Νωρίς το πρωί, στις 12 Απρίλη, μαζί με τον συνεργάτη του Διεθνούς Τμήματος της ΚΕ του ΚΕΚ σ. Πακ Εν Χο και τη χαριτωμένη μεταφράστριά μου Ου Γιουν Χι επισκεφτήκαμε το συνεταιρισμό του Χαξάν, περίπου 20 χλμ. από την Πιονγιάνγκ. Στο δρόμο προς το Χαξάν, ο Πακ μου αφηγείται ότι σε καλές χρονικές περιόδους στην Κορέα παρήγαγαν 8-9 τόνους ρύζι ανά εκτάριο, αλλά τα τελευταία δυο χρόνια οι πλημμύρες κατέστρεψαν όλα τα σπαρτά και η παραγωγικότητα έπεσε έως τους 2-3 τόνους ανά εκτάριο. Γι' αυτό και σε κάθε οικογένεια αναλογούν μόνο 5-6 κιλά κρέας. Παραδοσιακό φαγητό των Κορεατών είναι το ψάρι με ρύζι. Τρώνε περίπου ένα κιλό ψαριά την ημέρα. Τώρα, όμως, με την αλλαγή του ρεύματος στην Ανατολική Θάλασσα, μειώθηκε η αλιεία. Ολα αυτά όξυναν το επισιτιστικό πρόβλημα. Η ηγεσία της χώρας λαμβάνει δραστικά μέτρα για να εξασφαλίσει στον πληθυσμό προϊόντα διατροφής. Εχουν αγοραστεί μεγάλες ποσότητες ρύζι από την Ταϊλάνδη και την Κίνα και σιτάρι από τη Συρία. Αλλά οι Κορεάτες υπολογίζουν πάντα στις δικές τους δυνάμεις, τόνισε ο Πακ.

Κοντά στο κτίριο της διοίκησης του συνεταιρισμού, μας υποδέχτηκαν ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Κιμ Χο Σοκ και ο γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης του ΚΕΚ Γιουν Μπεν Ρο.Ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, ένας γεροδεμένος άνδρας μέσου αναστήματος, γεννήθηκε και μεγάλωσε σ' αυτό το χωριό. Πριν από 15 χρόνια εκλέχτηκε πρόεδρος του συνεταιρισμού. Οι άνθρωποι τον εμπιστεύονται και τον επανεκλέγουν κάθε χρόνο.

Ο συνεταιρισμός δημιουργήθηκε το 1954, ενώ ύστερα από 8 χρόνια εντάχθηκαν άλλοι τέσσερις. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις καλύπτουν 1.250 εκτάρια. Ο συνεταιρισμός ασχολείται και με τη σηροτροφία. Ογδόντα τρακτέρ, 20 αυτοκίνητα, διάφορα άλλα γεωργικά μηχανήματα βοηθούν στη μηχανοποίηση της εργασίας. Σημείο προσανατολισμού για το συνεταιρισμό είναι οι "Θέσεις για το σοσιαλιστικό αγροτικό ζήτημα" του Κιμ Ιλ Σουνγκ, που δημοσιεύτηκαν το 1964. Και γενικά, εδώ τον θυμούνται με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη: Ο Κιμ Ιλ Σουνγκ επισκέφτηκε το συνεταιρισμό 12 φορές και έδινε επί τόπου οδηγίες, εξηγούσε πώς να διευθύνουν την παραγωγή, πώς να λύνουν τα κοινωνικά προβλήματα και να βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων.Δυο φορές καθοδήγησε επί τόπου το συνεταιρισμό και ο διάδοχος του Κιμ Ιλ Σουνγκ, ο γιος του, πριν απ' όλα ο συναγωνιστής και ομοϊδεάτης του, Κιμ Τσεν Ιρ.

"Η επί τόπου καθοδήγηση" είναι μια από τις ιδιομορφίες του κορεάτικου συστήματος διοίκησης. Πρόκειται για μια νέα μέθοδο δουλιάς που πρότεινε ο Κιμ Ιλ Σουνγκ και καθιερώθηκε στη ΛΔΚ, σε διάκριση, ας πούμε, με το στιλ δουλιάς των Σοβιετικών καθοδηγητών, οι οποίοι προτιμούσαν να διευθύνουν, βασικά, από το γραφείο. Μερικές βραδιές παρακολούθησα πολύ ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ για το πώς διηύθυνε την αγροτική οικονομία ο ηγέτης του κορεάτικου λαού. Ο αρχηγός του κράτους πήγαινε από χωριό σε χωριό, κουβέντιαζε με τους ανθρώπους, πήγαινε στα χωράφια, έκανε υποδείξεις, εξηγούσε, ανέθετε καθήκοντα. Μαζί με τους αγρότες καθόταν σταυροπόδι κατευθείαν πάνω στο χώμα και κουβέντιαζε ανοιχτόκαρδα. Πήγαινε στις φάρμες, στα εργαστήρια και στις κατοικίες και χωρίς να διστάζει, έριχνε μια ματιά στις κατσαρόλες για να δει ο ίδιος πώς τρέφονται οι άνθρωποι. Εξέφραζε τη χαρά του κόβοντας την κορδέλα στην έναρξη λειτουργίας ενός καναλιού που θα έδινε το ζωογόνο νερό στις ρυζοκαλλιέργειες, για τα νέα τριώροφα άνετα σπίτια, που χτίζονταν σε όλους τους συνεταιρισμούς, για τα νέα σχολεία και νοσοκομεία, τους νέους παιδικούς σταθμούς. Σε κάθε νέα επίσκεψη έλεγχε τι έχει γίνει απ' όσα είχαν αποφασίσει την προηγούμενη φορά. Ενθάρρυνε τους ανθρώπους με την πίστη και την αισιοδοξία του, τους μάθαινε να λύνουν τα μεγάλα και μικρά προβλήματα. Μόνο, λοιπόν, μετά τη νίκη στην επανάσταση κατά της Ιαπωνίας και τον τρίχρονο Πατριωτικό Πόλεμο 1950-1953 οι Κορεάτες απέκτησαν πατρίδα και γη και - λαός και αρχηγός - ήθελαν όσο το δυνατό γρηγορότερα να τη μεταμορφώσουν και να περάσουν από την αποικιακή αθλιότητα στην αξιοπρεπή για τον άνθρωπο ζωή.

Και μπορεί να κατανοήσει κανείς την ειλικρινή αγάπη, με την οποία ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Χαξάν διηγούνταν πως οι Κιμ Ιλ Σουνγκ και Κιμ Τσεν Ιρ καθοδηγούσαν επί τόπου το νοικοκυριό τους, θέτοντάς τους ως στόχο να μειώσουν τη διαφορά ανάμεσα στην πόλη και το χωριό. Οι καρποί αυτής της καθοδήγησης είναι ολοφάνεροι - ο νέος οικισμός με ωραία τριώροφα σπίτια, ωραίο μέγαρο του πολιτισμού, παιδικούς σταθμούς, σχολεία, εξωτερικά ιατρεία και εξαιρετικό νοσοκομείο στο κέντρο.

- Δεν είναι χειρότερα από την πόλη!, επισημαίνω.

- Ξέρετε, δε ζηλεύουμε τους κατοίκους της πόλης και, φανταστείτε, οι κοπέλες μας δε θέλουν να παντρευτούν παιδιά από την πόλη. Αντίθετα, οι κοπέλες από την πόλη ευχαρίστως παντρεύονται παλικάρια μας.

- Εχετε αρκετούς γαμπρούς;

- Εχουμε. Και, μάλιστα, υπάρχει ένα τραγούδι για το πώς μια καλλονή από την πόλη παντρεύεται ένα αγροτόπαιδο, βάζει τα γέλια ο πρόεδρος. Και συνεχίζει λέγοντας σοβαρά: Αγαπάμε το χωριό μας, τη γη μας και προσπαθούμε να κάνουμε το συνεταιρισμό μια ισχυρή, ωραία, σοσιαλιστική επιχείρηση, να βελτιώσουμε τη ζωή των ανθρώπων. Σήμερα παράγουμε 8 χιλ. τόνους σιτηρών. Η παραγωγή ρυζιού είναι 8 τόνοι ανά εκτάριο, καλαμποκιού 8.200 κιλά. Κάθε οικογένεια κερδίζει το χρόνο 5.600 βον (σ. σ. 2 βον = 1 δολάριο). Εχουμε το εξής σύστημα: Το κράτος αγοράζει ρύζι από το συνεταιρισμό στην τιμή 73 τσον το κιλό και το πουλάει στον πληθυσμό μόνο με 8 τσον. Επομένως, για να στηρίξει την αγροτική οικονομία, τους συνεταιρισμούς, το κράτος αγοράζει τα προϊόντα σε πολύ ψηλές τιμές και πουλάει ξανά 20 φορές φτηνότερα στον πληθυσμό.

- Τα 5.600 βον είναι πολλά ή λίγα; Είναι άραγε αρκετά για μια οικογένεια να ζήσει; Μπορεί με τα χρήματα αυτά να αγοράσει ψυγεία, τηλεοράσεις;

- Για τα πάντα φτάνουν αυτά τα χρήματα, διότι η ευημερία των αγροτών μας δεν εξαρτάται μόνο από τα χρήματα. Σύμφωνα με τις "Θέσεις για το σοσιαλιστικό αγροτικό ζήτημα" του Κιμ Ιλ Σουνγκ, στη χώρα μας καταργήθηκαν το 1974 όλοι οι φόροι. Εχουμε σύστημα σχεδιασμού και λειτουργεί ο εξής κανονισμός: Οσα ο συνεταιρισμός παράγει πάνω από το πλάνο, μένουν στη διάθεσή μας και η ίδια η κολεκτίβα κατανέμει αυτά τα προϊόντα ανάλογα με την προσφορά του καθενός. Αφεντικά των ομάδων, των συνεργείων, του συνεταιρισμού είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Η ιατρική περίθαλψη, η εκπαίδευση, τα νηπιαγωγεία και οι παιδικοί σταθμοί είναι δωρεάν. Τα μέλη του συνεταιρισμού δεν πληρώνουν ενοίκιο - μόνο για το ηλεκτρικό - ενώ κάθε οικογένεια έχει την κατοικία της. Ολοι οι αγρότες έχουν κήπους, όπου καλλιεργούν λαχανικά. Ετσι, τα βασικά προϊόντα διατροφής τα εξασφαλίζουμε μόνοι μας.Ο,τι άλλο χρειαζόμαστε, το αγοράζουμε από τα καταστήματα. Και δω το κράτος μεριμνά ιδιαίτερα για μας. Στην Κορέα όλα τα εμπορεύματα πρώτης ανάγκης - ρύζι, υφάσματα, παπούτσια, σπίρτα κ. ά. - είναι πολύ φτηνά, προπαντός τα είδη για τα παιδιά. Φυσικά, τα είδη πολυτελείας και τα εμπορεύματα μη πρώτης ανάγκης κοστίζουν ακριβότερα. Θεωρούμε δίκαιο αυτό το σύστημα διαμόρφωσης των τιμών.

Ο γραμματέας της κομματικής οργάνωσης Γιουν Μπεν Ρο αναφέρθηκε στο σύστημα άμιλλας των συνεταιρισμένων και τα κίνητρα για τη δουλιά υψηλής παραγωγικότητας. Στους καλύτερους εργαζομένους απονέμονται βραβεία και κρατικά παράσημα. Πρόσφατα ο αγρότης Καν Κιμ Σιρ από το τρίτο συνεργείο έλαβε ως δώρο ένα ρολόι με το όνομά του από τον αρχηγό του κράτους Κιμ Τσεν Ιρ. Και όταν πέρσι η κολεκτίβα ξεπέρασε το πλάνο κατά 10%, ο Κιμ Τσεν Ιρ έστειλε θερμά συγχαρητήρια στους 300 συνεταιρισμένους. "Αυτή την τιμή και δόξα εκτιμούμε πάρα πολύ", τόνισε ο κομματικός γραμματέας.

Μια συνηθισμένη κορεάτικη οικογένεια έχει δυο τρία παιδιά, υπάρχουν, όμως, και πολύτεκνες. Οπως είπε ο πρόεδρος, στην Κορέα ενθαρρύνονται οι πολύτεκνες οικογένειες. Οταν γεννιέται ένα παιδί, η μητέρα παίρνει 150 μέρες άδεια για να το φροντίσει. Κατόπιν το παιδί πηγαίνει στον παιδικό σταθμό και στη συνέχεια στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό σχολείο. Το κράτος αναλαμβάνει όλη τη φροντίδα για τα παιδιά.

- Πείτε μου, σ. Κιμ Χο Σοκ, θα συμφωνούσαν άραγε τώρα οι αγρότες να δουλεύουν όπως παλιότερα, πριν από την επανάσταση κατά της Ιαπωνίας και την απελευθέρωση, ο καθένας στο κομμάτι γης του και να μην υπάρχει ο συνεταιρισμός;, έθεσα μια καθαρά προβοκατόρικη ερώτηση.

- Ρωτήστε οποιοδήποτε μέλος του συνεταιρισμού και θα σας απαντήσει: να δουλεύει κανείς μαζί είναι ενδιαφέρον και ευχάριστο, αλληλοβοηθιόμαστε. Σ' αυτό έγκειται το πλεονέκτημα της κολεκτίβας. Βασική μονάδα διοίκησης είναι η ομάδα. Εκεί εργάζονται διαφορετικοί άνθρωποι. Κάποιος γνωρίζει καλύτερα τη γη, κάποιος την αγροτεχνική. Μαζί αποτελούμε δύναμη, βοηθούμε τους αδύνατους. Είναι δύσκολο να εργάζεται κανείς μόνος του. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι, δουλεύοντας μαζί, εκτιμούμε κατά τον ίδιο τρόπο τη δουλιά. Δεν υπάρχει ισοπέδωση. Καθημερινά βγάζουμε τα αποτελέσματα: ποιος έκανε τι και με ποια ποιότητα, αυτός αξίζει μια μεγαλύτερη μερίδα σοδειάς. Πειστήκαμε ότι ο συνεταιρισμός είναι η καλύτερη μορφή οργάνωσης της δουλιάς των εργαζομένων του χωριού, που μας την πρότεινε στον καιρό του ο Κιμ Ιλ Σουνγκ. Μας έλεγε ακόμα ο μεγάλος αρχηγός μας ότι πρέπει να σβήσουμε τα όρια ανάμεσα στην πόλη και το χωριό, ανάμεσα στη βιομηχανία και τη γεωργία, ανάμεσα στους εργάτες και τους αγρότες. Και μεις προσπαθούμε να εκπληρώσουμε την εντολή του. Μετά τη δουλιά οι νέοι μας πηγαίνουν στο Μέγαρο Πολιτισμού, παρακολουθούν κινηματογραφικές ταινίες, συναυλίες, παρουσιάζουν καλλιτεχνικά προγράμματα. Και τις Κυριακές οι συνεταιρισμένοι πηγαίνουν στην Πιονγιάνγκ να παρακολουθήσουν όπερα ή να δουν παραστάσεις στο θέατρο δράματος και στο τσίρκο.

Μετά τη συζήτηση πήγαμε στον κάμπο, στις ρυζοκαλλιέργειες, δίπλα στους λόφους, στις πλαγιές των οποίων είναι "παρατεταγμένες" σε ίσες σειρές μηλιές και βερικοκιές. Είναι ο οπωρώνας του συνεταιρισμού. Είναι περιποιημένος, όπως, άλλωστε, και όλη η γη. Μακριά κυματίζουν κόκκινες σημαίες σε ψηλά κοντάρια, στην παρυφή του κάμπου. Πρόκειται για τα κτήματα του τρίτου συνεργείου σιτηρών. Κοντά στις σημαίες άντρες και γυναίκες ασχολούνται με τη δουλιά τους. Πηγαίνοντας προς τα κει, κάναμε γνωριμία μ' ένα μεσόκοπο αγρότη. Το όνομά του, Κιμ Ζιν Ουκ.

"Σήμερα είναι η πρώτη μέρα της σποράς", λέει ο αγρότης. "Ο καιρός είναι καλός κι ελπίζουμε να έχουμε καλή σοδειά. Πέρσι συγκεντρώσαμε πάνω από 8 τόνους ρύζι το εκτάριο και το κάθε μέλος του συνεργείου έλαβε από 425 κιλά σιτηρών από την επιπλέον σοδειά. Ο συνοικισμός του συνεργείου είναι περιποιημένος, η οικογένειά μου μένει σ' ένα τριάρι με όλες τις ανέσεις, τηλεόραση, ψυγείο".

- Μπορεί ένας κολχόζνικος να αγοράσει αυτοκίνητο;

- Κατ' αρχήν, μπορεί, αλλά τι του χρειάζεται; Αν θέλει κανείς να πάει στην Πιονγιάνγκ και γενικά πέρα από τα όρια του συνεταιρισμού, υπάρχει το λεωφορείο. Εχω τέσσερα παιδιά. Ο ένας υπηρετεί στο στρατό, ο άλλος σπουδάζει σε Ινστιτούτο και τα άλλα δυο παιδιά τελείωσαν το σχολείο και εργάζονται μαζί μου.

Ο συνοδός μου, συνεργάτης του Διεθνούς Τμήματος της ΚΕ του ΚΕΚ, σ. Πακ μου εξήγησε ότι μια άλλη αιτία που δεν αγοράζονται αυτοκίνητα είναι ότι η Κορέα δεν παράγει λάδια και βενζίνη. Παλιότερα βενζίνη αγόραζαν από την ΕΣΣΔ και την Κίνα. Τώρα η Ρωσία πουλάει τα καύσιμα μόνο με δολάρια και σε υψηλές τιμές, οπότε δε συμφέρει στην Κορέα.

Ταξιδεύοντας στην Κορέα βλέπεις παντού στους αγρούς των συνεταιρισμών να κυματίζουν κόκκινες σημαίες, σύμβολο της επανάστασης και της νέας ζωής, που οι Κορεάτες εκτιμούν ιδιαίτερα. Είναι σύμβολο της αποκτημένης στα πεδία των μαχών πατρίδας.

Ντ. ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ

Ο αρχηγός του κράτους πήγαινε από χωριό σε χωριό, κουβέντιαζε με τους ανθρώπους, πήγαινε στα χωράφια, έκανε υποδείξεις, εξηγούσε, ανέθετε καθήκοντα. Μαζί με τους αγρότες καθόταν σταυροπόδι κατευθείαν πάνω στο χώμα και κουβέντιαζε ανοιχτόκαρδα

Μόνο μετά τη νίκη στην επανάσταση κατά της Ιαπωνίας και τον τρίχρονο Πατριωτικό Πόλεμο 1950-1953 οι Κορεάτες απέκτησαν πατρίδα και γη και ήθελαν όσο το δυνατό γρηγορότερα να τη μεταμορφώσουν και να περάσουν από την αποικιακή αθλιότητα στην αξιοπρεπή για τον άνθρωπο ζωή

Ταξιδεύοντας στην Κορέα βλέπεις παντού στους αγρούς των συνεταιρισμών να κυματίζουν κόκκινες σημαίες, σύμβολο της επανάστασης και της νέας ζωής, που οι Κορεάτες εκτιμούν ιδιαίτερα. Είναι σύμβολο της αποκτημένης στα πεδία των μαχών πατρίδας