Οι νέες προτάσεις της Κομισιόν για την αλλαγή του καθεστώτος στα καπνά έρχονται να μειώσουν την καπνοκαλλιέργεια - πέραν της δραστικής μείωσης που έγινε στα 1992 με την τελευταία αναθεώρηση. Ο στόχος είναι να μειωθούν και τα κονδύλια του προϋπολογισμού της Κοινότητας που δίνονται στην καπνοκαλλιέργεια. Κι αυτό όχι γιατί μειώθηκαν οι ανάγκες της ΕΕ στον καπνό, αλλά επειδή οι πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στον τομέα καπνού και ισχυρές χώρες πίεζαν και κατόρθωσαν μέσα από τη συμφωνία της ΓΚΑΤΤ, το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της ΕΕ σε καπνό να καλύπτεται από τις εισαγωγές, σε βάρος της κοινοτικής παραγωγής.

Βεβαίως, όπως δείχνουν τα συγκεκριμένα στοιχεία, και η αναθεώρηση του 1992 κάθε άλλο παρά επιτυχής ήταν, όπως ισχυρίζονται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διευθυντήριο της Κοινότητας. Εχει προκαλέσει δραματικές συνέπειες σε βάρος της χώρας μας και των μικρομεσαίων καπνοπαραγωγών. Κι αυτές οι αρνητικές συνέπειες θα ενταθούν με τη νέα αναθεώρηση, όπως επιχειρείται. Συγκεκριμένα:

Στα τρία χρόνια (1992 - 95) εφαρμογής του αναθεωρημένου καθεστώτος στον καπνό, μειώθηκε η παραγωγή κατά 30,6%, από 173,5 χιλιάδες τόνους το 1992 σε 120,6 χιλιάδες τόνους το 1995. Μειώθηκε, επίσης, ο αριθμός των καπνοκαλλιεργητών κατά 7,8%, από 73.462 το '92 στους 67.733 το 1995.

Από την άλλη, το συνολικό ακαθάριστο εισόδημα των καπνοπαραγωγών της χώρας μας, σε ονομαστικές τιμές, αυξήθηκε μόλις κατά 4,7% από το '92 στο '95 (από 152,1 σε 159,2 δισ. δραχμές), ενώ, στο ίδιο διάστημα, η αύξηση του πληθωρισμού ήταν 38%. Ετσι, στην πραγματικότητα, το συνολικό εισόδημα των καπνοπαραγωγών στην τριετία 1992 - 1995 μειώθηκε κατά 33,3%.

Οι εισροές από την Κοινότητα μειώθηκαν κατά 11%, από 461,9 εκατ. ECU το 1992 σε 411 εκατ. ECU το 1995 και οι εισροές συναλλάγματος στη χώρα μας από τις εξαγωγές καπνών, μειώθηκαν ακόμα και σε ονομαστικές τιμές κατά 8,3%, από 75,4 δισ. δραχμές το 1992 σε 69,2 δισ. δραχμές το 1995.

Με τις νέες προτάσεις οι αρνητικές εξελίξεις θα επιταχυνθούν σε βάρος της μικρομεσαίας αγροτιάς και, γενικότερα, της οικονομίας της χώρας μας, γιατί ιδιαίτερη και πολύπλευρη είναι η σημασία του καπνού (απασχόληση, συνάλλαγμα, αξιοποίηση ορεινών και άγονων εδαφών κ.ά.). Συγκεκριμένα:

Η καταβολή μεγάλου μέρους της κοινοτικής πριμοδότησης 35 - 45% με βάση την ποιότητα, η οποία όμως θα πιστοποιείται αυθαίρετα με την τιμή της αγοράς και όχι με ποιοτικά χαρακτηριστικά, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δραστική μείωσης της παραγωγής καπνών κύρια αμερικανικού τύπου (Βιρτζίνια, Μπέρλεϊ) και του αγροτικού εισοδήματος των αντίστοιχων καλλιεργητών. Και αυτό γιατί τα καπνά αυτά θεωρούνται χαμηλής ποιότητας, επειδή οι εμπορικές τους τιμές ήταν πολύ χαμηλές, με αποτέλεσμα να γίνονται οι μεγαλύτερες περικοπές στις επιδοτήσεις, που μπορούν να φθάσουν και στο 45%. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι οι επιδοτήσεις για τα καπνά αυτά, ανάλογα με τη χρονιά, αποτελούν το 80 - 95% του συνολικού εισοδήματος των καπνοπαραγωγών.

Το μετρό αυτό ακριβώς επειδή έχει αυτές τις συνέπειες, ικανοποιεί το αίτημα συγκεκριμένων πολυεθνικών καπνού για παραπέρα μείωση της παραγωγής καπνών Βιρτζίνια και Μπέρλεϊ στη χώρα μας, επειδή η τιμή τους στη διεθνή αγορά είναι μικρότερη κατά 40% από τα αντίστοιχα καπνά των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να τα ανταγωνίζονται σε ορισμένες περιοχές της διεθνούς αγοράς (χώρες της Κ. και Αν. Ευρώπης).

Οι στόχοι ξεκληρίσματος των μικροκαπνοκαλλιεργητών και μείωσης της παραγωγής, επιβεβαιώνονται από τη συνέχιση και ενίσχυση των κινήτρων "εθελούσιας εξόδου" των καπνοκαλλιεργητών από την καλλιέργεια. Κίνητρα τα οποία θα συνοδεύονται με αντίστοιχη μείωση της συνολικής ποσόστωσης της χώρας μας. Στα απλά ελληνικά, αυτό το μέτρο, λέει, ότι όσοι μικροκαλλιεργητές θέλουν μπορούν για ορισμένα χρόνια (επτά έως δέκα), να πάρουν τις προβλεπόμενες επιδοτήσεις που αντιστοιχούν στις ποσοστώσεις τους, για να μην καλλιεργήσουν καπνό. Οι ποσοστώσεις όμως που είχαν αυτοί οι παραγωγοί δε θα μεταφερθούν σε άλλους παραγωγούς, αλλά θα περικοπούν από τη συνολική ποσόστωση της χώρας μας. Δηλαδή, η χώρας μας θα έχει δικαίωμα να παράγει λιγότερο καπνό τόσο όσο είχαν δικαίωμα να παράγουν οι καπνοκαλλιεργητές που με αντάλλαγμα τις επιδοτήσεις για ορισμένα χρόνια, δέχτηκαν να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια.

Το μέτρο αυτό, εκτός από τη μείωση των μικροκαλλιεργητών, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δραστική μείωση της παραγωγής καπνού, των εισροών από την Κοινότητα, των εξαγωγών και του εισαγόμενου συναλλάγματος, με αρνητικές επιπτώσεις στη γενικότερη οικονομία της χώρας μας.

Η ταξική επιλογή ξεκληρίσματος των μικροκαλλιεργητών επιβεβαιώνεται και από τις αλλαγές που προτείνονται στους όρους σύστασης των ομάδων παραγωγών, οι οποίες θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στις άγονες ορεινές περιοχές και στους μικροπαραγωγούς, που κύρια καλλιεργούν ανατολικού τύπου καπνά, γιατί η ελάχιστη παραγωγή 200 τόνων ανά ομάδα παραγωγών για τις περιοχές αυτές, είναι πολύ μεγάλη.

Τόσο οι τρεις βασικές αυτές τροπολογίες, όσο και οι υπόλοιπες που αφορούν την καλύτερη υλοποίηση αυτών των στόχων, αποδείχνουν την επιτάχυνση της καταστροφικής κοινοτικής πολιτικής για τον καπνό, που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ακόμα και με το επιχείρημα ότι για όλα τα αγροτικά προϊόντα ακολουθείται η ίδια περιοριστική πολιτική. Και αυτό γιατί, ενώ οι δαπάνες για τον καπνό το 1992 ανέρχονταν στα 4% του συνολικού κοινοτικού γεωργικού προϋπολογισμού, το 1995 μειώθηκαν στα 2,9%, κάτι που επιβεβαιώνει την ιδιαίτερη αρνητική μεταχείριση ενός μεσογειακού προϊόντος, που αφορά τη χώρα μας.

Ξεκάθαροι λοιπόν οι στόχοι της ΕΕ. Ξεκάθαρη όμως και η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να υποταχθεί στους στόχους αυτούς. Γι' αυτό αποδέχεται έστω και με κάποιες αντιρρήσεις τη συζήτηση πάνω στις προτάσεις αυτές. Γι αυτό είναι έτοιμη, όπως και στο παρελθόν, να αποσύρει αυτές τις αντιρρήσεις με κάποια πρόφαση, που εναγωνίως ψάχνει να βρει.

Οι καπνοκαλλιεργητές όμως, από την πείρα τους, αλλά και τις συγκεκριμένες προτάσεις, δεν έχουν περιθώρια να ολιγωρήσουν. Γι' αυτό, άμεσα, μαζί με όλη την αγροτιά αγωνιστικά θα διεκδικήσουν να μην υλοποιηθούν αυτές οι προτάσεις.

Γ. Σ.