Ενας μοναδικός βυζαντινός οικισμός,ο οποίος έχει χαρακτηριστεί "νησιώτικος Μυστράς",βρίσκεται στην Παλιοχώρα Αίγινας.Τριάντα οκτώ βυζαντινοί ναοί στέκουν στην κυριολεξία απροστάτευτοι και δίπλα από λατομεία (γνωστά ως λατομεία Τόγια), τα οποία στο παρελθόν είχαν προκαλέσει φθορές τόσο στα βυζαντινά, όσο και σε παρακείμενο προϊστορικό οικισμό.Πέρυσι η μητρόπολη Αίγινας είχε κλείσει όλες τις εκκλησίες σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Ενα κομμάτι της προχτεσινής συνεδρίασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου,ήταν αφιερωμένο σ' αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο, με αφορμή την παρουσίαση τεσσάρων μελετών, που αφορούν σε ισάριθμους ναούς.Οι τρεις μελέτες κρίθηκαν ελλιπείς, με αποτέλεσμα να εγκριθεί μόνο η μελέτη αποκατάστασης του Αγίου Γεωργίου Καθολικού (13ος - 14ος αι. ), η οποία στο παρελθόν βραβεύτηκε από την κοινότητα με 10 εκ. δραχμές,η εισροή των οποίων ξεκινάει μέσα στο Μάρτη. Η μελέτη εκπονήθηκε ύστερα από πρωτοβουλία και χρηματοδότηση της "Μεγάλης Παναιγινήτειας Επιτροπής για τη διάσωση της Παλιοχώρας",με επιστημονικό σύμβουλο τον καθηγητή Προκοπίου.

Πρόκειται για ολοκληρωμένες προτάσεις σχετικά με την αποκατάσταση και στερέωση του ναού,ο οποίος είναι μονόχωρος με οξυκόρυφη καμάρα, στον άξονα της οποίας έχουν προκληθεί ρηγματώσεις.Ο ναός έχει, εξάλλου, σημαντικές τοιχογραφίες και επάλληλα στρώματα εικονογράφησης.

Ωστόσο, δικαίως ακούστηκε προχτές στο ΚΑΣ ότι είναι απόλυτη ανάγκη να εκπονηθεί μια συνολική μελέτη για το βυζαντινό οικισμό και ότι μεμονωμένες προσπάθειες δεν είναι ικανές να αναδείξουν τη σπουδαιότητα των μνημείων. Η ολοκληρωμένη συντήρηση, αποκατάσταση και αξιοποίηση θα σήμαινε, εκτός των άλλων, και αξιοποίηση της Αίγινας γενικότερα.