Σε κάθε 100 δραχμές, που διεκδικούσε στο τέλος του 1995 η ΔΕΗ από οφειλές δημοσίων και ιδιωτικών φορέων προς αυτήν, οι 66 δραχμές προέρχονταν από καταναλωτές Υψηλής Τάσης, δηλαδή από βιομηχανίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό προκύπτει από μελέτη με θέμα: "Αλληλόχρεοι λογαριασμοί του δημοσίου", που πραγματοποίησε και δημοσιοποίησε παλαιότερα το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρονται στη μελέτη, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις της ΔΕΗ (χωρίς τις προσαυξήσεις), οι οποίες προέρχονται από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ανέρχονταν στο τέλος του 1994 σε 50 δισ. δραχμές και στο τέλος του 1995 σε 51,5 δισ. δραχμές. Μαζί με τις προσαυξήσεις (πρόστιμα επί των χρεών που δεν εξοφλούνται και τόκοι) οι συνολικές απαιτήσεις, το 1995, έφταναν τα 116,4 δισ. δρχ. Το αντίστοιχο ποσό το 1994 ήταν 106,4 δισ. δραχμές. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το 66% της συνολικής απαίτησης στο τέλος του 1995 αφορούσε υποχρεώσεις των καταναλωτών του συστήματος μεταφοράς, δηλαδή των καταναλωτών Υψηλής Τάσης, ενώ το 34%, την ίδια περίοδο, προερχόταν από καταναλωτές του κλάδου διανομής, δηλαδή καταναλωτές Χαμηλής και Μέσης Τάσης.

Μεταξύ των μεγαλοοφειλετών της πρώτης κατηγορίας (καταναλωτές Υψηλής Τάσης) που σημειώνονται στη μελέτη, είναι η ΛΑΡΚΟ. Η επιχείρηση, που, ως προβληματική, από τους Μποδοσάκηδες με χρέη δεκάδων δισεκατομμυρίων δραχμών εντάχτηκε στο φορέα των προβληματικών, τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ), όπου παρά τις δυνατότητες που υπήρχαν για ανάπτυξή της κατάντησε, εξαιτίας της κυβερνητικής πολιτικής που ασκήθηκε σε όλη την τελευταία δεκαετία, απλά να περιμένει τη διαδικασία εκποίησης και διάλυσή της. Ακολουθεί μια άλλη, γνωστή για τη σκανδαλώδη πορεία της επιχείρηση, τα "Τσιμέντα Χαλκίδας". Επονται στη σειρά η Μεταλλουργική Χάλυψ, η ΜΑΒΕ, η ΕΛΣΙ, η ΑΕΒΑΛ κλπ. "Απορίας άξια" μπορεί να φαίνεται η απουσία από τον παραπάνω κατάλογο της βιομηχανίας ΠΕΣΙΝΕ, της πλέον ενεργοβόρας επιχείρησης στη χώρα, η οποία, όμως, χάρη στην αποικιακού χαρακτήρα συμβάσεις από τις ελληνικές κυβερνήσεις και τη ΔΕΗ, πληρώνει την ενέργεια που καταναλώνει κάτω από το κόστος. Με δυο λόγια και στην περίπτωση της ΠΕΣΙΝΕ, όπως και για άλλες ενεργοβόρες μονάδες, η ίδια η ΔΕΗ αναλαμβάνει κάθε φορά το κόστος εξυπηρέτησης πολιτικών και μικροκομματικών επιδιώξεων. Οπως, άλλωστε, γίνεται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις σε σχέση με τη λειτουργία όλων των επιχειρήσεων που ελέγχονται από το δημόσιο.

Από τους καταναλωτές του κλάδου διανομής τα υπουργεία αύξησαν το ποσοστό συμμετοχής στις απαιτήσεις της ΔΕΗ από 1,8% την 31-12-94 σε 3,3% την 31-12-95, με αποτέλεσμα οι οφειλές των υπουργείων προς τη ΔΕΗ να φτάσουν τα1,7 δισ. δρχ. Αντίστοιχα, οι υποχρεώσεις των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα (κυρίως οι ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ) παρουσίασαν μικρή μείωση και έφτασαν στο τέλος του 1995 τα 5 δισ. δρχ. Οπως επισημαίνεται στη μελέτη, η τελευταία εξέλιξη οφείλεται, κυρίως, στο ότι η ΔΕΗ εισπράττει μαζί με τους λογαριασμούς και τα δημοτικά τέλη από τα οποία και παρακρατά τις όποιες οφειλές τους προς αυτήν, με βάση το νόμο "Περί συνεισπράξεως των δημοτικών τελών".

Είναι φανερό, όπως τονίζεται στη μελέτη, ότι κάθε καθυστέρηση εξόφλησης των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, μειώνει σε σημαντικό βαθμό τη ρευστότητα της ΔΕΗ και την αναγκάζει να πραγματοποιεί πρόσθετο δανεισμό από την εσωτερική ή εξωτερική χρηματαγορά.

Πέρα, όμως, από τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις της ΔΕΗ από πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχουν και ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις από την πώληση λιγνιτικών προϊόντων στην ΑΕΒΑΛ, αλλά και απαιτήσεις έναντι ορισμένων ασφαλιστικών ταμείων (ΙΚΑ, ΝΑΤ, ΤΣΑ κλπ.). Ας σημειωθεί ότι οι απαιτήσεις της ΔΕΗ έναντι των ασφαλιστικών ταμείων αφορούν ασφαλιστικά δικαιώματα εργαζόμενων, οι οποίοι ήταν ασφαλισμένοι σε άλλα ταμεία πριν προσληφθούν στη ΔΕΗ. Η αρχική οφειλή των ταμείων αυτών παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη ανάμεσα στο 1994 και 1995, αν, όμως, ληφθούν υπόψη οι προσαυξήσεις παρουσίασε αύξηση κατά 4,3% και έφτασε τα 8,5 δισ. δρχ.

Οι απαιτήσεις της ΔΕΗ έναντι των προβληματικών επιχειρήσεων του ΟΑΕ έχουν ρυθμιστεί στα πλαίσια του ομολογιακού δανείου οικονομικής εξυγίανσης, σύμφωνα με τα άρθρα 31 και 32 του Ν. 1914/90.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι μεταβολές των άληκτων υποχρεώσεων της ΔΕΗ. Οι άληκτες συνολικές δανειακές υποχρεώσεις μειώθηκαν κατά 28,8 δισ. δρχ. ανάμεσα στο 1994 και 1995. Συγκεκριμένα, οι άληκτες υποχρεώσεις της ΔΕΗ από ανεξόφλητα υπόλοιπα δανείων έφταναν στο τέλος του 1995 το ποσό του 1 τρισ. δρχ. Πάντως, είναι αξιοσημείωτο, όπως τουλάχιστον φαίνεται από τα στοιχεία της μελέτης, ότι η ΔΕΗ δεν έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε άλλους φορείς.

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ