Σε φάρσα φαίνεται να εξελίσσεται η υπόθεση των εκλογών στο Μπαγκλαντές, καθώς η αποχή των κομμάτων της αντιπολίτευσης, προεξάρχουσας της "Ενωσης Αουάμι" (Awami League), ουσιαστικά τις ακυρώνουν. Αλλά, αντί για φάρσα, η χώρα κινδυνεύει να δει μια τραγωδία να εκτυλίσσεται, αφού πληθαίνουν οι φόβοι για γενίκευση της βίας μεταξύ οπαδών της αντιπολίτευσης και των αρχών ασφαλείας. Ηδη, σε συγκρούσεις, τις τελευταίες μέρες, εκατοντάδες άνθρωποι τραυματίστηκαν και τουλάχιστον 14 έχασαν τη ζωή τους.

Η προσπάθεια να διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές στο Μπαγκλαντές, σημειώνει με περισσή ειρωνεία το βρετανικό περιοδικό "Εκόνομιστ" (13/1), θα μπορούσαν να είναι αστείες, αν η χώρα δεν αντιμετώπιζε τόσο σοβαρά προβλήματα.

Η Εκλογική Επιτροπή, η οποία υποτίθεται ότι καθορίζει όλες τις λεπτομέρειες της εκλογικής διαδικασίας, έχει ορίσει αρκετές φορές ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Τυπικά, οι εκλογές έπρεπε να γίνουν την 18η Γενάρη. Αναβλήθηκαν για την 7η Φλεβάρη. Μετά, για την 15η Φλεβάρη. Η διαμάχη της κυβέρνησης της Μπέγκουμ Κχαλέντα Ζία με την αντιπολίτευση, η οποία κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της χώρας τα τελευταία δύο χρόνια και - ακόμη - οδήγησε σε πολυάριθμες απεργίες, που παρέλυσαν επί μακρόν στοιχειώδεις δομές, έχει εξοβελίσει, σε τελευταία ανάλυση, τη συζήτηση περί του ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα μετά τις εκλογές. Σύγκρουση, χωρίς ορατή διέξοδο, παρατηρούν αναλυτές. Σύγκρουση μέχρις εξοντώσεως, θα συμπληρώναμε εμείς.

Ο συνασπισμός της αντιπολιτευτικής παράταξης απαίτησε δεκάδες φορές από την κυβέρνηση να παραιτηθεί το συντομότερο δυνατόν και να ορίσει ουδέτερη μεταβατική κυβέρνηση, η οποία και θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Στην περίπτωση που αυτό "δε συνέβαινε", απείλησε να μποϊκοτάρει τη διαδικασία.

Δε δεχόμαστε, διαμήνυσε η κυβέρνηση, με το επιχείρημα της αντισυνταγματικότητας. Στη συνέχεια, φάνηκε να ανασκευάζει τις θέσεις της. Στις αρχές του περασμένου μήνα, στελέχη του κυβερνητικού κόμματος ομολογούσαν ότι η πρωθυπουργός Ζία βρισκόταν ένα βήμα πριν από την αποδοχή της πρότασης της αντιπολίτευσης, με την προϋπόθεση όμως ότι τα κόμματα τα οποία τη συνιστούν θα συμμετείχαν στις εκλογές. Και πρόσθεταν ότι η πρόθεσή της είναι να μεταφέρει την εκτελεστική εξουσία στο πρόσωπο του Προέδρου του Μπαγκλαντές, Αμπντού Ραχμάν Μπίσουας, και όχι σε μεταβατική κυβέρνηση.

Δε δεχόμαστε, διαμήνυσε η αντιπολίτευση, η ηγέτης της οποίας, Σεϊχ Χασίνα Ουαγιέντ, είχε η ίδια προτείνει αυτή τη λύση δύο χρόνια πριν (!). Το επιχείρημα της αντιπολίτευσης υπήρξε ότι η κυβέρνηση, ασκώντας ασφυκτική πίεση στους πάντες και με τη βοήθεια του "διεφθαρμένου" κρατικού μηχανισμού, θα προχωρούσε σε νόθευση των εκλογών. Με τη σειρά της, η αντιπολίτευση ζήτησε να αναβληθούν εκ νέου οι εκλογές.

Δε δεχόμαστε, διαμήνυσε η κυβέρνηση, αφού, σύμφωνα με το Σύνταγμα του Μπαγκλαντές, εκλογές οφείλεται να πραγματοποιηθούν το αργότερο 90 μέρες από τη διάλυση της Βουλής. Η 21η Φλεβάρη είναι η τελική, η καταληκτική ημερομηνία.

Με σχεδόν το 45% του πληθυσμού (120 εκατομμύρια) κάτω από τα όρια της φτώχειας και το κατά κεφαλήν εισόδημα σε ετήσια βάση να μην ξεπερνά τις... πεντέμισι χιλιάδες δραχμές (!), το Μπαγκλαντές παραμένει μια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη. Η θλιβερή εικόνα της οικονομίας της χώρας δε βελτιώθηκε, φυσικά, τους τελευταίους μήνες, καθώς οι απεργίες στραγγάλισαν κάθε δραστηριότητα.

Αλλά, ενώ οι πολιτικοί ασχολούνται με τη σύγκρουση για την εξουσία, οι απλοί άνθρωποι εργάζονται σκληρά, γεννώντας ελπίδες για καλύτερο μέλλον. Οι εργαζόμενοι είναι κυρίως γυναίκες, που απασχολούνται σε βιομηχανίες ρουχισμού. Πάνω από 800.000 γυναίκες δουλεύουν σε εργοστάσια ρούχων. Ο τομέας είναι ο γρηγορότερα αναπτυσσόμενος στη χώρα τα τελευταία έξι χρόνια: Κατέχει το 60% των συνολικών εξαγωγών (εκτιμάται ότι ξεπέρασαν τα 3 δισ. δολάρια το 1995). Το χαμηλό (χαμηλότερο δε γίνεται...) εργατικό κόστος προσελκύει αγοραστές και επενδύσεις από τη Δύση (ΗΠΑ, Ευρώπη), αλλά και την Ιαπωνία, τη Μαλαισία, και αλλού.

Μπορεί η βιομηχανία να δώσει ώθηση συνολικά στην οικονομία; Ο ρυθμός αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής πέρυσι ήταν 16%, κι η οικονομική ανάπτυξη στο 4,6%. Οικονομολόγοι και κυβερνητικά στελέχη μιλούν για ρυθμό ανάπτυξης 7% σε ετήσια βάση, προϋποτιθεμένου ότι η πολιτική κατάσταση θα εξομαλυνθεί.

Πάντως, δεν αποκλείεται κι αυτή η ευκαιρία να πάει χαμένη. Ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών ρούχων έπεσε από 35% το 1990 - 1992, σε 16% το 1995. Η πτώση οδηγεί πολλές μικρές εταιρίες σε λουκέτο.

Για να ορθοποδήσει η οικονομία, το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση. Μόνο που, όπως φαίνεται, η πολιτική ηγεσία της χώρας περί άλλα τυρβάζει...

Η πρόθεση της αντιπολίτευσης να μποϊκοτάρει τις εκλογές παραμένει δεδομένη. Ο φόβος μεγάλης μερίδας του πληθυσμού, αλλά και της κυβέρνησης, είναι ότι θα ξεσπάσουν ευρείας κλίμακας ταραχές στη διάρκεια της διεξαγωγής τους. Φόβος απόλυτα δικαιολογημένος, αφού οι συγκρούσεις οπαδών της αντιπολίτευσης με τις αρχές έχουν πλέον μπει στην ημερήσια διάταξη. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι εκατοντάδες εκπαιδευτικοί εισήχθησαν σε νοσοκομεία με το πρόσχημα της ασθένειας, για να αποφύγουν να διοριστούν στις κατά τόπους εκλογικές - εφορευτικές επιτροπές. Η κατάσταση γίνεται όλο και πιο εκρηκτική. Και η δήλωση εκπροσώπου της αντιπολίτευσης ότι "η χώρα οδεύει προς εμφύλιο πόλεμο", αν η Κχαλέντα Ζία παραμείνει στην εξουσία, δεν μπορεί παρά να ληφθεί σοβαρά υπόψη...

Μ. Γ.