Σε τεράστιο βήμα ιδιωτικοποίησης βασικών πλευρών της δημόσιας διοίκησης προχωρά η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μετά τη χτεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που στην ουσία θέλει το κράτος να λειτουργεί με τα κερδοσκοπικά κριτήρια των ανώνυμων εταιριών, καθώς θεσμοθετείται ο έλεγχος των δημοσίων φορέων από ιδιωτικές εταιρίες μάνατζερ. Πρόκειται για μέτρο, με το οποίο ερωτοτροπούσε η κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία όμως δεν τόλμησε να υιοθετήσει, αναλογιζόμενη προφανώς τις μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις που θα προκαλούσε η προώθησή του. Το πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων και αρχών, που ανακοίνωσε χτες ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης - επικαλούμενος την ανάγκη πραγματικής "σύγκλισης" με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης - παρουσίασε αναλυτικότερα με συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας.

Με βάση το "απλό" σκεπτικό των εισηγητών του μέτρου αυτού, η κυβέρνηση είναι ανίκανη να ελέγξει τη λειτουργία και τις δαπάνες των δημοσίων φορέων (πανεπιστήμια, νοσοκομεία, φορείς κοινωνικής πρόνοιας, ασφαλιστικοί φορείς), άρα θα πρέπει να ανατεθεί ο έλεγχός τους σε ιδιώτες - μάνατζερ. Πρόκειται για απόφαση, η οποία θέτει βραδυφλεγή νάρκη σε όλο το σύστημα της δημόσιας διοίκησης, ενώ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέα οικονομικά σκάνδαλα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μέτρο ανακοινώνεται τη στιγμή που εφέτες ανακριτές ελέγχουν τις περίεργες σχέσεις του ΟΤΕ - μιας δημόσιας δηλαδή επιχείρησης - με τις ιδιωτικές εταιρίες ΙΝΤΡΑΚΟΜ - ΖΗΜΕΝΣ.

Με άλλη απόφασή του, επίσης, το Υπουργικό Συμβούλιο ανοίγει το δρόμο για την άλωση δημοσίων φορέων από το ιδιωτικό κεφάλαιο, μια και το τελευταίο θα μπορεί πλέον να συμμετέχει στη μετοχική τους σύνθεση. Συνολικά το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε 13 μέτρα περιορισμού των δαπανών,τα οποία θα επιβληθούν με νόμους του κράτους και Προεδρικά Διατάγματα στο επόμενο διάστημα και μέχρι το... 1999

Με δηλώσεις του ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, μετά το τέλος της συνεδρίασης, δικαιολόγησε τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου για περιορισμό των δαπανών, με την ανάγκη επίτευξης της "πραγματικής σύγκλισης" με την Ευρώπη, κάτι που - όπως είπε - απαιτεί τη μείωση του δημόσιου χρέους. Συνέχισε, λέγοντας ότι το δημόσιο χρέος μπορεί να μειωθεί είτε με αύξηση των φόρων - κάτι που απέκλεισε - είτε με μείωση των δαπανών, μέτρο το οποίο αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν παρέλειψε, μάλιστα, να τονίσει ότι στόχος της κυβέρνησης μέσω της πολιτικής διαχείρισης των κρατικών δαπανών είναι η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και η εξυπηρέτηση του πολίτη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις ίδιες αυτές επισημάνσεις είχε κάνει πριν από λίγες βδομάδες και το Ιδρυμα Ερευνών του ΣΕΒ, μέσω της έκθεσής του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.

Το πλαίσιο κατευθύνσεων για τον περιορισμό των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού, που παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου,αμέσως μετά από την τετράωρη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβούλιου, επιγραμματικά μπορούμε να πούμε ότι συνοψίζεται στις ακόλουθες αλλαγές:

• Την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου της δημόσιας διοίκησης μέσω της εισόδου ιδιωτών στον έλεγχο της λειτουργίας και των δαπανών των δημοσίων φορέων.
• Στο δραστικό περιορισμό των κρατικών επιχορηγήσεων προς τους φορείς του δημοσίου, τους οποίους η κυβέρνηση προτρέπει να πουλήσουν την ακίνητη περιουσία, είτε να καλύψουν τα ελλείμματά τους μέσω δανεισμού.
• Τον έλεγχο των προσλήψεων στο δημόσιο. Η αναφορά στον έλεγχο των προσλήψεων, έχει βέβαια υποκριτικό χαρακτήρα, μια και είναι η ίδια η κυβέρνηση, η οποία παραβιάζει τους νόμους που η ίδια έχει ψηφίσει.

Παρουσιάζουμε στη συνέχεια τα κυριότερα από τα 13 προτεινόμενα μέτρα:

• Θέσπιση πρόσθετων δημοσιονομικών περιορισμών στη δυνατότητα ψήφισης νόμων ή έκδοσης διοικητικών πράξεων, που συνεπάγονται δαπάνες που δεν έχουν περιληφθεί στον προϋπολογισμό.
• Ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου, που θα υποχρεώνει τους φορείς του δημοσίου που λαμβάνουν επιχορηγήσεις από το κράτος ή την Ευρωπαϊκή Ενωση, να υποβάλλουν τα απαιτούμενα οικονομικά στοιχεία.
• Θεσμοθέτηση υποχρέωσης όλων των φορέων που επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, να υποβάλλουν πρόγραμμα ουσιαστικής μείωσης των επιχορηγήσεων μέσα στην επόμενη τριετία, μέσω της αξιοποίησης των περιουσιακών τους στοιχείων και της περικοπής των δαπανών τους.
• Καθορισμός του θεσμικού πλαισίου, μέσω της προώθησης νομοσχεδίου για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του κρατικού τομέα.
• Αναθεώρηση του καθεστώτος της δέσμευσης εσόδων από τον Γενικό Προϋπολογισμό για τρίτους φορείς με εξαίρεση τους ΟΤΑ α και β βαθμού.
• Θέσπιση κανόνων για τον απ' ευθείας δανεισμό από την εσωτερική χρηματοπιστωτική αγορά, των επιχορηγούμενων φορέων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Με τα μέτρα αυτά επιδιώκεται οι επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού, οι οποίες κατά 70% κατευθύνονται προς την Υγεία - Παιδία, να τεθούν μεταξύ σφύρας και άκμονος. Προτρέπουν τους φορείς αυτούς να πουλήσουν ακίνητα και αν αυτό δεν επαρκεί την προσφυγή τους σε τραπεζικό δανεισμό.

Προβλέπεται συγκεκριμένα:

• Η παροχή δυνατότητας στους οικονομικούς υπουργούς και τον εποπτεύοντα υπουργό, να αναθέτουν σε εταιρίες συμβούλων την αξιολόγηση της οργάνωσης και λειτουργίας, καθώς και την αξιολόγηση των δαπανών, όλων των δημόσιων φορέων και τη διατύπωση προτάσεων αναδιάρθρωσης προς την κατεύθυνση της προσαρμογής σε σύγχρονες μορφές οργάνωσης. Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι:
• Θα εξεταστεί η δυνατότητα μετατροπής ορισμένων φορέων του κρατικού τομέα, οι οποίοι ασκούν ή θα μπορούσαν να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα με την ευρεία έννοια, σε δημόσιες επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις μεικτού χαρακτήρα με δημόσια και ιδιωτική συμμετοχή στο μετοχικό τους κεφάλαιο.

Τέλος, για τις προσλήψεις αναφέρεται ότι με νομοθετικό περιορισμό τα επόμενα 3 έτη, ο αριθμός των προσλαμβανόμενων υπαλλήλων, με εξαίρεση τον κλάδο των εκπαιδευτικών, δε θα μπορεί να υπερβαίνει το 30% των, για οποιοδήποτε λόγο, αποχωρούντων.

Θ. Κ.