Οσοι παρακολουθούν τη διεθνή πολιτική γνωρίζουν, ότι σε τρεις χώρες, όπου ανατράπηκε ο κομμουνισμός, στην Πολωνία, την Ουγγαρία και (τώρα) τη Βουλγαρία, επανήλθε στην εξουσία το μετονομασμένο σε σοσιαλιστικό πρώην κομμουνιστικό κόμμα.

Πόσο μπορεί να χαίρεται ο φίλος της κομμουνιστικής ιδεολογίας με τις εξελίξεις αυτές; Πρόκειται για εξελίξεις αναμφίβολα εντυπωσιακές. Γιατί το μόνο ορθό συμπέρασμα που επιτρέπουν να βγάλουμε είναι, ότι η επί δεκαετίες διασπειρόμενη και επιβαλλόμενη στη Δύση πληροφορία, ότι οι λαοί, στους οποίους ίσχυσε ο υπαρκτός σοσιαλισμός, τον μίσησαν βαθιά, ήταν αναληθής. Η επάνοδος των πρώην κομμουνιστών στην εξουσία, και μάλιστα με τους κανόνες των διαδικασιών που η ίδια η Δύση θεωρεί "ιδανικούς", κλονίζει καίρια το κύρος και την αντικειμενικότητα της παραπάνω άποψης.

Ο ισχυρισμός, ότι το καθεστώς που διαδέχθηκε το προηγούμενο στις χώρες αυτές απογοήτευσε τους λαούς, οι οποίοι με τον τρόπον αυτό εκφράζουν τη διαμαρτυρίας τους, είναι ασύστατος και γελοίος. Επαναλαμβάνω πως μιλούσαν για μίσος βαθύ και αξερίζωτο προς το κομμουνιστικό σύστημα+ατ τέτοιο που, αν ήταν πραγματικό, θα προτιμούσαν οι λαοί να ζουν όχι μόνο στον κατ' ευφημισμό παράδεισο που τους επιφύλασσε η πτώση του κομμουνισμού, αλλά και στον τελευταίο κύκλο της κόλασης: ο υπαρκτός σοσιαλισμός - έτσι έλεγε η φιλελεύθερη και φιλάνθρωπη Δύση - στάθηκε η κόλαση όλων των κολάσεων.

Ερχεται η ιστορία, που μας δίνει τη δική της πληροφορία: μεγάλες λαϊκές πλειοψηφίες έκαναν γρήγορα τη σύγκρισή τους, σύγκριναν το πριν και το τώρα, και κατάλαβαν ότι το πριν είναι το καλύτερο. Υπάρχει εδώ ένα μήνυμα δικαίωσης για εκείνους που πίστεψαν και πιστεύουν στο κομμουνιστικό ιδεώδες και έζησαν σαν δικό τους θάνατο, δική τους συντριβή την πτώση του κομμουνισμού. Οι εξελίξεις στην Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία μπορούν να δώσουν χαρά, να ξαναφέρουν την αισιοδοξία.

Αλλά η χαρά αυτή και η αισιοδοξία μετριάζονται από τη στάση εκείνων, που εκπροσωπούν τους επανερχόμενους στην εξουσία πρώην κομμουνιστές. Για λόγους που δεν είναι εύκολο να διαγνωσθούν, μολονότι οι νέοι ηγέτες έχουν τη λαϊκή στήριξη, ώστε να συνεχίσουν, με τις αναγκαίες προσαρμογές, το έργο του σοσιαλισμού που διακόπηκε, δίνουν την εντύπωση ότι μάλλον ενδιαφέρονται για έργα συντήρησης του διαβρωμένου κιόλας, μολονότι νεότευκτου, κόσμου. Ισως εδώ, τώρα, παίζεται το μεγάλο δράμα της σύγχρονης ιστορίας.