"Το κράτος είναι αναρμόδιο στα θέματα τέχνης. Η παρέμβασή του είναι αποθαρρυντική. Ολέθρια για τον καλλιτέχνη, γιατί τον εξαπατά ως προς την αξία του και ολέθρια για την τέχνη, επίσης, γιατί την εγκλωβίζει μέσα στις επίσημες συμβάσεις και την καταδικάζει στην πιο άγονη μετριότητα. Θα ήταν λοιπόν φρόνιμο, να απέχει το κράτος. Την ημέρα που θα μας αφήσει ελεύθερους, θα έχει εκπληρώσει απέναντί μας τις υποχρεώσεις του", έγραφε στις 23 Ιουνίου 1870, στο Παρίσι, ο ζωγράφος Γκουστάβ Κουρμπέ.Το κείμενο αυτό, αποτελεί μέρος της επιστολής του ζωγράφου, προς τον υπουργό Πολιτισμού Καλών Τεχνών της Β Γαλλικής Αυτοκρατορίας, λίγο πριν την Παρισινή Κομμούνα, αποποιούμενος τη διάκριση της "Λεγεώνας της Τιμής" που είχε εκδοθεί με διάταγμα, μια μέρα πριν. Κείμενο που σήμερα, 127 χρόνια μετά, παίρνει διάσταση διαχρονική και επίκαιρη.

Το πολυνομοσχέδιο του υπουργού Πολιτισμού δε διαφέρει σε τίποτα από το ύφος και ήθος της τότε μοναρχικής κυβέρνησης, με την εξαγορά συνειδήσεων και τη δημιουργία στρατιάς κολάκων και ατάλαντων, που ρόλο θα έχουν την άλωση του χώρου των τεχνών. Διαστρεβλώνοντας την πραγματική δυναμική που έχει η τέχνη για το κοινωνικό σύνολο, θα κατευθύνουν το χώρο, με μόνο γνώμονα το χρηματιστικό χαρακτήρα. Ετσι, θα οριοθετούν το πολιτιστικό τοπίο της χώρας. Βέβαια, ο κύριος υπουργός, θα μπορεί να αισθάνεται υπέρ το δέον σύγχρονος μέσα από τον ιδεολογικό του επαρχιωτισμό. Γιατί όντως, προσθέτει στην ιστορική εκείνη περίοδο της μοναρχίας, τη σημερινή ολοκληρωτική επικράτηση του καπιταλισμού, όπου ο ιδιώτης παύει να σημαίνει"αχρείος" και εμφανίζεται ως "χρήσιμος" και μάλιστα "αναγκαίος" (βλέπε ιδιωτική πρωτοβουλία). Οι καλλιτέχνες θα είναι ελεύθεροι να"διαδρομίζονται" στο υπουργείο Πολιτισμού, για να πουλήσουν την πραμάτεια τους, συμπληρώνοντας το "τοπίο" της διαφθοράς και οι εντιμότεροι θα περιθωριοποιούνται, προσπαθώντας να σώσουν την αξιοπρέπειά τους.

Πάντως, ας ξέρει ο κύριος υπουργός, ότι δε θα καταφέρει να ιδιωτεύσει, με όποια έννοια της λέξης, ένα μικρό, αλλά σημαντικό τμήμα της ελληνικής διανόησης, που θέτει τον εαυτό της μάχιμο απέναντι στα πράγματα, πιστεύοντας σε αξίες ανάλογες αυτών του αγαπητού κυρίου Κουρμπέ.