Από όσες ταινίες βγαίνουν σήμερα στους κινηματογράφους, αυτή είναι μάλλον η πιο φιλόδοξη στην αισθητική της, καθώς μάλιστα πρόκειται για μια ταινία εποχής, η οποία επιχειρεί να αναπαραστήσει χώρους και γεγονότα των αρχών του αιώνα, με καταστάσεις που τοποθετούνται στην ύπαιθρο της Γεωργίας και στην πρωτεύουσά της, την Τιφλίδα. Σε σκηνοθεσία Νανά Τζορτζάτζε το φιλμ αφηγείται την περιπέτεια ενός Γάλλου ταξιδευτή, του Πασκάλ Ισάκ (Πιέρ Ρισάρ),λάτρη των αισθησιακών απολαύσεων, που μπορούν να προσφέρει μια όμορφη γυναίκα, ένα καλό κρασί ή ένα γεύμα προϊόν μιας μαγειρικής διάνοιας ανάλογης με τη δική του. Παίρνοντας, όμως, τα πράγματα από την αρχή τους, το"παρόν" της ταινίας βρίσκεται στη σημερινή εποχή στο Παρίσι, όπου ο Αντόν ετοιμάζει μια έκθεση γεωργιανής ζωγραφικής. Εκεί θα ανακαλύψει κάποιο παλιό χειρόγραφο, το οποίο μιλά για τη σχέση του Πασκάλ με τη μητέρα του, τη Γεωργιανή πριγκίπισσα Σεσίλια (Μισελίν Πρεσλ).Καθώς ο Αντόν διαβάζει αυτό το κείμενο, ξετυλίγεται μπροστά μας η ιστορία αυτού του Γάλλου τυχοδιώκτη, ενός μεγάλου παιδιού, προσωπικότητας απολύτως ταιριαστής στο χαρακτήρα που πλάθει η παρουσία του Πιέρ Ρισάρ σε αυτό το ρόλο, που έφυγε από τη χώρα του, για να βρεθεί σε έναν άλλο τόπο σαν τη Γεωργία, όπου αγαπούν με το ίδιο αν όχι και μεγαλύτερο πάθος το φαγητό και το κρασί. Ετσι ο Πασκάλ θα βρεθεί σύντομα να ζει τον έρωτά του με την πριγκίπισσα Σεσίλια, διευθύνοντας ταυτόχρονα ως σεφ το γαλλικό εστιατόριο που άνοιξε ο ίδιος στην Τιφλίδα. Μια σειρά από σκηνές παραδοσιακής διασκέδασης και γεωργιανής εορταστικής ευζωίας διανθίζουν αυτή τη δράση, σκηνές που παρά τη συμβατική εικαστική τους ποιότητα δεν ξεπερνάνε τα όρια του φολκλόρ και κάπου αποπροσανατολίζουν τον θεατή από το κύριο θέμα του φιλμ, που είναι η αντίθεση ανάμεσα σε έναν αριστοκρατικού τύπου αισθησιασμό και στο άξεστο, χοντροκομμένο ήθος των μπολσεβίκων που καταλαμβάνουν την εξουσία και αρπάζουν από τον Πασκάλ το εστιατόριο και τη γυναίκα του. Οποιος, όμως, κι αν είναι ο σκοπός του σκηνοθέτη δεν μπορεί να καθαγιάσει μια σειρά από σεναριακές ευκολίες και αφέλειες, ούτε να υποστηρίξει από μόνος του τον τρόπο με τον οποίο ο Αντόν του σήμερα συνειδητοποιεί την καταγωγή και τις ρίζες του, καταρρίπτοντας τα μυθοποιημένα συναισθήματα που φαίνεται πως έτρεφε για τον επαναστάτη πατέρα του. Ισως, αν οι προθέσεις του φιλμ δεν ήταν τόσο κραυγαλέα ορατές, να απουσίαζαν και οι δραματουργικές αδυναμίες του και η σχηματικότητα που κυριαρχεί στα πρόσωπα και στις καταστάσεις, και αυτή η αισθησιαρχική, ας την ονομάσουμε, πλευρά του, να προβάλλονταν πιο αποτελεσματικά στο βλέμμα του θεατή.

(ΨΥΡΡΗ)

Αν ο "Ερωτευμένος μάγειρας" είναι η πιο φιλόδοξη, αν και άνιση, από τις ταινίες της εβδομάδας, η πιο ενδιαφέρουσα είναι μάλλον η ταινία αυτή που αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο ενός γνωστού ηθοποιού: του Κέβιν Σπέισι.Το φιλμ ξεκινά με μια απόπειρα ληστείας, η οποία όμως καταλήγει σετραγικό φιάσκο για τους εκτελεστές, που καταδιώκονται από την αστυνομία και βρίσκουν καταφύγιο - παγιδεύονται ουσιαστικά - σε ένα μπαρ χωρίς έξοδο κινδύνου... Ετσι οι αρχικές σκηνές με όλα τα εφέ της περιπέτειας και της καταδίωξης δίνουν τη θέση τους σε μια τελείως διαφορετική, κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, με έμφαση στους χαρακτήρες και στο ψυχολογικό παιχνίδι που αναπτύσσεται πάνω στις σχέσεις των εγκλωβισμένων ληστών μεταξύ τους, καθώς και ανάμεσα σε αυτούς και τους ομήρους που κρατάνε στο μπαρ: τη σερβιτόρα (Φαίη Νταναγουέη),έναν νεαρό άνδρα, έναν φορτηγατζή κι άλλον έναν περαστικό πελάτη του μπαρ. Εκεί δημιουργούν μια ιδιόμορφη κοινότητα, στην οποία υπερισχύει ο ατομισμός του καθενός, η προσωπική βούληση για τη σωτηρία της ζωής, που οδηγεί σε μια σειρά από ανατροπές και μεταβολές των ισορροπιών ανάμεσα στα τόσο διαφορετικά πρόσωπα, που ωστόσο κατά κάποιον τρόπο συμπάσχουν. Συμπάσχουν μέσω κάποιων ισορροπιών κάθε άλλο παρά αρμονικών, αφού ο καταλύτης των σχέσεών τους είναι τελικά το γεγονός ότι βρίσκονται περικυκλωμένοι χωρίς πιθανότητα διαφυγής και με ορατό για όλους τον κίνδυνο, όλα αυτά να τελειώσουν μέσα σε έναν καταιγισμό από σφαίρες, μια κατάληξη που θα κοστίσει στους πάντες τη ζωή τους. Και, φυσικά, πρώτοι αποδέκτες αυτής της κατάστασης κινδύνου είναι οι τρεις ληστές, με τον Ματ Ντίλον σαν αρχηγό της τριάδας να βρίσκεται ανάμεσα στην πανικόβλητη καταστροφική τάση του ενός και στη συμβιβαστική διάθεση του άλλου από τους συναδέλφους του. Αυτή η διαφορετικότητα των τριών πυροδοτεί συχνά κάποια βίαια ξεσπάσματα και πάνω σε αυτή στηρίζονται οι υπόλοιποι, οι όμηροι, για να στρέψουν την κατάσταση προς τα εκεί που ο καθένας επιθυμεί. Ενα παζάρι επιδιώξεων, όπου οι ενέργειες όσων μετέχουν σε αυτό αποκτούν μια χροιά σχεδόν πολιτική, με τη χρήση όλων των μέσων της πολιτικής: της βίας, της ίντριγκας, της διπλωματίας. Και, συνακόλουθα, με τον παραγκωνισμό της ηθικής στάσης, η οποία όμως εμφανίζεται ξανά με μια απρόσμενη μορφή στο φινάλε του φιλμ, όταν όλα μοιάζει να έχουν τελειώσει και οι επιζήσαντες βρίσκονται πια στον "έξω κόσμο".

(ΑΒΑΝΑ, ΕΚΡΑΝ, ΘΗΣΕΙΟΝ)

Μια ελαφριά σάτιρα με πολλαπλούς στόχους είναι αυτή η αυστραλιανή παραγωγή, που σκηνοθέτησε ο Πολ Κοξ, πάνω σε ένα σενάριο που χωρά μέσα του τις σχέσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας με τους χορηγούς της, τις άπληστες για χρήμα παραθρησκευτικές φιλοσοφίες, τις σύγχρονες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους και αρκετά άλλα, τα οποία αντιμετωπίζονται με μια ματιά ειρωνική και διακριτικά ανατρεπτική. Τόσο διακριτικά που δεν παύει να γίνονται αποδεκτά ως καταστάσεις υπαρκτές, που υπηρετούν επομένως μια σειρά από αναγκαιότητες, και τόσο "ανατρεπτικά" όσο αρκεί, για να καταδειχτεί η κενότητά τους και η απουσία αξίας στο περιεχόμενό τους, πέρα από κάθε μύθο που επιχειρεί να τις τοποθετεί στην κορφή της κοινωνικής εκτίμησης. Ετσι ένα κινηματογραφικό δίωρο περνά σχετικά ευχάριστα για το θεατή, που παρακολουθεί τις μικρές περιπέτειες που περιστρέφονται γύρω από την κατασκευή ή τη δημιουργία, αν προτιμάτε, ενός έργου τέχνης, συγκεκριμένα ενός γλυπτού, του οποίου ο προορισμός είναι η φορολογική έκπτωση που συνεπάγεται για τον βαθύπλουτο χρηματοδότη του. Βέβαια, το μέγεθος της φορολογικής απαλλαγής συναρτάται άμεσα και με το μέγεθος του έργου, άρα και με την καλλιτεχνική φιλοδοξία της γλύπτριας, αλλά και με την αμοιβή του μοντέλου που ποζάρει κατά την κατασκευή, με τις ηθικές πεποιθήσεις της συζύγου του, με τους οργασμούς της κόρης του χορηγού, που τελεί υπό ψυχιατρική παρακολούθηση και πειραματίζεται με διάφορα νέου τύπου ψυχοφάρμακα, με την επιθυμία του Μπάμπα Τόμας, εμπνευστή κάποιας υπερβατικής φιλοσοφίας να βγάλει κι αυτός ένα μερίδιο από το κοστολόγιο του γλυπτού. Επιδιώξεις και καταστάσεις που αναμειγνύονται και μπλέκονται με έναν τρόπο πρωτότυπο όσο και το μείγμα που συνθέτουν, αλλά ταυτόχρονα θέτουν και τα όρια της ίδιας της ταινίας ως καλλιτεχνικού έργου, καθώς την περιορίζουν σε κάποια πλαίσια ανεκδοτολογικής υφής.

(ΑΛΦΑΒΙΛ)

Δεκατρία χρόνια ύστερα από τις "Σχέσεις στοργής" που της χάρισαν το Οσκαρ καλύτερης ερμηνείας, η Σίρλεϊ Μακλέιν υποδύεται ξανά την Ορόρα σε μια ταινία σκηνοθετημένη από τον Ρόμπερτ Χάρλινγκ,η οποία αποτελεί συνέχεια εκείνης της εμπορικής επιτυχίας. Εδώ η αφήγηση περιστρέφεται γύρω από τη σχέση της Ορόρα με τα εγγόνια της, την προσπάθειά της να κρατήσει την οικογένεια ενωμένη, την αναζήτηση του έρωτα, την απόπειρά της να ανασυνθέσει το παζλ της περασμένης ζωής. Η παρουσία της Σίρλεϊ Μακλέιν είναι το βασικό πλεονέκτημα της ταινίας και, βέβαια, δεν υπάρχει τίποτα στο φιλμ, που να προσβάλλει την αισθητική του θεατή. Δε θα είναι, όμως, παράξενο αν ενοχληθεί κάποιος από την εξεζητημένα "ουδέτερη" σκηνοθεσία, η οποία αποπνέει έναν αέρα καλλιτεχνικής συμβατικότητας ή κινηματογραφικού καθωσπρεπισμού. Η από την κατάφωρη μελοδραματική χροιά που επιχειρεί να συγκινήσει το συναίσθημα με μια συνεχή επίθεση στους δακρυγόνους αδένες - χωρίς παρ' όλα αυτά να απουσιάζει ένα ειρωνικό χιούμορ, που επιτείνει τελικά το στοιχείο του μελό.

(ΒΙΛΑΤΖ, ΓΛΥΦΑΔΑ, ΕΛΛΗΝΙΣ, ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ, ΦΙΛΙΠ, ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ)

Μια ομάδα του ανώτατου κατεστημένου των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει ένα κύκλωμα παραεξουσίας με τελικό στόχο τη δολοφονία του προέδρου. Ο βοηθός του δε θα πάψει να αντικρίζει το Χάρο με τα μάτια του μέχρι να βγάλει το φίδι από την τρύπα με τη βοήθεια μιας ριψοκίνδυνης δημοσιογράφου. Ομως είναι μάλλον δύσκολο για τον Τζορτζ Κοσμάτο, το "συμπατριώτη" μας σκηνοθέτη εμπορικών επιτυχιών σαν το Ράμπο, να βαδίσει στα χνάρια της σχολής του πολιτικού θρίλερ, που έφτιαξαν δημιουργοί σαν τον Σίντνεϊ Λιούμετ. Ετσι τελικά η πολιτική προβάλλει ως πρόσχημα για την ύπαρξη της πλοκής και του σασπένς, που κι αυτά περιορίζονται από τις σεναριακές αδυναμίες και επαναλήψεις του φιλμ.

(ΔΕΞΑΜΕΝΗ, ΦΙΛΟΘΕΗ, ΜΠΡΟΝΤΓΟΥΑΙΗ, ΧΛΟΗ, ΡΙΟ, ΑΡΚΑΔΙΑ, ΒΙΛΑΤΖ)

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ