35ο ΜΕΡΟΣ

Πέμπτη, 8 του Νοέμβρη (26 του Οχτώβρη). Το πρωί βρήκε την πόλη σε μια παράφορη έξαψη. Ενας ολόκληρος λαός ξεσηκωνόταν μέσα σε μπουμπουνητά θύελλας. Επιφανειακά όλα ήταν ήρεμα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έπεφταν να κοιμηθούν τη συνηθισμένη ώρα, ξυπνούσαν νωρίς και πήγαιναν στη δουλιά. Στην Πετρούπολη κινούνταν τα τραμ, τα μαγαζιά και τα εστιατόρια ήταν ανοιχτά, τα θέατρα εργάζονταν, οι εκθέσεις ζωγραφικής τραβούσαν κόσμο... Η πολύπλοκη ρουτίνα της καθημερινής ζωής, που δε διαταράχτηκε ούτε στις συνθήκες του πολέμου, συνέχιζε τον κανονικό της δρόμο. Τίποτα δεν είναι ίσως πιο εκπληκτικό, από τη ζωντάνια του κοινωνικού οργανισμού, που συνεχίζει τη δουλιά του, τρέφεται, ντύνεται, διασκεδάζει ακόμα και στον καιρό των μεγάλων δυστυχιών...

Στην πόλη κυκλοφορούσαν πολλές φήμες για τον Κερένσκι. Ελεγαν πως έφτασε στο μέτωπο και οδηγεί ενάντια στην πρωτεύουσα πολυάριθμο στρατό. Η "Θέληση του Λαού" δημοσίευε μια διαταγή του που την έβγαλε στο Πσκοφ:

"Το τωρινό κίνημα, που προκλήθηκε από τον παραλογισμό των μπολσεβίκων, οδηγεί το κράτος μας στο χείλος της καταστροφής και γι' αυτό επιβάλλεται σ' όλους μας να εντείνουμε τη θέληση, το θάρρος και να κάνουμε το χρέος μας για να βγει η πατρίδα μας από τη σκληρή δοκιμασία που περνά.

Από δω και μπρος και μέχρι που ν' ανακοινωθεί η καινούρια σύνθεση της προσωρινής κυβέρνησης, αν γίνει κάτι τέτοιο, ο καθένας πρέπει να παραμείνει στη θέση του και να κάνει το καθήκον του απέναντι στη δύστυχη πατρίδα. Ας μην ξεχνούμε ότι και η πιο ελάχιστη διατάραξη της σημερινής οργάνωσης του στρατού μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες καταστροφές, αφήνοντας ακάλυπτο το μέτωπο σε ένα καινούριο χτύπημα του αντιπάλου. Γι' αυτό είναι ανάγκη να διαφυλαχτεί, με κάθε θυσία, η μαχητικότητα του στρατού, να τηρηθεί η πειθαρχία, να προφυλαχτεί ο στρατός από νέους κλονισμούς, και να μη διασαλευτεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στους διοικητές και τους διοικούμενους. Διατάζω όλους τους διοικητές και τους κομισάριους, στο όνομα της σωτηρίας της Πατρίδας, να κρατήσουν τις θέσεις τους, όπως κι εγώ κρατώ το πόστο μου του Ανώτατου Διοικητή, ωσότου εκδηλωθεί η θέληση της προσωρινής κυβέρνησης της δημοκρατίας...".

Σαν απάντηση σ' αυτή τη διαταγή κολλήθηκε σ' όλους τους τοίχους η έκκληση:

"Από το Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ

Οι πρώην υπουργοί Κονοβάλοφ, Κίσκιν, Τερεσένκο, Μαλιάντοβιτς, Νικίτιν, κ.ά. πιάστηκαν από τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή. Ο Κερένσκι το 'σκασε. Εντέλλονται όλες οι στρατιωτικές οργανώσεις να πάρουν μέτρα για την άμεση σύλληψη του Κερένσκι και τη μεταγωγή του στην Πετρούπολη. Κάθε βοήθεια προς τον Κερένσκι θα τιμωρηθεί σαν βαρύτατο έγκλημα ενάντια στο κράτος".

Αποχτώντας πλήρη ελευθερία δράσης, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή, μετέδινε σαν τη σπίθα προς όλες τις κατευθύνσεις διαταγές, εκκλήσεις, διατάγματα... Διατάχθηκε η μεταφορά του Κορνίλοφ στην Πετρούπολη. Τα μέλη των αγροτικών επιτροπών, που είχαν συλληφθεί από την προσωρινή κυβέρνηση, αφέθηκαν ελεύθερα. Καταργήθηκε η θανατική ποινή στο μέτωπο. Οι δημόσιοι υπάλληλοι διατάχθηκαν να συνεχίσουν τη δουλιά, με απειλή αυστηρής τιμωρίας σε περίπτωση ανυπακοής. Για την τιμωρία περιπτώσεων πογκρόμ, ταραχών και κερδοσκοπίας καθιερώθηκε η θανατική ποινή. Σ' όλα τα υπουργεία διορίστηκαν προσωρινοί κομισάριοι: στο υπουργείο Εξωτερικών και Δικαιοσύνης ο Ρίκοφ, στο υπουργείο Εργασίας ο Σλιάπνικοφ, στο υπουργείο Οικονομικών ο Μενζίνσκι, στο υπουργείο Εμπορίου και Μεταφορών ο Ριαζάνοφ, στη διεύθυνση του υπουργείου Ναυτικών ο ναύτης Κόρμπιρ, στο υπουργείο ΤΤΤ ο Σπίρο, στη διεύθυνση θεάτρων ο Μουραβιόφ, στη διεύθυνση κρατικών τυπογραφείων ο Ντέρμπισεφ. Κομισάριος της Πετρούπολης διορίστηκε ο ανθυπολοχαγός Νέστεροφ, κομισάριος του Βόρειου Μετώπου ο Πόζερν (1).

Ο στρατός κλήθηκε να εκλέξει στρατιωτικές επαναστατικές επιτροπές. Οι σιδηροδρομικοί κλήθηκαν να κρατήσουν πειθαρχία και το βασικό, να μην καθυστερούν τη μεταφορά των τροφίμων στις πόλεις και στο μέτωπο. Τους υποσχέθηκαν να επιτρέψουν τη συμμετοχή εκπροσώπων τους στο υπουργείο Μεταφορών.

"Αδέρφια κοζάκοι!" έλεγε μια από τις προκηρύξεις. "Σας οδηγούν ενάντια στην Πετρούπολη. Θέλουν να σας φέρουν σε σύγκρουση με τους εξεγερμένους στρατιώτες και με τους εργάτες της πρωτεύουσας...

Μην πιστεύετε ούτε μια λέξη των κοινών εχθρών μας, των τσιφλικάδων και των καπιταλιστών.

Στο συνέδριό μας αντιπροσωπεύτηκαν όλοι οι οργανωμένοι εργάτες, οι στρατιώτες, κι οι συνειδητοί αγρότες της Ρωσίας. Το συνέδριο θέλει να δει στην οικογένειά του και τους εργαζόμενους κοζάκους. Εχθροί μας είναι οι μαυροεκατονταρχίτες στρατηγοί, οι υπηρέτες των τσιφλικάδων, οι υπηρέτες του Νικολάου του ματοβαμμένου...

Σας λένε ότι τα Σοβιέτ θέλουν να πάρουν τη γη από τους κοζάκους. Αυτό είναι ψέμα. Η επανάσταση μόνον από τους κοζάκους τσιφλικάδες θα πάρει τη γη και θα τη δώσει στο λαό.

Οργανώστε Σοβιέτ των κοζάκων βουλευτών! Ενωθείτε με τα Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών!

Δείξτε στους μαυροεκατονταρχίτες ότι δε θα γίνετε προδότες του λαού, ότι δε θέλετε να πάρετε απάνω σας το ανάθεμα όλης της επαναστατημένης Ρωσίας!..

Αδέλφια κοζάκοι! Μην εκτελείτε ούτε μια διαταγή των εχθρών του λαού!.. Στείλτε στην Πετρούπολη αντιπροσώπους σας για συμφωνία μαζί μας...

Οι κοζάκοι της φρουράς της Πετρούπολης, προς τιμή τους, δε δικαίωσαν τις ελπίδες των εχθρών του λαού...

Αδέρφια κοζάκοι! Το Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ σας απλώνει αδερφικά το χέρι.

Ζήτω η συμμαχία των κοζάκων με τους στρατιώτες, εργάτες και αγρότες όλης της Ρωσίας!" (2).

(1) Οι αναγραφόμενες στο βιβλίο πληροφορίες για τους διορισμούς των προσωρινών κομισάριων στα υπουργεία δεν είναι ακριβείς: Στο υπουργείο Εξωτερικών διορίστηκε μόνο ο Ουρίτσκι, την καθοδήγηση του υπουργείου Ναυτικών την πήρε η εκλεγμένη από τους αντιπροσώπους όλων των στόλων στο Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ Στρατιωτική Ναυτική Επαναστατική Επιτροπή. (Βλέπε "Χρονικά των γεγονότων", Τ. Υ. Κρατικό Εκδοτικό, Μ. Λ.1926, σελ. 200 - 201). Σύντ.

(2) Κάτω από την έκκληση η υπογραφή "Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ των Ε. και Σ.Β." Σύντ.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 36ο ΜΕΡΟΣ