Πίσω από τους γυαλιστερούς, γεμάτους χλιδή "κόσμους" των πολυκαταστημάτων, πίσω από τα ευγενικά χαμόγελα των υπαλλήλων, κρύβεται μια "κατάμαυρη" πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που θέλει τους εργαζόμενους μισοαπασχολούμενους, μισοασφαλισμένους και κυρίως με όλο πιο χαμηλά σκυμμένο το κεφάλι.

Η μερική απασχόληση "θερίζει" στα σούπερ μάρκετ. Στον ("Σκλαβενίτη", στα "Αλιμέντα", στα "Ατλάντικ" κλπ.), το ποσοστό των μερικά απασχολούμενων και ωρομίσθιων εργαζόμενων ανέρχεται στο 60%, με τάση ανόδου, ενώ σε πολλά, όπως ο "Βερόπουλος", έχει ήδη φτάσει το 70%.

Η ομηρία, η τρομοκρατία είναι το τοπίο πάνω στο οποίο αναπτύσσεται η πιο ασύλληπτη ασυδοσία. Στα "Ατλάντικ", για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι πρέπει να δείχνουν καλή συμπεριφορά, ειδάλλως τους περιμένει δυσμενής μετάθεση ή απόλυση, ενώ αν στο κλείσιμο του ταμείου εμφανιστεί έλλειμμα, είναι υποχρεωμένοι να το πληρώσουν επιτόπου.Σε περίπτωση που σε κάποιο διάδρομο βρεθούν προϊόντα που έχουν λήξει, τότε η υπάλληλος που είναι υπεύθυνη για το διάδρομο πρέπει να τα πληρώσει από την τσέπη της.Το ίδιο κι όταν βρεθούν προϊόντα που έχουν προηγούμενη τιμή, κάτι που είναι πολύ πιθανό, αφού οι τιμές αλλάζουν συνέχεια.

Ακόμα πιο ομιχλώδες το τοπίο στα ΚΟΝΤΙΝΕΝΤ,μάλιστα όπως καταγγέλλει το σωματείο εμποροϋπαλλήλων της Θεσσαλονίκης, κάθε τρεις μήνες απολύει τους εργαζόμενους και προσλαμβάνει άλλους στη θέση τους, καθιστώντας έτσι αδύνατη τη συνδικαλιστική παρέμβαση.

Στο ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ η μερική απασχόληση κερδίζει έδαφος, ενώ εφαρμόζεται σε κάθε κατάστημα "εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας", σύμφωνα με τον οποίο αν ο προϊστάμενος θεωρήσει ότι εργαζόμενος υπέπεσε σε παράπτωμα καλείται σε απολογία και η ποινή μπορεί να είναι και απόλυση.

Το "Μινιόν" πριν το 1988 απασχολούσε 750 περίπου εργαζόμενους, την πλειοψηφία με πλήρη απασχόληση, όλοι απολάμβαναν στο ακέραιο τα δικαιώματά τους. Μετά το 1988, οπότε επιβλήθηκε η μερική αποδέσμευση, το προσωπικό του πολυκαταστήματος άρχισε σταδιακά να μειώνεται, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει φτάσει τους 450 περίπου. Οι 350 είναι αυτοί που εργάζονται στον κύκλο παραλαβή - πώληση - ταμείο, το 15% των οποίων είναι ωρομίσθιοι, ποσοστό που συνεχώς αυξάνεται. Δεν είναι δε, λίγες οι φορές που το κατάστημα "επιστρατεύει" τους ωρομίσθιους κάθε φορά που οι εργαζόμενοι απεργούν, επισείοντας την απειλή της απόλυσης.

Στα καταστήματα "Μαρινόπουλος" εργάζονται περίπου 6.000 εργαζόμενοι, απ' αυτούς οι 3.000 - ίσως και περισσότεροι - με μερική απασχόληση,ενώ ακόμα και στελέχη της επιχείρησης εργάζονται με ευέλικτες μορφές εργασίας. Μάλιστα, τελευταία όλο και πιο πολλές επιχειρήσεις εφαρμόζουν αυτό το σύστημα, δηλαδή, εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση που δεν μπορούν για διαφόρους λόγους να τους απολύσουν ή να τους αλλάξουν τη σχέση εργασίας τους, τους δίνουν προαγωγή, αναγκάζοντάς τους ταυτόχρονα να κόβουν δελτίο παροχής υπηρεσιών.Στο κατάστημα του "Μαρινόπουλου" στη Θεσσαλονίκη απασχολούνται 600 άτομα, το 70% των οποίων είναι ωρομίσθιοι, με αυξητικές τάσεις.

Στο Βόλο, τα προβλήματα παίρνουν εφιαλτικές διαστάσεις, δεδομένου ότι η περιοχή πλήττεται ιδιαίτερα από την ανεργία. Οπως καταγγέλλει το Σωματείο, στα τρία μεγαλύτερα σούπερ μάρκετ, "Βερόπουλος","Πανεμπορική" και "Τροφό",οι μισοί εργαζόμενοι είναι ωρομίσθιοι και πολλοί εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας συστηματικά παραβιάζονται, ενώ τελευταία παρατηρείται το ανησυχητικό φαινόμενο να καταργούνται και τη θέση τους να παίρνουν ιδιωτικές συμφωνίες,που συνάπτονται μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων και στις οποίες δεν έχουν θέση τα εργασιακά δικαιώματα.

Και η αφαίμαξη των εργαζομένων συνεχίζεται ακάθεκτα, όπως και η ανοδική πορεία του τζίρου των σούπερ μάρκετ, που την περίοδο 1992 - '96 - σύμφωνα με στοιχεία της ΟΙΥΕ - τριπλασιάστηκε. Από 470 δισ. το 1992 σε 1 τρισ. 300 δισ. το 1996!

Βάσω ΝΙΕΡΗ