Απολύσεις, αναγκαστικές άδειες, διαθεσιμότητες, χτύπημα του 8ωρου και μια συνεχής ανατροπή των εργασιακών σχέσεων είναι ορισμένες εκφάνσεις της ζοφερής πραγματικότητας που βιώνουν χιλιάδες εργαζόμενοι στους κλάδους ένδυσης σε όλη τη χώρα. Η, "ευρωπαϊκών προδιαγραφών" κρίση, που μαστίζει τη βιομηχανία, έχει αποδέκτες κυρίως τους εργαζόμενους, ενώ ολόκληρες περιοχές, στις οποίες οι κλάδοι ένδυσης αποτελούσαν την κύρια παραγωγική δραστηριότητα, οδηγούνται σε μαρασμό και σε εγκατάλειψη. Η άκριτη υλοποίηση των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τις εκάστοτε κυβερνήσεις έχει μετατρέψει τον κλάδο σε προνομιακό πεδίο για τα αντεργατικά "παιχνίδια" των βιομηχάνων που καταφέρνουν να αξιοποιούν την κρίση προς όφελός τους και να αυξάνουν συνεχώς τα κέρδη τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και οι, διαφημιζόμενοι ως "αναπτυξιακοί", νόμοι για τις παραμεθόριες περιοχές το μόνο πρακτικό αποτέλεσμα που έχουν είναι να "γεμίζουν τις τσέπες" των εργοδοτών και να αξιοποιούνται ως πρώτο βήμα για τη μεταφορά των εργοστασίων σε χώρες με φτηνά εργατικά χέρια.

"Φιλότιμες" ομολογουμένως είναι οι προσπάθειες που καταβάλλει ο βιομήχανος Λαναράς,για την εφαρμογή των αντεργατικών επιλογών της "Λευκής Βίβλου" και στις τρεις επιχειρήσεις που έχει στη Νάουσα.

Ομαδικές απολύσεις 60 εργαζομένων, από τους 250 που συνολικά απασχολεί, ανακοίνωσε πρόσφατα ο συγκεκριμένος εργοδότης στα "Κλωστήρια Β"."Είναι αντιπαραγωγικά ορισμένα τμήματα παραγωγής και πρέπει να κλείσουν", είναι το πρόσχημα που επικαλείται για τις απολύσεις. Ο πραγματικός του στόχος όμως είναι η αλλαγή προς το χειρότερο των εργασιακών σχέσεων, με πρώτο βήμα τη μετατροπή των συμβάσεων αορίστου χρόνου σε ορισμένου. Τον περασμένο Νοέμβρη, για παράδειγμα, απέλυσε 12 εργαζόμενους με προϋπηρεσία στην επιχείρηση από 15 ως 20 χρόνια. Λίγο διάστημα μετά προσέλαβε τους ίδιους, με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, που λήγουν τέλος Μάρτη.

"Υπάρχει πολύ στοκ νήματος στις αποθήκες", ήταν το πρόσχημα που χρησιμοποίησε ο ίδιος βιομήχανος στο συγκρότημα εργοστασίων με την επωνυμία "Κλωστήρια Α-Γ-Δ",για να υποχρεώσει 50 εργαζόμενους (συνολικά απασχολούνται 350) σε 15ήμερες άδειες τμηματικά από τις αρχές Φλεβάρη.

Πορεία συρρίκνωσης ακολουθεί και το εργοστάσιο ιματισμού ΤΡΙΚΟΛΑΝ,στο οποίο υπάρχει συνιδιοκτησία Λαναρά με γαλλική εταιρία. Από τους 550 εργαζόμενους που απασχολούσε πριν δέκα χρόνια, σήμερα απασχολούνται προς το παρόν μόλις 250. Και λέμε "προς το παρόν", γιατί το τελευταίο διάστημα ο εργοδότης περιορίζει σταδιακά το τμήμα ραφής, αντικαθιστώντας το με φασόν που στέλνει στη Βουλγαρία. Σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει τη μεταφορά όλης της παραγωγής στη Βουλγαρία, ενώ στη Νάουσα θα κρατήσει μόνο το τμήμα κοπής (πατρόν) και περίπου 60 εργαζόμενους.

Την ίδια στιγμή που ανακοινώνει απολύσεις, επιδοτείται από πάνω από το κράτος σε ποσοστό 62% για επένδυση 4,7 δισ. δραχμών, που κάνει στην Κομοτηνή!Επιπλέον, του προσφέρεται - με βάση τον "αναπτυξιακό" νόμο για τις παραμεθόριες - χαμηλότερο επιτόκιο κατά 10% από τις τιμές της αγοράς, καθώς και επιδότηση 25% από τον ΟΑΕΔ των μισθών των εργαζομένων.

Το παράδειγμα ακολουθεί και ο ιδιοκτήτης των "Κλωστηρίων Βαρβαρέσου",επίσης στη Νάουσα, ανακοινώνοντας και αυτός την απόλυση 50 εργαζομένων από τους 300 που απασχολούνται στο εργοστάσιο.

Στο 45% ανέρχεται το ποσοστό ανεργίας στην πόλη. Οπως θα πει ο Χ. Τρεμπελής,πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου, "πριν τέσσερα χρόνια έκλεισαν άλλες δυο μεγάλες επιχειρήσεις, η "ΒΕΤΛΑΝΣ Νάουσα" και η "Πέλλα Ολυμπος",πετώντας στο δρόμο 800 εργάτες. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν πάρει ακόμα τις αποζημιώσεις και τα δεδουλευμένα τους, ύψους 3 δισ. δρχ. Παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης ότι θα παρθούν μέτρα, μόνο την τελευταία πενταετία έχουν χαθεί πάνω από 3.000 θέσεις εργασίας. Σήμερα από τους 9.000 εργαζόμενους στην περιοχή, μόνο 4.000 απασχολούνται μόνιμα, οι υπόλοιποι υποαπασχολούνται. Είναι αρκετοί αυτοί που παίρνουν το δρόμο της μετανάστευσης, κυνηγώντας ένα μεροκάματο".

Αξιος μιμητής του Λαναρά εμφανίζεται ο γνωστός βιομήχανος Σακαλίδης.Σε διαθεσιμότητα για τρεις μήνες έθεσε τους 80 εργαζόμενους στα "Κλωστήρια Σακαλίδη" στην Πάτρα, όμως απολαμβάνει παχυλές επιδοτήσεις απ' το κράτος για επένδυση 17 δισ. δραχμών στην Κομοτηνή.Αλλωστε ο συγκεκριμένος βιομήχανος έχει τύχει και άλλων προνομιακών μεταχειρίσεων. Πριν τρία χρόνια του χαρίστηκε ουσιαστικά το εργοστάσιο της "Πειραϊκής - Πατραϊκής Ν. Ιωνίας".Αν και υπήρχε όρος μέσα σε ενάμιση χρόνο να τεθεί σε πλήρη επαναλειτουργία το εργοστάσιο, με όλο το προσωπικό (280 εργαζόμενοι), σήμερα απασχολεί μόλις 80!

Παρούσα η "Λευκή Βίβλος" και στο εργοστάσιο ιματισμού ΔΟΥΡΟΣ.Ο ιδιοκτήτης, με το πρόσχημα των οικονομικών δυσκολιών και με τη δέσμευση ότι αυτό θα ισχύσει μόνο ένα μήνα, επέβαλε τον Οκτώβρη του '94 μείωση ωραρίου με ταυτόχρονη μείωση των αποδοχών.Ο ένας μήνας όμως έγινε παράνομα ενάμισης χρόνος, αλλά Επιθεώρηση Εργασίας και κυβέρνηση "αγρόν ηγόραζαν".

Καθεστώς τρομοκρατίας και ανασφάλειας βιώνουν και οι 180 εργαζόμενοι στο εργοστάσιο ιματισμού ΕΛΛΑΣ,στην Πάτρα. Ο εργοδότης με στόχο - μεταξύ άλλων - τις "εκπτώσεις" στα εργατικά δικαιώματα, απειλεί ανοιχτά ότι θα κλείσει το εργοστάσιο και θα το μεταφέρει στην Αλβανία.

Συνεχείς δανειοδοτήσεις απολαμβάνει ο ιδιοκτήτης της "Βαμβακουργίας Βόλου",Κ. Μπακάλης,όμως το εργοστάσιο και οι εργαζόμενοι πάνε από το κακό στο χειρότερο. Ηδη έχει απομυζήσει από τις κρατικές τράπεζες "δάνεια" 3,9 δισ. δραχμών, ενώ η κυβέρνηση ετοιμάζεται να του χαρίσει και άλλα 1,2 δισ. δραχμές. Από τους 850 εργαζόμενους έχουν απομείνει σήμερα 510,αντιμέτωποι με τη μη καταβολή μισθών, σε ένα εργοστάσιο που παρά το "κύμα" δανείων, δεν υπάρχουν λεφτά για πρώτες ύλες και με ρεύμα κομμένο.

Εντονα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι 160 εργαζόμενοι στα "Κλωστήρια Τσιμπλάκου".Μετά τους έξι μήνες υποχρεωτικής άδειας και πάνω που αναπτερώθηκαν οι ελπίδες τους με την επαναλειτουργία του εργοστασίου, ξαναβρέθηκαν αντιμέτωποι με άδειες αυτή τη φορά λίγων ημερών, αλλά και με αβέβαιο το μέλλον.

• Το καθεστώς προνομιακών επιδοτήσεων "άνοιξε την όρεξη""και του Ν. Μανιατάκη,ιδιοκτήτη της επιχείρησης "Διεθνής Βιομηχανία Ενδυμάτων" στην Καλαμάτα. Ετσι ανακοίνωσε την απόλυση 300 από τους 480 εργαζόμενους της επιχείρησης, εκβιάζοντας για προνομιακή ρύθμιση των χρεών του (ύψους 4-5 δισ. δρχ.) προς τις τράπεζες. Επίσης ζητά νέο δάνειο ύψους 1,2 δισ. δραχμών με επιδότηση του επιτοκίου από το κράτος και επιπλέον επιδότηση του κόστους εργασίας! Στο μεταξύ το εργοστάσιο παραμένει κλειστό από την αρχή του χρόνου.
• Τη μείωση του προσωπικού της κατά 102 άτομα ανακοίνωσε και η "Ελληνική Υφαντουργία" στα Γιαννιτσά, που ανήκει στην ολλανδική πολυεθνική ΤΕΝ ΚΑΤΕ ΡΟΥΑΓΙΑΛ.Ο εργοδότης θρασύτατα αξίωσε τη συναίνεση των εργαζομένων, προσφέροντας σαν δήθεν εναλλακτική λύση την εντατικοποίηση της δουλιάς και τη δημιουργία και πέμπτης βάρδιας, οι εργαζόμενοι δεν που θα την αποτελούν θα δουλεύουν σε 12ωρη βάση!

"Ολη αυτή η απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί είναι αποτέλεσμα των πολιτικών συρρίκνωσης που εφαρμόζουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις και των αποφάσεων των πολυεθνικών για μεταφορά του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας - ετοίμου ενδύματος - υπόδησης σε χώρες με φθηνό εργατικό κόστος", τονίζει ο Θ. Ευθυμίου,πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κλάδων Ενδυσης και συμπληρώνει πως "τόσο η συμφωνία της ΓΚΑΤΤ, όσο και η Τελωνειακή Ενωση της Τουρκίας με την ΕΕ δίνουν καθοριστικό χτύπημα στον κλάδο. Αλλωστε, οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι γνωστές και κάνουν λόγο για μείωση συνολικά του κλάδου κατά 50% μέχρι το 2000, που σημαίνει για τη χώρα άλλες 80.000 χαμένες θέσεις εργασίας".Επισημαίνει ότι είναι εκατοντάδες οι μικρές βιοτεχνίες που κλείνουν καθημερινά, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι "αν τα μεγάλα εργοστάσια, που έχουν ήδη εξασφαλισμένη αγορά, κλείνουν το ένα μετά το άλλο, στις βιοτεχνίες η κατάσταση είναι πραγματικά ανεξέλεγκτη".

Ο Θ. Ευθυμίου χαρακτηρίζει σκάνδαλο τις προνομιακές και αδρές επιδοτήσεις των εργοδοτών στο όνομα δήθεν της ανάπτυξης των παραμεθόριων και φθινουσών περιοχών, σημειώνοντας πως "ανάγκη στήριξης έχουν οι εργαζόμενοι και ο κλάδος, που πληρώνουν τα σπασμένα της κρίσης και όχι τα κέρδη των εργοδοτών". Υπογραμμίζει πως "δεν είναι τυχαίο ότι οι βιομήχανοι "επενδύουν" σε συγκεκριμένες περιοχές και για συγκεκριμένους λόγους. Συνήθως δε οι λεγόμενες επενδύσεις γίνονται ο προθάλαμος για σκανδαλωδώς επιδοτούμενη έξοδο από τη χώρα".

Για τον συνδικαλιστή "μόνη λύση είναι η εφαρμογή κλαδικής πολιτικής εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης του κλάδου προς όφελος των εργαζομένων, μια πολιτική που θα παίρνει υπόψη της το κύκλωμα βαμβάκι - νήμα - έτοιμο ένδυμα και θα στηρίζει και αγροτική παραγωγή". Καταλήγει δε τονίζοντας πως "οι εργαζόμενοι και το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να αντιδράσουν αγωνιστικά σε ταξική κατεύθυνση, κόντρα στις θεωρίες ενσωμάτωσης και συμβιβασμού που σερβίρουν ορισμένοι, επιβάλλοντας λύσεις. Απαιτείται συντονισμός της δράσης, με πρώτο βήμα το συντονισμό του αγώνα των εργαζομένων στα κλειστά εργοστάσια και σε αυτά που αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα. Σε αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί η Ομοσπονδία".

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ