Τον Ματιέ Κάσοβιτς τον γνωρίσαμε σαν σκηνοθέτη, όταν πριν από δυο χρόνια ξάφνιασε στις Κάννες, με το ανελέητα ρεαλιστικό και άμεσα πολιτικό "Μίσος" του, κλέβοντας τότε ουσιαστικά τις εντυπώσεις από τα διάσημα φαβορί του φεστιβάλ, τον Κουστουρίτσα και τον Αγγελόπουλο. Την ίδια εποχή εμφανίζεται σαν ηθοποιός και πρωταγωνιστεί στο "Κοίτα τους άντρες όταν πέφτουν",την πρώτη ταινία του συμπατριώτη του Ζακ Οντιάρ.Τώρα οι δυο τους συνεργάζονται και πάλι στη νέα ταινία του Οντιάρ, όπου ο Κάσοβιτς υποδύεται "έναν πολύ διακριτικό ήρωα" της γαλλικής αντίστασης κατά των ναζί, σε μια επίσης πολιτική δημιουργία, που βασίζεται σε ένα μυθιστόρημα του Ζαν Φρανσουά Ντενιό, με τον τίτλο "Οι πιο όμορφες ζωές είναι αυτές που φανταζόμαστε".

Δεν πρέπει, βέβαια, να φανταζόταν κάποια ονειρεμένη ζωή ο Αλμπέρ Ντεούς, το κεντρικό πρόσωπο του φιλμ, στα χρόνια της εφηβείας του στη γαλλική επαρχία. Εκείνη την εποχή του μεσοπολέμου ζούσε μια βαρετή καθημερινότητα, ορφανός από πατέρα, γνωρίζοντας γι' αυτόν μόνο όσα του είχε πει η μητέρα του: ότι είχε πέσει ηρωικά για την πατρίδα στη διάρκεια του πολέμου. Κάποτε, όμως, ο Αλμπέρ θα συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα, όταν ένας συνομήλικός του θα τον πληροφορήσει με αντάλλαγμα τη σάκα του, πως ο πατέρας του τελείωσε τη ζωή του άδοξα, από υπερβολική δόση αλκοόλ πάνω στον πάγκο του γειτονικού μπαρ. Αυτή η μικρή, αρχική απογοήτευση θα αποτελέσει και το πρώτο μάθημα για τον νεαρό Αλμπέρ, με ένα πολύτιμο δίδαγμα για τη μελλοντική του εξέλιξη: ότι μπορείς να είσαι για τους άλλους αυτό που θέλεις εσύ, φτάνει να μην κάνεις λάθη που θα αποκαλύψουν την πραγματική σου ταυτότητα. Σύντομα θα ξεσπάσει κι ο πόλεμος. Οι Γερμανοί θα φτάσουν στο Παρίσι σε χρόνο ρεκόρ κι ο Αλμπέρ, που θα μείνει αμέτοχος σε όλα τα σχετικά γεγονότα, θα μάθει επίσης, ότι εκμεταλλευόμενος κατάλληλα τα γεγονότα και τις συγκυρίες μπορεί κανείς, όχι μόνο να πλάσει την εικόνα του και το παρελθόν του, αλλά και να τα εξαργυρώσει με υλικό αντίκρισμα. Οπως η μητέρα του, που το 1943, μέσα στη γερμανική κατοχή, καταφέρνει να της δοθεί σύνταξη χήρας πολεμιστή από τις τοπικές αρχές.

Ο Αλμπέρ δεν είναι ξεχωριστή προσωπικότητα. Οπως εμφανίζεται στο πρώτο μέρος της ταινίας, δεν πρόκειται παρά για τον "μέσο Γάλλο". Λίγο αφελής, μετρημένος, αφανής και φιλήσυχος. Κύρια προσόντα του, η προσαρμοστικότητα στις καταστάσεις και το φίλεργο του χαρακτήρα του. Το ταλέντο και η σκληρή δουλιά δηλαδή, του επιτρέπουν να μπαίνει με επιτυχία στο πετσί του ρόλου που υποδύεται κάθε φορά, είτε κάνει τον πλασιέ αρχικά, είτε τον επαίτη αργότερα, είτε στην καριέρα του αντιστασιακού, την οποία ακολουθεί με λαμπρά αποτελέσματα από τις πρώτες κι όλας στιγμές της απελευθέρωσης. Αυτή η"ασημαντότητα" που χαρακτηρίζει το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας, είναι και το στοιχείο που της προσδίδει την τόλμη της και την καθιστά, εν τέλει, πραγματικά πολιτική. Η περίπτωση του Αλμπέρ Ντεούς γενικεύεται και γίνεται τυπικό παράδειγμα του τρόπου, με τον οποίο το μεγαλύτερο μέρος της γαλλικής κοινωνίας αποσιώπησε την παθητικότητα της κατοχικής περιόδου, δημιουργώντας την εντύπωση μιας αντιστασιακής δράσης, γεγονός που το μεταπολεμικό καθεστώς αποδέχτηκε και υπέθαλψε, για να καλλιεργήσει κάποια επίπλαστη "εθνική ομοψυχία", χρήσιμη και για τη θέση της χώρας στη διεθνή σκηνή. Αν σε κάτι διαφέρει ο Αλμπέρ, αυτό είναι η έκταση της φιλοδοξίας του. Ακριβώς για να δημιουργήσουν το απόλυτο παράδειγμα, που θα τοποθετήσουν στο εργαστήριο της ανατομίας, οι δημιουργοί του "διακριτικού ήρωα" μας αφήνουν να υποθέσουμε τα υψηλά αξιώματα που κατέλαβε ο Αλμπέρ στη διάρκεια της ζωής του. Με μια ειρωνεία διάχυτη σε ολόκληρη την ταινία, χρησιμοποιούν τη μορφή του ντοκιμαντέρ, όπου η δράση συνοδεύεται από μια υπονομευτική αφήγηση, ενώ σε διάφορα σημεία παρεμβάλλονται αναμνήσεις από ανθρώπους που γνώρισαν τον Ντεούς κατά τον αμφιλεγόμενο βίο του. Δομή που εντείνει την αληθοφάνεια, ρυθμός τεμαχισμένος, που επιτρέπει την ανασύνθεσή του από τον θεατή και αντιστρέφει τα αποτελέσματα πιθανών ταυτίσεων.

Γιατί πόσοι και πόσοι δε θα αναγνώριζαν στην ταινία αυτή τον εαυτό τους; Για πόσους δε θα αποτελούσε ο Αλμπέρ Ντεούς το κρυφό τους πρότυπο; Πόσοι δε θα ζήλευαν τις επιδόσεις του και δε θα έπαιρναν θάρρος κι ελπίδα για να συνεχίσουν με τα διδάγματα εκείνου την καθημερινή τους ζωή...

(ΑΒΑΝΑ, ΑΤΤΙΚΑ 2, ΕΜΠΑΣΣΥ)

Αν εξαιρέσει κανείς κάποιες ταινίες κοινωνικής καταγγελίας, όπως για παράδειγμα το "Πισότε", οι περισσότερες άλλες ταινίες με θέμα τα παιδικά χρόνια και την εφηβεία, ακόμη κι όταν ο μύθος τους εμπεριέχει το στοιχείο της σκληρότητας, χαρακτηρίζονται από μια ρομαντική νοσταλγία για κάποιο χαμένο κόσμο, για κάποια υποτιθέμενη απολεσθείσα αθωότητα. Ακόμη κι όταν το εφηβικό παιχνίδι μπλέκεται με καταστάσεις, που μπορεί να οδηγούν σε διάφορες βιαιότητες έως και φόνους, συχνά, ακόμη και τότε, δεν εγκαταλείπεται αυτή η νοσταλγική ματιά, που άλλωστε συμβαδίζει με τη μυθοποιημένη εικόνα που κάθε άνθρωπος κατασκευάζει συνήθως για το παρελθόν του και, ιδιαίτερα, για την παιδικότητά του. Στην περίπτωση του Καναδού σκηνοθέτη Τοντ Σόλονζ και της ταινίας του, η κραυγαλέα εξωτερική βιαιότητα απουσιάζει ουσιαστικά από τη δράση. Ομως, ταυτόχρονα, η δράση είναι απογυμνωμένη από οποιοδήποτε προπέτασμα ρομαντισμού και ονειρικής αναπόλησης. Η δε εφηβική ηλικία δεν απεικονίζεται παρά μόνο σαν εκείνη την περίοδο που τα κορίτσια έχουν δεν έχουν στήθος, ενώ τα αγόρια αναρωτιούνται αν θα έπρεπε ή όχι να ξυρίσουν το άχαρο χνούδι που έχει αρχίσει να φυτρώνει στο πρόσωπό τους. Είναι η ίδια εποχή, που τα παιδιά μπαίνοντας στο Γυμνάσιο αρχίζουν να υιοθετούν με μεγαλύτερη ένταση και πιστότητα ατομικά πρότυπα. Να αναπαράγουν κοινωνικούς ρόλους. Να ομαδοποιούνται σε κατηγορίες "ωραίων και άσχημων", "καλών και κακών" μαθητών, "πετυχημένων και αποτυχημένων" με αξίες που επιβάλλονται από οικογένειες, δασκάλους, μέσα επικοινωνίας και παραδίδονται από γενιά σε γενιά, δημιουργώντας τα πρώτα μικρά απαρτχάιντ και έναν πρωτογενή ρατσισμό, που τα θύματά του τον βιώνουν σαν δική τους έμφυτη ελαττωματικότητα.

Σε αυτό τον ανιαρό κόσμο μιας προγραμματισμένης και μονοδρομημένης κοινωνικοποίησης, ανήκει και η μικρή Ντον (Χίδερ Ματαράτσο),το άσχημο παπάκι του σχολείου της και το μαύρο πρόβατο της οικογένειάς της. Ενα παχουλό κορίτσι με χοντρούς μυωπικούς φακούς, που συγκεντρώνει στο πρόσωπό της όλη την απόρριψη του περιβάλλοντός της. Και καθώς η καταξίωση επέρχεται πρώτα από όλα από τις ερωτικές κατακτήσεις (όπου σε αυτή την ηλικία και η έννοια του έρωτα αποτελεί μια έννοια μυθολογική, διαστρεβλωμένη, γεμάτη μυστήρια και παρεξηγήσεις για την πραγματική της υπόσταση), η Ντον προσπαθεί άτσαλα να σαγηνεύσει τον λυκειόπαιδα γόη της γειτονιάς. Ενα κράμα Μπρους Σπρίνγκστιν, Τομ Κρουζ και γρανίτας από λεμόνι, με επώδυνα φυσικά αποτελέσματα. Μοναδική υποψία επικοινωνίας, ατελέσφορης και εκ των προτέρων καταδικασμένης, εμφανίζεται στη σχέση της Ντον με τον "κακό μαθητή", τον "απροσάρμοστο" του σχολείου, που θα αποβληθεί από το σχολείο και θα φύγει από την περιοχή. Το μαύρο χιούμορ, η λιτή σκηνοθεσία, οι καλές, ρεαλιστικές ερμηνείες από τα παιδιά, αποτελούν χαρακτηριστικά αυτής της ταινίας, που τελειώνει απότομα και δυσοίωνα, καθώς τίποτα δε δείχνει ότι υπάρχει πιθανότητα βελτίωσης αυτής της κατάστασης. Ετσι κι αλλιώς, η μελλοντική έξοδος από αυτόν τον κύκλο της συναισθηματικής εφηβικής βίας, δε θα σημαίνει παρά την εμπέδωση και την αποδοχή των προδιαγραμμένων ρόλων στο επίπεδο της κοινωνικής ζωής πια.

Ρόλοι καταμερισμένοι στον καθένα προσωπικά, που άλλοτε φαίνονται επιλεγμένοι κι άλλοτε επιβεβλημένοι και ακατανόητοι, που αναπαράγονται και αναπαράγουν τον κατεστημένο μηχανισμό της ανθρώπινης ζωής. Ομως, στα σχολεία αρχίζουν όλα.

(ART STUDIO, ΑΦΑΙΑ, ΖΙΝΑ)

Σαν θρίλερ ξεκινά και σαν μαύρη κωμωδία εξελίσσεται αυτή η ταινία σε σκηνοθεσία Τζιμ Ουίλσον,με μια νευρωτική ξανθιά που σπέρνει γύρω της την καταστροφή. Ξανθιά η Κάμερον Ντιάζ και μαζί της οι Χάρβεϊ Κέιτελ, Κρεγκ Σέφερ, Μπίλι Ζέιν.

(ΑΙΓΛΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤ., ΒΙΛΑΤΖ 5, ΤΙΤΑΝΙΑ)

Οι Μπέτι Μίντλερ, Γκόλντι Χόουν και Ντάιαν Κίτον είναι οι τρεις χωρισμένες, ώριμες γυναίκες, που η αυτοκτονία μιας παιδικής τους φίλης, λόγω και της αστοργίας του άντρα της, τις οδηγεί στη δημιουργία μιας λέσχης για να αναλάβουν δράση. Κωμωδία σε σκηνοθεσία Χιού Ουίλσον.

(ΑΕΛΛΩ, ΑΠΟΛΛΩΝ, ΒΙΛΑΤΖ 2, ΓΛΥΦΑΔΑ, ΔΑΝΑΟΣ, ΕΤΟΥΑΛ, ΜΑΡΟΥΣΙ 2, ΝΑΝΑ, ΖΕΑ)

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ