ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (Της ανταποκρίτριάς μας).-

Με τη σύνταξη της "Χάρτας της Θεσσαλονίκης" ολοκληρώθηκαν το βράδυ του Σαββάτου στη Θεσσαλονίκη οι εργασίες του Διεθνούς Συμποσίου, με θέμα "Πολιτισμός και κοινωνική συνοχή στο κατώφλι της τρίτης χιλιετίας".Στη "Χάρτα" υπάρχουν οι "βασικές αρχές", που καθορίζουν τα πολιτιστικά δικαιώματα του ανθρώπου για τον επόμενο αιώνα και "πολιτιστικά και πολιτικά μηνύματα με διεθνή διάσταση". Πρόκειται για κοινό πόρισμα, το οποίο θα σταλεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, σε όλους τους υπουργούς Πολιτισμού, στην ΟΥΝΕΣΚΟ και άλλους φορείς, ως "αφετηρία" συζήτησης στα διεθνή όργανα για τον πολιτισμό. Υποτίθεται ότι βασική αρχή της "Χάρτας" είναι "η πολιτιστική ισοτιμία" των χωρών της ΕΕ, ενώ η "Χάρτα", σύμφωνα με τη συντονίστρια του συνεδρίου Ε. Αρβελέρ, "αποτελεί το ενδιάμεσο του Πολιτισμού και της Κουλτούρας", γι' αυτό τιτλοφορήθηκε "προ - κουλτούρα".

Διοργανωτές του συμποσίου ήταν το ΥΠΠΟ, ο Οργανισμός "Πολιτιστικής Πρωτεύουσας", το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και το Πανεπιστήμιο της Ευρώπης. Συμμετείχαν 40 επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, δημιουργοί, πολιτικοί και δημοσιογράφοι από την Ελλάδα, την Ευρώπη και άλλες ηπείρους.

Στη συζήτηση σημειώθηκε ότι πολιτισμός δεν είναι μόνο οι τέχνες και οι εκδηλώσεις, αλλά ό,τι έχει να κάνει με κάθε δραστηριότητα της ζωής, από την παιδεία, την υγεία, ως την εργασία. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι όταν η ΕΕ και η κυβέρνηση με τον όρο "κοινωνική συνοχή" εννοεί την επιβολή - σε όλα τα επίπεδα και του πολιτισμού επομένως - της πολιτικής και των επιλογών της άρχουσας τάξης ο υπουργός Πολιτισμού Ε. Βενιζέλος, "ομολόγησε" ότι "η κοινωνική συνοχή βρίσκεται στο επίκεντρο του πολιτικού προβληματισμού των σύγχρονων κοινωνιών" και ότι "ο δυτικότροπος πολιτισμός ασκεί παγκόσμια επιρροή και κυριαρχία". Ορισε ως "πολιτισμό": το "πνεύμα του πολιτικού φιλελευθερισμού", το "μέσο όρο της τεχνολογίας, της αισθητικής, των πρακτικών και νοοτροπιών του καθημερινού βίου", το "κοινωνικό στάτους, το οποίο παραπέμπει στο πεδίο της αγοράς, γιατί ο πολιτισμός και ως κατάσταση και ως στάση είναι πεδίο αγοράς" και επομένως "παραπέμπει στην έννοια της κοινωνικής συνοχής". Ξέροντας ο υπουργός το "επικίνδυνο θεωρητικά, ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά του θέματος", αοριστολόγησε περί "κοινωνικής συνοχής - ιδεολογίας της κοινής μοίρας, του κοινού συμφέροντος". Εννοούσε, βέβαια, αλλά δεν το είπε, του συμφέροντος της "νέας τάξης πραγμάτων", το οποίο πρέπει να βρεθούν οι τρόποι, τα προσχήματα, τα "κοινωνικά συμβόλαια", ώστε οι όλο και πιο σκληρά εκμεταλλευόμενοι εργαζόμενοι λαοί να το εκλαμβάνουν ως "κοινό συμφέρον". Αυτός στην ουσία ήταν ο σκοπός της διοργάνωσης του συνεδρίου. "Η κοινωνική συνοχή είναι τελικά το καίριο πρόβλημα",κατέληξε ο υπουργός, εκφράζοντας την προσπάθεια χρησιμοποίησης και του πολιτισμού για την κοινωνική υποταγή των εργαζομένων.

Αξίζει να αναφερθούμε στην επισήμανση του Χ. Β. Μπενετό, συμβούλου της ΟΥΝΕΣΚΟ: "Δεν υπάρχουν πολιτισμοί που να συγκλίνουν σε ένα μοντέλο. Το καθένα μπορεί να γίνει υποδειγματικό και πανανθρώπινο, σύμφωνα με τον πλούτο του. Μπορεί με τη "Χάρτα", να διεκδικεί η Ελλάδα ρητή δέσμευση στη Συνθήκη του Μάαστριχτ για την πολιτιστική ισοτιμία των κρατών - μελών, όμως όλα αυτά μάλλον αποτελούν τα όμορφα λόγια του συγκαλυμμένου στόχου, που δεν είναι άλλος από την πολιτιστική υποταγή των ασθενέστερων χωρών στις ισχυρότερες οικονομικά".

Τέλος, σημειώνοντας την άποψη της Ε. Αρβελέρ: "στη Συνθήκη του Μάαστριχτ ανοίγονται ορίζοντες για μια ευρύτερη κοινότητα, όπου ΕΕ δε θα μεριμνά μόνο για τους αγρότες και τους αλιείς, αλλά και για τους δημιουργούς, τους διανοούμενους, την επιστήμη και κάθε έκφραση πολιτισμού", μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα το στόχο της επιχείρησης "Πολιτισμός και κοινωνική συνοχή".