Νέες διαστάσεις τείνει να αποκτήσει η σκανδαλώδης σύμβαση για την εισαγωγή και εκμετάλλευση του ρώσικου φυσικού αερίου, που υπέγραψε το 1993 ο τότε πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και επικύρωσε - με τροποποιήσεις προς το χειρότερο - ο πρώην υπουργός Βιομηχανίας και σήμερα πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το νέο σκάνδαλο που βρίσκεται υπό εκκόλαψη έχει να κάνει με τις πιέσεις πολυεθνικών επιχειρήσεων και συνεργατών τους στην Ελλάδα, που... συνιστούν στην κυβέρνηση την τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τη διανομή και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου (ΦΑ).

Συγκεκριμένα, ενόψει των επικείμενων διαγωνισμών, με βάση τους οποίους θα επιλεγούν οι υποψήφιοι - για τη συμμετοχή τους στις Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) - επενδυτές απαιτούν να τροποποιηθεί ο νόμος που καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση των αδειών για την ίδρυση των ΕΠΑ. Ας σημειωθεί ότι το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα στους ιδιώτες να αποκτήσουν με ιδιαίτερα ελκυστικούς όρους - και σε βάρος του ελληνικού δημοσίου - το 49% του μετοχικού κεφαλαίου των ΕΠΑ.

Στα πλαίσια των πιέσεων από εκείνους που προσβλέπουν σε παχυλά κέρδη, από τη διανομή και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, εντάσσεται και σχετικό υπόμνημα που έχει σταλεί στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, καθώς και στη νέα διοίκηση της Δημόσιας Επιχείρησης Παροχής Αερίου (ΔΕΠΑ). Το σχετικό υπόμνημα συντάχθηκε από την εταιρία "Αλφα - Φάινανς" (θυγατρική της Τράπεζας Πίστεως), την οποία η κυβέρνηση προσέλαβε ως σύμβουλο για την προετοιμασία των σχετικών διαγωνισμών. Με το υπόμνημα αυτό η εταιρία -σύμβουλος... διαπιστώνει πως το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο (νόμος 2190/94 και 2364/95 και ΠΔ 18/96) δημιουργεί "προβλήματα" στην επιτυχή έκβαση των επικείμενων διαγωνισμών. Για την αντιμετώπιση αυτών των "προβλημάτων" προτείνεται στην κυβέρνηση η τροποποίηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, ώστε να γίνουν πιο ελκυστικοί για τους υποψήφιους ιδιώτες επενδυτές οι όροι και οι προϋποθέσεις εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου.

Οι συντάκτες του υπομνήματος διατυπώνουν, μεταξύ άλλων, και 7 συγκεκριμένες προτάσεις, με τις ακόλουθες ουσιαστικές αλλαγές στο υφιστάμενο πλαίσιο:

• Να περάσει στις ΕΠΑ η κυριότητα του δικτύου διανομής αερίου και να μην παραμείνει στις Εταιρίες Διανομής Αερίου (ΕΔΑ) όπως ορίζει ο νόμος. Το επιχείρημα που προβάλλουν είναι ότι οι ΕΠΑ θα αναλάβουν το κόστος κατασκευής τους.
• Να διευκρινιστεί πώς θα προσδιορίζεται το μετοχικό κεφάλαιο των ΕΠΑ, με πρόσχημα "ασάφειες" στις σχετικές ρυθμίσεις, απαιτώντας έτσι ουσιαστικά τη μείωση της ίδιας συμμετοχής τους.
• Να αντιμετωπιστεί η καθυστέρηση που παρατηρείται στην υλοποίηση του νόμου για την απορρόφηση της ΔΕΦΑ από τη ΔΕΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει καθυστερήσει πέραν των χρονικών πλαισίων του νόμου, με δυσμενείς επιπτώσεις στην απορρόφηση του ΦΑ και χωρίς κανείς να μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει για ποιους λόγους.
• Να αποσαφηνιστούν οι "ασάφειες" του νόμου για τη διαδικασία αναθεώρησης, τροποποίησης και ανάκλησης της άδειας διανομής ΦΑ, και τη δυνατότητα του αρμοδίου υπουργείου για μονομερή τροπολογία αυτής. Η παρατήρηση αφορά το άρθρο 4 της παραγράφου 5 του Ν 2364/95, η οποία δίνει το δικαίωμα στον αρμόδιο υπουργό Βιομηχανίας (Ανάπτυξης) με αποφάσεις του να καθορίζει ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις, οι οποίοι περιλαμβάνονται στην άδεια διανομής φυσικού αερίου...
• Να υπαχθούν στα προνόμια του νόμου 2190/94 και οι ΕΠΑ.
• Να αποτιμηθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, από ανεξάρτητο εκτιμητή, το κατασκευασθέν δίκτυο διανομών που θα μεταφερθεί από τη ΔΕΠΑ στις ΕΔΑ και το οποίο έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Κοινότητα.Για την τροποποίηση αυτή έχει μάλιστα ενημερωθεί και η Κοινότητα.
• Να... διευκρινιστεί το φορολογικό καθεστώς σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται με χρηματοδότηση από την Κοινότητα.

Οι δύο τελευταίες προτεινόμενες τροποποιήσεις έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς διαφαίνεται ότι επιχειρείται ξεκάθαρα μείωση της συμμετοχής των ιδιωτών στο μετοχικό κεφάλαιο σύστασης των ΕΠΑ.Οπως ορίζεται από το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, το κόστος κατασκευής των δικτύων διανομής της ΔΕΠΑ αποτελεί βασικό προσδιοριστικό παράγοντα του ελάχιστου μετοχικού κεφαλαίου των ΕΠΑ. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι "το μετοχικό κεφάλαιο της ΕΠΑ κατά τη σύσταση της εταιρίας ορίζεται κατ' ελάχιστο ίσο με το διπλάσιο της αποτιμώμενης αξίας των υφιστάμενων πάγιων και των υπό κατασκευή έργων, τη χρήση των οποίων θα συνεισφέρει η αντίστοιχη ΕΔΑ". Το γεγονός ότι επικαλούνται και το φορολογικό καθεστώς που διέπει τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται με τη χρηματοδότηση στην Κοινότητα, όπως είναι τα δίκτυα της ΔΕΠΑ ως μέρος του συνολικού έργου του ΦΑ, ενισχύει την άποψη που εκφράσαμε παραπάνω.

Τα παραπάνω και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η προκήρυξη των εν λόγω διαγωνισμών έχει ήδη καθυστερήσει υπερβολικά ενισχύουν τις πληροφορίες ότι μεθοδεύεται η αλλαγή του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου.Κάτι τέτοιο δε σημαίνει απλώς ότι το ήδη "απλόχερο" προς τους ιδιώτες νομοθετικό πλαίσιο θα αφήσει αποκλειστικά τη διανομή και εκμετάλλευση του νέου καυσίμου στους ιδιώτες και μάλιστα με το λιγότερο κόστος για αυτούς, αλλά και περαιτέρω καθυστερήσεις στην υλοποίηση και λειτουργία του έργου του ΦΑ. Καθυστερήσεις που ήδη πληρώνει ο ελληνικός λαός έναντι πολλών δισ. δρχ. και όπως όλα δείχνουν θα τινάξουν στον αέρα ολόκληρη την πολυδάπανη επένδυση του έργου.

Λ.