωστε, η χειραγώγηση των συνειδήσεων στην πολυπληθή μάζα που λέγονται οπαδοί είναι το πιο εύκολο πράγμα αρκεί να βρεις το κουμπί τους. Η νίκη, η καταξίωση, η κατατρόπωση του αντιπάλου, που προσφέρουν πάντα την πεζή ευχαρίστηση της επόμενης μέρας στους απανταχού φιλάθλους, είναι οι γέφυρες που κάποιοι πόνταραν για να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους σκοπούς. Στο ασπρόμαυρο χρώμα της μπάλας αρκετές φορές κρύφτηκε η γκρίζα πραγματικότητα. Και η λάμψη της κατάκτησης του τροπαίου ήταν το καλύτερο μέσο για να εμφανιστεί ότι όλα βαίνουν καλώς. Και η ιστορία αρχίζει από παλιά...

Από τα σπάργανά της κιόλας η διοργάνωση έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης. Η δεύτερη στην τάξη χρονικά, το 1934, έμελλε να είναι και η πρώτη όπου η πολιτική έκανε τη δική της σέντρα. Με οικοδέσποινα την Ιταλία, που ζούσε τα τελευταία δέκα χρόνια το φάντασμα του φασισμού και του Μουσολίνι, το 2ο Μουντιάλ φάνταζε σαν η καλύτερη διαφήμιση. Η λάμψη ενός ποδοσφαιρικού τουρνουά ήταν ό,τι έπρεπε για να καλύψει τη σαπίλα. Ο Ντούτσε ήθελε να δείξει την παντοδυναμία του. Χώρια ότι αποτελούσε και πρώτης τάξεως ευκαιρία να συγκεντρωθούν χρήματα (με τις περίφημες λαχειοφόρους) προκειμένου να βελτιώσει κάποιους τομείς ζωής, όπως οι μεταφορές, ή να διοργανώσει φιέστες με τους παίκτες της Εθνικής προκειμένου να τονώσει το εθνικό φρόνημα των Ιταλών. Ακόμα και τα στάδια που κατασκευάστηκαν ήταν μέρος της προπαγάνδας αφού τα ονόματα που δόθηκαν συσχετίζονταν με το φασισμό. Στάδιο Μουσολίνι, του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος, Λιτόριο, κτλ.

Η τροπαιούχος στην πρώτη διοργάνωση Ουρουγουάη δε συμμετείχε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ιταλοποίηση των δυο παικτών Γκουάιτα-Ορσι (με αργεντίνικη καταγωγή), που ήταν έργο της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. Την ίδια απόφαση πήραν η Βραζιλία και η Αργεντινή. Ετσι ο δρόμος για τους «οικοδεσπότες» έγινε ακόμα πιο εύκολος, ιδιαίτερα μάλιστα όταν βοηθούσαν και οι διαιτητές (όπως στον ημιτελικό με την Αυστρία). Στον τελικό η Ιταλία επικράτησε της αξιόμαχης Τσεχοσλοβακίας με 2-1. Αυτό ήταν... Το σχέδιο είχε ολοκληρωθεί.

Μετά το ποδοσφαιρικό «θαύμα» του Μουσολίνι παραμονές του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, το 1938, η διοργάνωση διεξήχθη στο Παρίσι. Ετσι όπως ήταν διαμορφωμένο το κλίμα η πολιτική δε θα μπορούσε να μην αφήσει και εδώ το στίγμα της. Και μάλιστα χωρίς «θύματα». Οπως η αυστριακή ομάδα, η περίφημη «Βούτερτιμ», που για πολλούς θεωρείται ακόμα και σήμερα στα όσα χρόνια ...έζησε, από τις καλύτερες ομάδες της ιστορίας. Λίγο πριν το Μουντιάλ όμως η ναζιστική Γερμανία είχε προσαρτήσει τη χώρα της Αυστρίας σημαίνοντας και το τέλος σε κάθε τι αυστριακό. Πολλοί παίκτες της «Βούτερτιμ» ακόμα και μετά την προσάρτηση αντιμετώπισαν προβλήματα και η καριέρα τους διακόπηκε άδοξα ή απότομα. Ο καλύτερος παίκτης των Αυστριακών, Φραντς Μπίτερ, κόπηκε από τη νέα Εθνική που δημιουργήθηκε καθώς ο προπονητής Χέρμπεγκερ προτιμούσε το «αμιγώς γερμανικό στιλ». Αλλοι δυο παίκτες, ο Ματίας Σίντελαρ και ο Καμίλο Ζερουσαλέμ, πλήρωσαν το τίμημα ότι ήταν εβραϊκής καταγωγής. Τον αναπάντεχο πάντως αποκλεισμό της Γερμανίας ...έσωσαν οι μελανοχίτωνες Ιταλοί (αυτή την εμφάνιση φορούσαν) που πήραν το τρόπαιο. Ο φασισμός είχε κρατήσει για άλλη μια φορά τα προσχήματα.

Το Μουντιάλ του 1978 στην Αργεντινή της δικτατορίας του Βιντέλα αποτελεί ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όπου οι πολιτικοί σκοποί έκαναν τη δική τους ...σέντρα. Μετά από πολλές προσπάθειες η Αργεντινή επιλέχθηκε, το 1970, επίσημα να αναλάβει τη διοργάνωση. Από το 1974 όμως η πολιτική αστάθεια που άρχισε με το θάνατο του Προέδρου Χουάν Περόν οδήγησε στο πραξικόπημα του στρατηγού Βιντέλα. Οι ταραχές και τα όσα ακολούθησαν (τρομοκρατία, πολιτικά εγκλήματα) δεν άφησαν και πολλά περιθώρια για προετοιμασία (μέχρι το 1976 δεν είχε γίνει τίποτα). Μπροστά στο ενδεχόμενο να χάσουν τη διοργάνωση οι στρατιωτικοί της Αργεντινής κίνησαν γη και ουρανό προκειμένου να μην πάει ...στράφι η ευκαιρία για την εικόνα μιας δυναμικής και αποτελεσματικής χώρας. Τα λεφτά που ξοδεύτηκαν ήταν υπέρογκα (οδήγησαν σε οικονομικό μαρασμό) και η Αργεντινή με διάφορους τρόπους κατάφερε να κρύψει τα εσωτερικά της προβλήματα. Το επιστέγασμα όλων η βοήθεια στην Εθνική της χώρας από τους διαιτητές προκειμένου να κατακτηθεί το κύπελλο και να θολωθούν τα νερά στο λαό. Από τα πιο εξοργιστικά περιστατικά η αναμέτρηση Αργεντινής-Περού που έγινε σε διαφορετική ώρα απ' ό,τι τα άλλα παιχνίδια και έδωσε το δικαίωμα στους οικοδεσπότες να γνωρίζουν τι ακριβώς θέλουν για την πρόκριση. Το τελικό 6-0 απέναντι στους Περουβιανούς, που φαινόταν ότι κάνουν τουρισμό ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Στον τελικό απέναντι στην Ολλανδία οι αποφάσεις του Ιταλού διαιτητή Γκονέλα, που φόρτωσε με κάρτες τους «οράνιε» ενώ αντίθετα ανεχόταν το σκληρό παιχνίδι των γηπεδούχων, διαμόρφωσαν το σκορ σε 3-1. Τα πανηγύρια για δυο μέρες τουλάχιστον είχαν οδηγήσει σε λήθαργο τον κόσμο που ξέχασε τα προβλήματά του και τον Βιντέλα να κοιμάται ήσυχος.

Ακόμα και ο Ψυχρός πόλεμος που είχε κηρύξει η καπιταλιστική Δύση στην ΕΣΣΔ βρήκε κάποτε τον αντίκτυπό του και μέσα στο Μουντιάλ. Από τα πιο μελανά σημεία της διοργάνωσης θεωρείται το περιστατικό στο Μουντιάλ του Μεξικού το 1986 με τον άδοξο αποκλεισμό της ομολογουμένως καλύτερης ομάδας εκείνη την περίοδο, της Εθνικής Σοβιετικής Ενωσης. Μια χρονιά που το ποδόσφαιρο της χώρας είχε καταπλήξει τους πάντες τόσο σε συλλογικό επίπεδο, με την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων από την Ντιναμό Κιέβου, όσο και από την παρουσία της Εθνικής ομάδας στα προκριματικά για την τελική φάση.

Τα Μινγκ του Λαμπανόφσκι μετά την εύκολη και άνετη πρόκριση στο Β΄ γύρο (6-0 την Ουγγαρία, 2-0 τον Καναδά, 1-1 με τη Γαλλία) αντιμετώπισαν το Βέλγιο. Εκεί έπεσαν θύματα των αποφάσεων του προκλητικού διαιτητή Ερικ Φρέντρικσον που άφηνε ανεξέλεγκτα τις φάσεις υπέρ των Βέλγων (δυο γκολ οφσάιντ του Σίφο) με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί το τελικό 4-3 υπέρ του Βελγίου.