Η αντίθεση αυτή θα αναπαράγεται σε όλη τη φάση του σοσιαλισμού, που είναι μεταβατική και συνεπώς ατελής κοινωνία. Από την άποψη αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, όπως έδειξε η πείρα του σοσιαλισμού, να μεταβάλλονται προς όφελος του ανθρώπου οι παραγωγικές σχέσεις και η διαλεκτική τους σχέση με τις παραγωγικές δυνάμεις.

Οι ιδιαιτερότητες που αφορούν τη χώρα μας ή και χώρες με ανάλογα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα και επίπεδο ανάπτυξης δεν αναιρούν την ενιαία ουσία του σοσιαλισμού. Οι αναθεωρητικές απόψεις για "πολλαπλότητα σοσιαλισμών", στο όνομα του υπαρκτού ζητήματος της ιδιαιτερότητας, δεν επιβεβαιώθηκαν. Αντίθετα, αποδείχτηκαν πρόσχημα για την άρνηση και την υποτίμηση των γενικών νομοτελειών και αρχών της θεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού.

Εκατομμύρια κομμουνιστές σε όλο τον κόσμο ελπίζουν, απαιτούν, πιστεύουν στη δυνατότητα και στην αναγκαιότητα της ενωμένης δράσης των κομμουνιστικών κομμάτων, των αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων και κινημάτων. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τα πολιτικά κόμματα που εκφράζουν τα συμφέροντά τους παρά τις εσωτερικές διαμάχες και τους ανταγωνισμούς για το μοίρασμα της "πίτας", έχουν ενιαία στρατηγική απέναντι στην εργατική τάξη και το κίνημα της, απέναντι στους λαούς και τις χώρες τις οποίες εκμεταλλεύονται και καταπιέζουν. Ο συντονισμός των φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, καθώς και η συνεργασία με πρώην στελέχη των ΚΚ, έχει περάσει σε ανώτερο στάδιο, στη διαμόρφωση ενιαίων κομμάτων στην Ευρώπη και αντίστοιχων διεθνών.

Το ΚΚΕ θεωρεί ότι ένας από τους βασικούς παράγοντες για να ενισχυθεί η πάλη για το σοσιαλισμό είναι η ενότητα δράσης των κομμουνιστικών κομμάτων, η κοινή δράση τους με άλλες αριστερές, αντιιμπεριαλιστικές και αντικαπιταλιστικές δυνάμεις. Στηριγμένο στα συμπεράσματα από τις αρνητικές συνέπειες που είχε η διάσπαση ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος στον αγώνα για την υπεράσπιση του σοσιαλισμού, θα συνεχίσει τις προσπάθειες του στο σοβαρό αυτό πεδίο.

Το ΚΚΕ θα καλλιεργεί τις εξαίρετες αρετές της ανιδιοτέλειας, της θυσίας και αφοσίωσης στα ιδανικά του σοσιαλισμού, για τα οποία έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, και την ίδια τη ζωή τους, χιλιάδες, εκατομμύρια αγωνιστές στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο.

24 Μάρτη 1995

Η ΚΕ του ΚΚΕ

1. Πάνω από τα 2/3 του πληθυσμού ήταν αγράμματοι.

2. Τα τελευταία γράμματα και άρθρα του Λένιν, περιέχουν και τις βασικές κατευθύνσεις και τους στόχους της πολιτιστικής επανάστασης, που έπρεπε να γίνει στη Σοβ. Ενωση. Στο άρθρο του "Για το συνεταιρισμό" εξέταζε το ζήτημα του πολιτισμού κάτω από το πρίσμα της λύσης των οικονομικών προβλημάτων.

3. Υπήρξε σ' αυτή τη χώρα ισχυρή τάση προσέγγισης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των ΕΠΑ, (55% το 1985, ενώ το 1913 ήταν 11,5%). Το κατά κεφαλήν εισόδημα υπολογίζεται ως ποσοτικός δείκτης, δεδομένου ότι η λειτουργία του είναι εντελώς διαφορετική στα δύο κοινωνικά συστήματα, καθώς απεικονίζει ριζικά διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις.

4. Ο Λένιν έδειξε στη στενή σχέση του εθνικού ζητήματος με τη λύση των προβλημάτων της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Χτύπησε λαθεμένες απόψεις ότι η συνεπής εφαρμογή της αυτοδιάθεσης θα διασπάσει τους λαούς. Απέδειξε ότι το εθνικό ζήτημα δεν υπάρχει έξω από τη σφαίρα των ταξικών σχέσεων και του ταξικού αγώνα, η λύση του καθορίζεται από την ταξική ενότητα των εργαζομένων.

5. Οι πιο σημαντικές από τις "μεταρρυθμίσεις" ήταν "η κατοχύρωση της ατομικής ιδιοκτησίας" με το νόμο που αναγνώρισε την "ποικιλία μορφών ιδιοκτησίας και παραγωγής και τον ανταγωνισμό μεταξύ τους". Η αλλαγή του πολιτικού και κρατικού συστήματος με την αποδυνάμωση του ΚΚΣΕ ως φορέα άσκησης εξουσίας με την ενίσχυση του θεσμού του Προέδρου της Ενωσης. Αποδυνάμωση του ΚΚΣΕ στους βασικούς τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, στους τομείς άμυνας και ασφάλειας. Αντικατάσταση του σοβιετικού πολιτικού συστήματος εξουσίας από μια μορφή πολιτικού συστήματος που είχε πολύ περισσότερες ομοιότητες με τον καπιταλιστικό κοινοβουλευτισμό. Ξεκίνησε προσπάθεια ευνουχισμού του ρόλου των σοβιέτ, των κομματικών επιτροπών. Σταδιακά ο πρόεδρος της χώρας αναλαμβάνει υπερεξουσίες διατηρώντας και τον τίτλο του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΣΕ. Αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας με κύριο στόχο την ιδεολογική, πολιτική συμφιλίωση με τον καπιταλισμό στο όνομα της πάλης για την ειρήνη και την αποτροπή του θερμοπυρηνικού πολέμου. Εγκατάλειψη της διεθνιστικής αλληλεγγύης προς τις σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης.

6. Εβδομήντα χώρες της Αφρικής, Ασίας και Λατινικής Αμερικής αποκτούν την εθνική τους ανεξαρτησία. Οι περισσότερες από αυτές στηρίζονται στην οικονομική και επιστημονική βοήθεια των σοσιαλιστικών χωρών προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα οικονομικά τους προβλήματα. Αποφασιστικός επίσης παράγοντας που υπέβαλλε τη διαφοροποίηση ήταν η αλλαγή του στρατιωτικού συσχετισμού δυνάμεων, όταν η ΕΣΣΔ κατάφερε να μπει σε πορεία εξισορρόπησης προς το οπλοστάσιο των ΗΠΑ. Επέδρασε η ήττα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, οι κατακτήσεις του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος που οδήγησαν στην κατάρρευση της αποικιοκρατίας.

7. Δόγμα Τζόνσον κυρίως μετά το 1964 με την πολιτική των "γεφυρών" προς τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες. Αντίθετα απέναντι στην ΕΣΣΔ ακολουθείται η πολιτική του εκφοβισμού με τα πυρηνικά όπλα, η πολιτική απομόνωσης απέναντι στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. Επιλογή μεθόδων που θα ευνοούσαν την από τα μέσα κατάρρευση του σοσιαλιστικού συστήματος. Προβάλλεται η θεωρία της"ανεξαρτησίας από την ΕΣΣΔ", αναπτύσσεται η προπαγάνδα "ότι η πρόοδος της Αν. Ευρώπης εξαρτάται από την επέκταση των σχέσεων και την άμβλυνση της αντιπαράθεσης με τη Δύση".

8. Η ιδεολογική δολιοφθορά ως ιδεολογικό όπλο του ιμπεριαλισμού προβάλλεται έντονα από τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΣΕ Γ. Αντρόποφ, την οποίο αποκαλεί πολιτική υπονόμευσης από τα μέσα.

9. Κατεύθυνση που επεξεργάστηκε το 15ο Συνέδριο. Το ΚΚΣΕ έδινε βάρος στην άνοδο της παραγωγικότητα του μικρού και μεσαίου νοικοκυριού, στον τεχνολογικό εξοπλισμό. Η εθνικοποίηση της γης δεν ερχόταν σε αντίθεση με το δικαίωμα της γαιοκτησίας από τους μικρούς και μεσαίους αγρότες. Εβλεπε το ρόλο που μπορούσε να διαδραματίσει το μικρό αγροτικό νοικοκυριό και οι μορφές συνένωσης των σκόρπιων αγροτικών νοικοκυριών από τις πιο απλές μορφές, τις "συντροφιές", ως τα καρτέλ. Η στάση απέναντι στο μικρό αγροτικό νοικοκυριό, τη μικρή παραγωγή ήταν σχέση βοήθειας και όχι πάλης. Απέρριπτε την εκμηδένιση της κατώτερης οργάνωσης της παραγωγής στο όνομα της μεγαλύτερης. Ταυτόχρονα πρόβαλλε τα πλεονεκτήματα των κολχόζ και σοβχόζ. Η επιδίωξη για ολοκληρωτική οργάνωση της οικονομίας ξεκίνησε με πολιτικό στόχο να κατανικήσει ορισμένα τμήματα των κουλάκων στο χωριό και στη συνέχεια να εξαλείψει την κουλάκικη τάξη στο χωριό.

10. Οικονομικό έτος 1920 - 27: Αύξηση του εθνικού εισοδήματος πάνω από 11% σε σύγκριση με εκείνο του προηγούμενου έτους. Ενώ στις αναπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού - ΗΠΑ, Αγγλία, Γερμανία - δεν ξεπερνούσε το 2 - 4%. Για το ίδιο οικονομικό έτος σημειώθηκε αύξηση της παραγωγής στη μεγάλη βιομηχανία κατά 18% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Πηγή: Ιστορία του ΚΚΣΕ, σελ.446, Εκδ. "ΣΕ"

11. Απόφαση της ΚΕ 15.3.1930 και προσωπικό άρθρο του Ι. Στάλιν στη βάση της απόφασης, που εντοπίζει λάθη τα οποία δυσκολεύουν τη στερέωση της συμμαχίας, θέτει θέμα να αναγνωριστούν τα λάθη και να διορθωθούν σε όσες περιοχές και περιπτώσεις είναι δυνατό να γίνει και δεν έχουν δημιουργηθεί τετελεσμένα γεγονότα από παρέκκλιση ή λανθασμένη πορεία.

12. Ι. Β. Στάλιν: Απαντα, τόμος 12, σελ. 56 - 88. Σύσκεψη οικονομικών στελεχών. Αναδεικνύεται το πρόβλημα της αρνητικής στάσης οικονομικών και συνδικαλιστικών στελεχών στην αποκατάσταση της σοσιαλιστικής αρχής στις αμοιβές, το πρόβλημα της καθυστέρησης στην ικανοποίηση νέων υλικών και πολιτιστικών αναγκών και εργατών. Επισημαίνεται η ανάγκη να αναπτύσσεται η σοσιαλιστική συνείδηση με βάση την ικανοποίηση νέων αναγκών. Τίθεται το ζήτημα να εφαρμοστεί η αρχή της οικονομικής ιδιοσυντήρησης των επιχειρήσεων, η διεύρυνση των πηγών της σοσιαλιστικής συσσώρευσης με την κινητοποίηση των εσωτερικών πόρων της βιομηχανίας, η εισαγωγή και σταθεροποίηση της αρχής της οικονομικής ιδιοσυντήρησης σε όλες τις επιχειρήσεις, η ουσιαστική μείωση του κόστους παραγωγής, η αύξηση της εσωβιομηχανικής συσσώρευσης σε όλους ανεξαιρέτως τους βιομηχανικούς κλάδους. Η ηγεσία του κόμματος έχει εκτιμήσει ότι η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης θα κριθεί από την επίλυση αυτών των προβλημάτων προκειμένου να εξασφαλιστεί αμείωτη η υπεροχή του σοσιαλισμού στους ρυθμούς ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων συγκριτικά με τον αναπτυγμένο καπιταλισμό.

13. Τα προβλήματα αυτά προβλήθηκαν και αποτέλεσαν αντικείμενο κριτικής κατά την Ολομέλεια του Φλεβάρη - Μάρτη 1937 της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ) που συζήτησε το ζήτημα της προετοιμασίας των κομματικών οργανώσεων για τις εκλογές του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ. Η ΚΕ αποφάσισε να καθιερωθεί η κλειστή, δηλαδή μυστική ψηφοφορία και να εξαλειφθεί η πρακτική της πρόσληψης στα κομματικά όργανα. Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην κοινή δράση και συμμαχία κομμουνιστών και εξωκομματικών για την ανάδειξη κοινών υποψηφίων βουλευτών, ώστε να εκδηλωθεί έμπρακτα η πρόοδος στην ενότητα της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

14. Ιστορία του ΚΚΣΕ, Εκδ. "ΣΕ", 1980, σελ.532 - 535. Επίσης υλικά του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ.

15. Διαφοροποιημένες ήταν οι κρατικές μορφές από χώρα σε χώρα. Εκτός από την Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία και ένα τμήμα της Γερμανίας που απελευθέρωσε ο Κόκκινος Στρατός σε όλες τις υπόλοιπες τυπικά, και στη Ρουμανία ουσιαστικά, διατηρήθηκε το μοναρχικό καθεστώς. Η Τσεχοσλοβακία παρέμενε με καθαρό αστό πολιτικό στο αξίωμα του Προέδρου και κοινοβουλευτική δημοκρατία. Στη ΓΛΔ οι κοινωνικοπολιτικοί μετασχηματισμοί και η επαναστατική εξουσία αναπτύσσονται χωρίς κεντρική εξουσία. Το καθεστώς στρεφόταν κατά των εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών και των ντόπιων συνεργατών τους. Η απαλλοτρίωση περιουσιών, οι εθνικοποιήσεις βασικών κλάδων της βιομηχανίας έγιναν με αίτημα να περιέλθουν στον εργατικό έλεγχο οι επιχειρήσεις που είχαν περάσει στο Γ Ράιχ.

16. Το 20ό Συνέδριο συνεχίζει τη γραμμή προτεραιότητας στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και τον επεκτατικό τρόπο ανάπτυξης, αν και υπήρχε η αντίθετη άποψη, για την εγκατάλειψη αυτής της γραμμής. Στο 23ο Συνέδριο υιοθετείται η γραμμή της επιστημονικοτεχνικής προόδου, της πρωταρχικής ανάπτυξης του τομέα της αγροτικής οικονομίας. Το 25ο, το 1976, επεξεργάζεται τη γραμμή της ποιότητας και αποτελεσματικότητας. Το 26ο, το 1981, επεξεργάζεται τη θεωρία του αναπτυγμένου σοσιαλισμού και θέτει ζήτημα της μετάβασης στην εντατική ανάπτυξη.

17. Εδώ, παρουσιάζονται σοβαρές δυσκολίες. Η προέλευσή τους είναι διάφορη, αλλά ποτέ δε συνδέονται με την ουσία της καθιερωμένης, συλλογικής ιδιοκτησίας, η οποία απέδειξε τα πλεονεκτήματά της. Αντίθετα, σημαντικό μέρος των ελλείψεων που διαταράσσουν κάποτε την κανονική εργασία στον ένα ή τον άλλο τομέα της λαϊκής οικονομίας, οφείλεται στην απόκλιση από τους κανόνες, από τις απαιτήσεις της οικονομικής ζωής, που η καθοριστική βάση της είναι η κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Πηγή: Γ. Β. Αντρόποφ: "Ο Λενινισμός φωτίζει το δρόμο μας", εκλογή άρθρων και ομιλιών, σελ.310.

"Η δοκιμασμένη αρχή οργάνωσης ολόκληρης της σοσιαλιστικής κοινωνίας είναι ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, που επιτρέπει τον επιτυχημένο συνδυασμό της ελεύθερης δημιουργίας των μαζών με τα πλεονεκτήματα του ενιαίου συστήματος επιστημονικής καθοδήγησης σχεδιασμού και διεύθυνσης". Στο ίδιο σελ.320.

18. Στα κομματικά ντοκουμέντα και σε διάφορες συζητήσεις, ιδιαίτερα στην περίοδο που ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΣΕ είναι ο Γ. Αντρόποφ, γίνονται έντονες αναφορές στην ιδεολογική διαπάλη που διεξάγεται με τις απόψεις των ιδεολόγων της αστικής τάξης, αλλά και του ρεφορμισμού, για απόκλιση του "μοντέλου" της ΕΣΣΔ και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών από το θεωρητικό μοντέλο των Μαρξ, Ενγκελς και Λένιν. Ασκήθηκε κριτική για τη συγκεκριμένη "μορφή σοσιαλιστικής κρατικής οργάνωσης και δημοκρατίας" με επιχείρημα, ότι δεν ανταποκρίνεται στη μαρξιστική προοπτική της κομμουνιστικής αυτοδιοίκησης για την ύπαρξη"μεμονωμένων" ατόμων που αντιστρατεύονται την κοινωνική ιδιοκτησία, για την"κρίση της θεωρίας του μαρξισμού - λενινισμού, που πρέπει να "αναζωογονηθεί" με τις ιδέες από τη δυτική κοινωνιολογία, φιλοσοφία και πολιτική σκέψη".

19. 21ο και 22ο Συνέδριο, που κατοχυρώθηκαν και στο σύνταγμα της Σοβιετικής Ενωσης το 1977.

20. 26ο Συνέδριο ΚΚΣΕ: Οπως είναι αδύνατη η πραγματική δημοκρατία δίχως σοσιαλισμό, έτσι είναι αδύνατος ο σοσιαλισμός δίχως σταθερή ανάπτυξη της δημοκρατίας. Στο λόγο του προς την Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΣΕ, το 1980, ο Λ. Ι. Μπρέζνιεφ τόνισε ότι το πρόβλημα της ορθής σχέσης ανάμεσα στο συγκεντρωτισμό και τη δημοκρατία είναι από τα πιο σημαντικά. Υπογράμμισε ότι απαιτείται ένα κέντρο για να κατευθύνει αποτελεσματικά το σύμπλεγμα της εθνικής οικονομίας ως ενιαίου συνόλου, να αντιμετωπίζει τις τάσεις στενής θεώρησης και τοπικιστικού εγωισμού. Από την άλλη μεριά, είναι απαραίτητο, για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας, ν' αναπτυχθεί όσο γίνεται η πρωτοβουλία στη βάση, στις εργασιακές κολεκτίβες και στα ηγετικά στελέχη της κοινωνίας. Το πρόβλημα είναι να λυθούν τα πιο πολλά πρακτικά προβλήματα εκεί ακριβώς όπου αυτό μπορεί να γίνει γρήγορα, δίχως περιττούς δισταγμούς και ψηφοφορίες.

21. Ο Λένιν (τόμος 36, σελ.47) τόνιζε ότι ο σοσιαλισμός στη ζωή δε θα είναι ίσιος. Θα είναι αφάνταστα περίπλοκος. Στην ομιλία του "τα άμεσα καθήκοντα της σοβιετικής εξουσίας" σελ.206, ασχολήθηκε με τη διάταξη των κρίκων, τη μορφή και το αλύσωμά τους, στη διαφορά του ενός από τον άλλο στην ιστορική αλυσίδα των γεγονότων που δεν είναι πράγματα απλά και χοντροκομμένα, όπως στη συνηθισμένη αλυσίδα που φτιάχνει ο σιδεράς.

22. Ο Μαρξ δίνοντας τη συνολική κίνηση της ιστορίας, ανέδειξε το μεταβατικό χαρακτήρα του σοσιαλισμού με την έννοια της πρώτης φάσης της κομμουνιστικής κοινωνίας. Ο Λένιν, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της σοσιαλιστικής επανάστασης και τις νομοτέλειες της οικοδόμησης, της σοσιαλιστικής κοινωνίας μελέτησε επίσης την περίοδο μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, με τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης και τη διαμόρφωση του πολιτικού συστήματος της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι κλασικοί, αναφερόμενοι στις διάφορες φάσεις οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας, δεν τη διαχώριζαν τεχνητά από την κομμουνιστική. Ανέδειξαν την ενιαία ουσία σοσιαλισμού και κομμουνισμού, τις επιστημονικές διαφορές που τις αντίκριζαν ως διαφορά οικονομικής ωριμότητας. Η προβολή της μεταβατικότητας της σοσιαλιστικής κοινωνίας δεν έχει σχέση με λανθασμένες και αντιεπιστημονικές απόψεις, οι οποίες στο όνομα της μεταβατικότητας, αρνούνται τις θεμελιακές διαφορές ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό.

23. 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ντοκουμέντα σελ.22, έκδ. ΚΕ του ΚΚΕ

24. Β. Ι. Λένιν: Απαντα, τόμος 36, σελ.171.

25. Ο κομμουνισμός στην πρώτη του φάση, στην πρώτη του βαθμίδα, που είναι η σοσιαλιστική κοινωνία, δεν μπορεί να είναι οικονομικά εντελώς ώριμος, εντελώς απαλλαγμένος από τα προβλήματα που κληρονόμησε ο καπιταλισμός. Βεβαίως, αυτή η θέση δεν έχει καμιά σχέση με την αναθεωρητική, οπορτουνιστική άποψη που, στο όνομα του μεταβατικού και ατελούς χαρακτήρα της σοσιαλιστικής κοινωνίας, υποστηρίζει τη συντήρηση και την ανάπτυξη αρχών και μεθόδων, που είναι χαρακτηριστικές για την καπιταλιστική κοινωνία.