"Ο καλός στρατιώτης Σβέικ",ο "αντιήρωας" του Τσέχου συγγραφέα, Γιαροσλάβ Χάσεκ,ο οποίος μέσα από το ανατρεπτικό του χιούμορ και τις κωμικοτραγικές καταστάσεις όπου εμπλέκεται, αποδεικνύει τη ματαιότητα της ανθρώπινης φιλοδοξίας και τον παραλογισμό του πολέμου. Με το έργο αυτό ξεκίνησε, ως καραβάνι Ειρήνης, η Εταιρεία Θεάτρου "Κομμέντια" του Δημήτρη Πιατά,από τη δοκιμαζόμενη φίλη - γείτονα Γιουγκοσλαβία, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, στο πνεύμα των ανθρωπιστικών και πολιτιστικών ανταλλαγών των βαλκανικών χωρών. Μοναδικός συμπαραστάτης αυτής της προσπάθειας είναι ηΚΕΔΚΕ,η οποία - όπως επισημαίνει ο εμπνευστής της, Δημήτρης Πιατάς - "μας παρέχει οχήματα και την "ομπρέλα" της για να μπούμε στα Βαλκάνια, ενώ οι φιλοξενούντες μάς παρέχουν τη φιλοξενία και όλα τα υπόλοιπα έξοδα τα καλύπτω εγώ. Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, του οποίου ζήτησα την αρωγή, προκειμένου να δώσω παράσταση στο Εκστρατευτικό μας Σώμα, που βρίσκεται εκεί, μου απάντησε ότι δεν υπάρχουν κονδύλια. Αρνητική ήταν και η απάντηση του ΥΠΠΟ. Αλλά, έχουμε συνηθίσει από πολλά πράγματα την απουσία του κράτους. Ομως, όταν το κράτος απουσιάζει, οφείλουμε, τουλάχιστον, να είμαστε παρόντες εμείς οι πολίτες.Το οδυνηρό είναι ότι όπου απευθύνθηκα, σε Ελληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σαν Ελ Ντοράντο τα Βαλκάνια, αφού έχουν επενδύσει δισ., κερδίζουν δισ., αντιμετωπίζουν τους κατοίκους σαν υποβαθμισμένη τρίτη χώρα, η πιο ευγενική τους απάντηση, από κείνους, που δε μου έκλεισαν το τηλέφωνο, ήταν ότι δεν έχουν χρήματα. Μπορεί να είμαι φτωχότερος οικονομικά, όταν γυρίσω, αλλά θα είμαι ψυχικά πλουσιότερος. Ελπίζω να είναι ένα ερέθισμα για μια βαλκανική συνάντηση θεατρική, που θα ήταν ένα πολύ καλό μάθημα για όλους και ειδικά για τους πολιτικούς μας.Εξάλλου, το λέει και ο Χάσεκ, "η ιστορία δε γράφεται από τους επώνυμους, γράφεται από τους ανώνυμους ανθρώπους",είναι αυτοί που περνούν παράλληλα με την ιστορία και τους συναντάς στο δρόμο σου. Τελικά, οι άνθρωποι διαμορφώνουν την τέχνη κι όχι τα υπουργεία.Ενας από τους ανθρώπους, που έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και βοήθησε είναι και ο Αρης Φωτιάδης,ο πρόεδρος του Ελληνοβαλκανικού Συνδέσμου Κινηματογραφίας, ο οποίος με δικά του χρήματα θα καταγράψει αυτό το οδοιπορικό στα Βαλκάνια".

- Μετά από όλη αυτή την περιπέτεια αισθάνεστε πιο δυνατός, αφού έχετε ένα πιο δυνατό όπλο που είναι η ίδια σας η τέχνη;

"Σίγουρα δεν αισθάνομαι κανέναν ηρωισμό, όπως ο εργάτης δεν αισθάνεται ηρωικά που δουλεύει στο εργοστάσιο. Αισθάνομαι σαν ένας εργάτης, που τρέχει".

- Γιατί επιλέξατε αυτό το έργο;

"Εχω φτάσει στο μισό της επαγγελματικής μου παρουσίας στο θέατρο, είμαι, ήδη, 45 χρονών, σε μια ηλικία που δεν επιτρέπονται τα λάθη, γιατί θεωρείται ότι είσαι κάπου στην ωριμότητα και πιστεύω ότι οι κωμικοί και η κωμωδία είναι μια πολύ σοβαρή ιστορία, ένα πολύ σημαντικό όπλο. Μπορεί να μην έχει σφαίρες το χιούμορ και η κωμωδία, αλλά "σκοτώνει" το ίδιο. Ετσι θέλησα να κάνω κάτι περισσότερο σοβαρό από μια απλή φάρσα, ή μια απλή παρουσία που θα μου έλυνε ένα οικονομικό πρόβλημα καλοκαιριού, αλλά τίποτε περισσότερο. "Ο καλός στρατιώτης Σβέικ" είναι ένα αντιπολεμικό έργο, που, αν και γραμμένο το 1920, έχει μια καθόλου περίεργη επικαιρότητα, γιατί η ιστορία επαναλαμβάνεται, δυστυχώς. Αφορά και έχει σχέση με τα γεγονότα των Βαλκανίων, με τον παράλογο αυτό εμφύλιο πόλεμο. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι σε μια στιγμή, που η κοινωνία μας, η τηλεόραση, οι πολιτικοί μας έχουν χαθεί σε ένα εκχυδαϊσμένο τίποτα, προσπαθώ το δικό μου "τίποτα", να είναι ουσία".

- Πέρα από μια δουλιά, δηλαδή, η πρόταση αυτή είναι θέση του καλλιτέχνη Δημήτρη Πιατά μέσα σε μια κοινωνική πραγματικότητα;

"Ετσι ακριβώς. Σωστά βάζετε αυτή τη διάσταση, γιατί είναι ακριβώς η προσωπική μου θέση, την οποία σε επίπεδο, αν όχι μιας καλλιτεχνικής και επαγγελματικής, αλλά μιας προσωπικής ζωής, την έχω κρατήσει με μεγάλη συνέπεια".

- Ο καλλιτέχνης καλείται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά να πάρει θέση απέναντι στα προβλήματα;

"Ο καλλιτέχνης είναι ένας ευαίσθητος δέκτης και μάλιστα ο κωμικός. Γιατί ο κωμικός είναι ένας "γελωτοποιός του Βασιλιά", που λέει τις αλήθειες και ήταν ο τελευταίος, που ο βασιλιάς θα του έκοβε το κεφάλι. Πιστεύω, ότι πράγματι, δεν πάει άλλο και ο καθένας πρέπει να αρθρώσει το δικό του λόγο.Θέλω να περάσω τα σύνορα, να δώσω τις παραστάσεις κι όταν επιστρέψω θα έχω να πω αρκετά πράγματα. Τις "εξετάσεις" μου θα τις δώσω στο ελληνικό κοινό. Πιστεύοντας ότι το έργο αυτό αξίζει να παρουσιαστεί και σε απομακρυσμένες στρατιωτικές μονάδες, απευθύνθηκα και πάλι στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, το οποίο απάντησε ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα. Και δεν το έκανα από ανάγκη να κλείσω παραστάσεις, έχω κλεισμένες παραστάσεις, αλλά πιστεύω ότι θα ήταν πολύ σημαντικό, εκτός από τις λαϊκοτραγουδίστριες, που παρουσιάζονται σε επίπεδο "στήριξης του φρονήματος των στρατιωτών μας", να τους δείξουμε και ένα έργο που μιλάει για τη ματαιότητα, για τον παραλογισμό του πολέμου".

Υπενθυμίζουμε ότι, το έργο παρουσιάζεται σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη,σκηνοθεσία Βαγγέλη Σειληνού,διασκευή Δημήτρη Πιατά,σκηνικά - κοστούμιαΕυγενίας Μηνακούλη.Τους ρόλους ερμηνεύουν: Δημήτρης Πιατάς, Λουκία Πιτσιόλα, Νίκος Αναστασόπουλος, Θανάσης Παναγόπουλος, Γιάννης Κοτσαρίνης, Νίκος Μπουρνιάς, Ηλίας Ανδροβιτσανέας.Χορεύει η Ερρικα Πρεζεράκου.

Την περασμένη Πέμπτη, "Ο καλός στρατιώτης Σβέικ" παρουσιάστηκε στο Βίσοκο, στο Εκστρατευτικό Ελληνικό Σώμα και χτες στο Βελιγράδι. Επιστρέφοντας ο θίασος στην Ελλάδα θα δώσει την πρώτη του παράσταση, στο θέατρο Λυκαβηττού,στις 3 Ιουλίου.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ