ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Τη Δευτέρα 27 Γενάρη διεξάγονται προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τσετσενία. Το προεδρικό αξίωμα διεκδικούν 19 υποψήφιοι, από τους οποίους οι πέντε είναι οι κυριότεροι. Ο Ζελιμχάν Γιανταρμπίγεφ (45 ετών), ανέλαβε Πρόεδρος της Τσετσενίας μετά το θάνατο του Τζοχάρ Ντουντάγεφ, στην κυβέρνηση του οποίου ήταν αντιπρόεδρος. Είναι γνωστός ως ποιητής. Από το 1989 συμμετείχε στο εθνικιστικό αυτονομιστικό κίνημα. Ο Ασλάν Μασχάντοφ, πρώην συνταγματάρχης του Σοβιετικού Στρατού, αρχηγός του επιτελείου των αυτονομιστών και προσωρινός πρωθυπουργός μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Ρωσία. Ο Σαμίλ Μπασάγεφ, γνωστός από την τρομοκρατική επίθεση στο Μπουντιόνοφσκ το Μάη - Ιούνη 1995, όπου έχασαν τη ζωή τους πάνω από 100 άτομα. Επίσημα καταζητείται ως τρομοκράτης. Ο Μοβλάντι Ουντούγκοφ (35 ετών), αντιπρόεδρος της τσετσενικής κυβέρνησης, φιλόλογος και δημοσιογράφος. Θεωρείται ότι κέρδισε τον "πληροφοριακό πόλεμο" με τη Ρωσία. Αχμέτ Ζακάγεφ (35 ετών), σύμβουλος του Γιανταρμπίγεφ για την ασφάλεια, πρώην ηθοποιός στο θέατρο του Γκρόζνι. Ολοι αυτοί τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της Τσετσενίας και της μετατροπής της σε ισλαμικό κράτος. Ο Μπασάγεφ ζητάει την παραπομπή της Ρωσίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, πρώτος στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων έρχεται ο Μασχάντοφ. Τον υποστηρίζουν οι περισσότεροι στρατιωτικοί διοικητές των αυτονομιστικών δυνάμεων. Ακολουθεί ο Μπασάγεφ, που θεωρείται εθνικός ήρωας και έχει την υποστήριξη σημαντικού αριθμού νεαρών οπλαρχηγών. Τρίτος έρχεται ο Γιανταρμπίγεφ. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας δεν κατόρθωσαν να καταλήξουν σε κοινό υποψήφιο. Αντίθετα, διεξήχθη μεταξύ τους ένας πόλεμος αλληλοκατηγοριών και πιέσεων. Δεν αναμένεται να πάρει κανείς απ' αυτούς την απόλυτη πλειοψηφία και να εκλεγεί στον πρώτο γύρο.

Σε ό,τι αφορά τη στάση της Ρωσίας, δεν αναμένεται να αναγνωρίσει τη νομιμότητα των εκλογών για τρεις λόγους. 1. Οι ντουνταγεφικοί αυτονομιστές αρνήθηκαν κατηγορηματικά να ακολουθήσουν τους εκλογικούς νόμους της Ρωσίας, έκαψαν επιδεικτικά τα ντοκουμέντα που στάλθηκαν από τη Μόσχα, αρνήθηκαν τη χρηματοδότηση από το ομοσπονδιακό κέντρο. 2. Οι αυτονομιστές αρνήθηκαν κατηγορηματικά το δικαίωμα ψήφου στους περίπου 350.000 πρόσφυγες που εγκατέλειψαν την Τσετσενία την περίοδο των εχθροπραξιών και βρίσκονται στις γύρω περιοχές. 3. Η ανοιχτή επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας. Πέντε μέρες πριν από της εκλογές ξέσπασε σκάνδαλο γύρω από τις δραστηριότητες του επικεφαλής του ΟΑΣΕ στην Τσετσενία, Τιμ Γκούλντεμαν, ο οποίος παραδέχτηκε ότι έδωσε στους αυτονομιστές πάνω από 300.000 δολάρια για τη διεξαγωγή των εκλογών. Καμία από τις ρωσικές υπηρεσίας (υπουργείο Εξωτερικών, Συμβούλιο Ασφαλείας, Κεντρική Εκλογική Επιτροπή), που επικαλέστηκε ο Γκούλντεμαν, δεν επιβεβαίωσε τη συγκατάθεσή της για χρηματοδότηση των τσετσενικών εκλογών από το εξωτερικό. Επίσης, ο ΟΑΣΕ αποφάσισε να χορηγήσει 600.000 δολάρια για το τεχνικό εξοπλισμό και τη δουλιά των διεθνών παρατηρητών. Η Κρατική Δούμα ζήτησε την απομάκρυνση του Γκούλντεμαν. Υπάρχουν ακόμα δυο λόγοι να μη θεωρηθούν ελεύθερες και δημοκρατικές οι εκλογές. Πρώτον, δεν υπάρχει κανένας υποψήφιος που να ανήκει στην αντιντουνταγεφική αντιπολίτευση και, δεύτερον, οι εκλογές διεξάγονται με την απειλή των όπλων, διότι δεν έχουν αφοπλιστεί οι δυνάμεις των Τσετσένων αυτονομιστών, όπως προβλέπει η ειρηνευτική συμφωνία Ρωσίας - Τσετσενίας. Η τρομοκρατία και η σύλληψη ομήρων συνεχίζεται στη Δημοκρατία και μετά την αποχώρηση των ομοσπονδιακών στρατευμάτων.

Οπως φαίνεται, όλοι αυτοί οι λόγοι δεν μπορούν να αποτελέσουν για πολλούς δυτικούς παρατηρητές τη βάση να θεωρηθούν οι εκλογές μη δημοκρατικές. Ακόμα περισσότερο που η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Ρωσίας, μα και, γενικά, η αναγέννηση του ισχυρού κράτους δε συμπίπτουν μα τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Δύσης, ειδικότερα των ΗΠΑ. Μόνο η επιδίωξη να μην επιτρέψουν την εκπαραθύρωση του Μπορίς Γιέλτσιν από το Κρεμλίνο, τους συγκράτησε να μην προχωρήσουν σε κυρώσεις, κυρίως οικονομικές, κατά της Ρωσίας.