ΑΓΚΥΡΑ.-

Το πρόγραμμα της κυβέρνησής του παρουσίασε, χτες, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, της οποίας την ψήφο εμπιστοσύνης θα ζητήσει το Σάββατο.

Στις προγραμματικές δηλώσεις του Μεσούτ Γιλμάζ κυριάρχησαν τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και της διατήρησης της κοσμικότητας της Τουρκικής Δημοκρατίας, ενώ αλλεπάλληλες ήταν οι αναφορές στις αρχές και τις μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ Ατατούρκ, σε μια προσπάθεια επιβεβαίωσης των προσδοκιών της ηγεσίας των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων,που πίεσαν την προηγούμενη κυβέρνηση του ισλαμιστή Νετσμετίν Ερμπακάν να παραιτηθεί εξαιτίας των, ενάντιων στην κοσμικότητα του κράτους, ενεργειών της.

Ως άξονες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής ο Τούρκος πρωθυπουργός παρουσίασε τις αρχές της συνέχειας, της σταθερότητας και της λογικής, αρχές που εισήγαγε ο Κεμάλ Ατατούρκ. "Η Τουρκία ως ισχυρή και με κύρος κοσμική Δημοκρατία στην περιοχή υποστηρίζει την αρχή της φιλίας με τους γείτονές της και την αρχή της συνέχισης της ειρήνης στον κόσμο, καθώς επίσης τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες", τόνισε στην ομιλία του στην τουρκική Βουλή ο Γιλμάζ και υπογράμμισε ότι η κυβέρνησή του "θα συνεχίσει τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις χώρες της Ευρώπης, τη Ρωσία και τις χώρες της Ασίας, στα πλαίσια της φιλίας ή των συμμαχικών δεσμών που έχουν διαμορφωθεί με βάση το σεβασμό των αμοιβαίων συμφερόντων".

Επιπλέον, η νέα τουρκική κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα εντείνει τις προσπάθειές της για πολυδιάστατη ανάπτυξη των σχέσεων της Τουρκίας με τα Βαλκάνια, τον Καύκασο, τη Μέση Ανατολή και τις Τουρκικές Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, με τις οποίες "τη συνδέουν βαθείς ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί".

Μεγάλο μέρος των προγραμματικών δηλώσεων της νέας τουρκικής κυβέρνησης σχετικά με την εξωτερική πολιτική της χώρας αφιερώθηκε στο ζήτημα της Κύπρου και στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο Τούρκος πρωθυπουργός χαρακτήρισε "προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης" την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και σημείωσε ότι θα γίνουν επισταμένες προσπάθειες, από τη μία πλευρά, να εναρμονιστεί τάχιστα η τουρκική νομοθεσία ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης, και από την άλλη πλευρά, να τηρηθούν κατά γράμμα οι υποχρεώσεις της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία.

Στο ζήτημα της Κύπρου αναφέρθηκε εκτενώς, παίρνοντας το λόγο, ο ένας αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Ετσεβίτ, ο οποίος και ήταν πρωθυπουργός της Τουρκίας όταν διατάχθηκε η εισβολή στο νησί το 1974. Η ύπαρξη του ψευδοκράτους χαρακτηρίστηκε μείζον ζήτημα "εθνικού αγώνα" από τον Ετσεβίτ, που τόνισε ότι αποτελεί "εγγύηση και υποχρέωση για την ασφάλεια της Τουρκίας". Συνεχίζοντας ο Ετσεβίτ δεσμεύτηκε εκ μέρους της νέας κυβέρνησης ότι "η Αγκυρα θα υποστηρίξει σε όλα τα μέτωπα την "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου", όποτε και όπου αυτό καταστεί αναγκαίο". Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο Ετσεβίτ όσο και ο Γιλμάζ δεν αναφέρθηκαν καθόλου στις πρόσφατες πρωτοβουλίες των Ηνωμένων Εθνών και στις απευθείας συνομιλίες που αρχίζουν αύριο.

Σχετικά με τη διαφύλαξη της κοσμικότητας της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο νέος πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις, που θα καταργούν τις αποφάσεις της προηγούμενης ισλαμικής κυβέρνησης, και θα βασίζονται στις αρχές του Κεμάλ Ατατούρκ. Το μεγαλύτερο μέρος των μεταρρυθμίσεων θα αφορά, όπως τόνισε ο Μεσούτ Γιλμάζ, τον τομέα της εκπαίδευσης, σχετικά με τον οποίο θα κατατεθεί νέο νομοσχέδιο αμέσως μετά την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Εκ των προτέρων, πάντως, ανακοινώθηκε ότι η υποχρεωτική εκπαίδευση θα παραταθεί μέχρι τα 8 χρόνια και όχι 5 χρόνια, όπως είναι σήμερα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους μαθητές να γραφτούν στη συνέχεια σε ισλαμικές σχολές. Επιπλέον, τονίστηκε ότι στην 8ετή πρωτοβάθμια αυτή εκπαίδευση ειδικό βάρος θα δοθεί στη διδασκαλία των κοσμικών αρχών της δημοκρατίας.

Οσο για τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις των Κούρδων ανταρτών και των τουρκικών στρατευμάτων, ο Μεσούτ Γιλμάζ αρκέστηκε να εκφράσει την εκτίμηση ότι το "κουρδικό πρόβλημα δεν είναι εθνικό αλλά οικονομικό και γεωργικό πρόβλημα που υποκινείται από ξένες δυνάμεις", τις οποίες δεν κατονόμασε. Μίλησε για την ανάγκη ενδυνάμωσης των επενδύσεων και της ανάπτυξης της γεωργίας στην, κατοικούμενη από Κούρδους, Νοτιοανατολική Τουρκία αλλά δεν αναφέρθηκε καθόλου στο ενδεχόμενο ένταξης της κουρδικής γλώσσας στην εκπαίδευση και στη μετάδοση τηλεοπτικών προγραμμάτων, ενδεχόμενο που είχε αναφέρει ο Γιλμάζ, αλλά εκτιμάται, από πολιτικούς αναλυτές, ότι εξαλείφθηκε μετά από πιέσεις του Μπουλέντ Ετσεβίτ.