Τη στιγμή που η συνομολόγηση του περιβόητου "Συμφώνου Εμπιστοσύνης προς το 2000" έχει ανοίξει για τα καλά τους "ασκούς του Αιόλου", μια σειρά ακόμα σοβαρά ζητήματα ανοίγονται μπροστά στους εργαζόμενους και τα συνδικάτα τους, όπως η διαπραγμάτευση και υπογραφή της νέας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, η επέκταση της ανεργίας, η ακόμα πιο σκληρή λιτότητα που επιβάλλει ο νέος προϋπολογισμός. Η στάση της ΠΑΣΚΕ, που ανέλαβε να επικυρώσει την αφαίρεση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η τακτική της ΔΑΚΕ και της "Αυτόνομης Παρέμβασης", αλλά και τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη της χώρας, κάνουν αναγκαία την πάλη για αλλαγή των συσχετισμών στο συνδικαλιστικό κίνημα, αλλά και την κλιμάκωση του αγώνα ενάντια στην αντεργατική επίθεση. Για όλα αυτά, μιλήσαμε με τον Δήμο Κουμπούρη,γραμματέα της ΕΣΑΚ.

- Οι εργαζόμενοι της χώρας βρίσκονται αντιμέτωποι, εκτός των άλλων και με το λεγόμενο "Σύμφωνο εμπιστοσύνης προς το 2000", το αποτέλεσμα του "κοινωνικού διαλόγου" που εξασφάλισε την ενεργό στήριξη της ΠΑΣΚΕ και μια ψευδεπίγραφη "νομιμοποίηση". Πώς φτάσαμε μέχρι εδώ και τι σημαίνει για τους εργαζόμενους αυτό το "σύμφωνο";

- Το "σύμφωνο" υπογράφτηκε από τους βιομήχανους και την πλειοψηφία της ΠΑΣΚΕ σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ. Μάλιστα στη ΓΣΕΕ, η ξεπουλημένη πλειοψηφία της ΠΑΣΚΕ έκανε υφαρπαγή της ψήφου, μετρώντας διπλή την ψήφο του προέδρου για την υπογραφή αυτού του επαίσχυντου συμφώνου. Με αυτό το σύμφωνο, κλείνει η πρώτη φάση του λεγόμενου "κοινωνικού διαλόγου" της απάτης - η παράταξή μας από την αρχή είχε τοποθετηθεί πάνω σ' αυτό το ζήτημα και φυσικά δικαιώνεται - ο οποίος εκφράζει τις επιδιώξεις των μονοπωλίων για την παραχώρηση στο κεφάλαιο δικαιωμάτων της εργατικής τάξης, που με αγώνες, θυσίες και αίμα μέχρι σήμερα έχουν κατακτηθεί. Γι' αυτό και η πλειοψηφία της ΠΑΣΚΕ στη ΓΣΕΕ έχει σοβαρότατες ευθύνες που βάζει, συνειδητά και όχι από λάθος, την υπογραφή της στην κατάργηση των εργασιακών και κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζομένων. Πρόκειται για ένα σύμφωνο που με διάφορους τρόπους ανοίγει το δρόμο στην αλλαγή και ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας, μέσα από την ελαστικοποίηση των ωραρίων, την κατάργηση του 8ωρου και την παράδοση του ημερήσιου χρόνου εργασίας στα χέρια της εργοδοσίας.

Κανένας εργαζόμενος δε νομιμοποίησε την πλειοψηφία της ΠΑΣΚΕ να υπογράψει ένα τέτοιο σύμφωνο, το οποίο, και από τη μεθόδευση της υπογραφής του από την ΠΑΣΚΕ, θυμίζει και αναβιώνει τις πιο μαύρες μέρες του συνδικαλιστικού κινήματος. Η ΠΑΣΚΕ θα έρθει αντιμέτωπη με την οργή και τους αγώνες των εργαζομένων. Μεγάλες ευθύνες έχουν και οι άλλες παρατάξεις, η ΔΑΚΕ και η "Αυτόνομη Παρέμβαση" του Συνασπισμού, που μέχρι το τέλος στήριξαν τον λεγόμενο κοινωνικό διάλογο της απάτης και αποχώρησαν στο τέλος για λόγους τακτικής. Γίνεται φανερό, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ότι σήμερα με αυτούς τους συσχετισμούς δυνάμεων στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, τόσο στη ΓΣΕΕ όσο και στην ΑΔΕΔΥ, η εργατική τάξη όχι μόνο δεν μπορεί να περιμένει τίποτα, αλλά κινδυνεύει να χάσει βασικά της δικαιώματα και κατακτήσεις, από αυτήν ακριβώς τη συμπόρευση, τη σύμπλευση και συμμετοχή αυτών των δυνάμεων στις αποφάσεις της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των βιομηχάνων.

Οι συσχετισμοί δυνάμεων πρέπει να αλλάξουν και η εργατική τάξη να παλέψει να ανατρέψει αυτές τις πλειοψηφίες, ταυτόχρονα με τους καθημερινούς της αγώνες για την απόκρουση αυτής της πολιτικής, η οποία εκπορεύεται από τα μονοπώλια και την ΕΕ και την οποία με ευλάβεια υλοποιεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

- Η ΠΑΣΚΕ στη ΓΣΕΕ, ειδικότερα, ισχυρίστηκε ότι με τη συμμετοχή της στον "κοινωνικό διάλογο" απέτρεψε χειρότερες εξελίξεις και κατόρθωσε να αμβλύνει το αντεργατικό κείμενο. Εχουν βάση αυτοί οι ισχυρισμοί;

- Κατ' αρχάς ο περίφημος "κοινωνικός διάλογος" γίνεται με στόχο, πρώτα από όλα, να μπορέσει η κυβέρνηση μέσα από αυτόν να εκτονώσει αντιδράσεις. Γι' αυτό χρησιμοποιεί και τη λέξη "κοινωνικός", που είναι φορτισμένη θετικά. Από την άλλη μεριά προσπαθεί να περάσει τις βασικές της πολιτικές επιδιώξεις, που είναι ο περιορισμός στο ελάχιστο του μη μισθολογικού κόστους. Αυτές είναι οι επιταγές της "Λευκής Βίβλου" και αυτό το στόχο έχει. Δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες για τους στόχους αυτούς, το κείμενο που προέκυψε είναι "κομμένο και ραμμένο" σε αυτή τη λογική και κανείς δεν πρέπει να έχει αυταπάτες για το τι πάνε να κάνουν. Θα ήθελα να προσθέσω ότι αυτά που λένε "παραρτήματα" και τα παρουσιάζουν σαν καταγραφή απόψεων, είναι για τον αποπροσανατολισμό των εργαζομένων και τίποτα άλλο.

Κυβέρνηση και βιομήχανοι με τον "κοινωνικό διάλογο" δε θέλουν μόνο να αφαιρέσουν τις κατακτήσεις των εργαζομένων, ώστε να γίνει φτηνή η εργατική δύναμη, αλλά κυρίως να ενσωματώσουν την εργατική τάξη ιδεολογικά στη λογική του συστήματος, στη λογική των "μονόδρομων", στη λογική του "δε γίνεται τίποτα". Κυβέρνηση και βιομήχανοι έχουν μια συνολική και όχι αποσπασματική πολιτική και αυτό ακριβώς εκφράζει αυτό το σύμφωνο.

- Μιλώντας για αποπροσανατολισμό, τι έχετε να πείτε για τις δηλώσεις του υπουργού Εργασίας για τα ασφαλιστικά ζητήματα, οι οποίες εμφανίστηκαν και "σαν κατόρθωμα της εργατικής πλευράς";

- Οι όποιες φραστικές δηλώσεις για παροχές των υπουργών είναι συνηθισμένο φαινόμενο το τελευταίο διάστημα και έχει σχέση μόνο με την προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση για να αποπροσανατολίσει τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους. Δεν πρέπει να έχει κανείς αυταπάτες, γιατί ο στόχος της κυβέρνησης δεν είναι οι παροχές. Στόχος της είναι πώς θα περάσει συνολικά αυτή την πολιτική και φυσικά κάνουν προσπάθειες, τέτοιες κάθε φορά, για να αποπροσανατολίσουν τους εργαζόμενους. Δεν έχουν λοιπόν κανένα αντίκρισμα αυτές οι δηλώσεις για παροχές και προετοιμάζουν το έδαφος για νέα επίθεση μέσα από τη διαδικασία του "κοινωνικού διαλόγου", που έχει αρχίσει για το ασφαλιστικό και που σαν στόχο έχει την ανατροπή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης σε βάρος των εργαζομένων και των συνταξιούχων.

- Με αυτή τη συνολική πολιτική, που αναφέρατε, πηγαίνει η κυβέρνηση και στη Σύνοδο Κορυφής του Λουξεμβούργου. Τι αναμένετε από αυτή τη σύνοδο;

- Πρόκειται για μια σύσκεψη των πρωθυπουργών της ΕΕ, με στόχο την επιβολή ρυθμίσεων για ζητήματα που αφορούν τις νέες εργασιακές σχέσεις. Σκοπός τους είναι να περάσουν την κατάργηση του 8ωρου και την παράδοση του χρόνου απασχόλησης στα χέρια της εργοδοσίας. Η σύσκεψη κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση, παράλληλα με την προώθηση των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Θέλουν ακόμα να πετύχουν αυτό που λένε μείωση του εργασιακού κόστους. Εχει ιδιαίτερη σημασία πώς πάνε να το κάνουν αυτό. Προβάλλουν το τελευταίο διάστημα το 35ωρο, όπως και οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών παρατάξεων στη χώρα μας. Λένε μείωση των ωρών εργασίας στις 35 χωρίς μείωση των αποδοχών. Χρησιμοποιούν ένα δίκαιο αίτημα της εργατικής τάξης, που είναι η μείωση του εργάσιμου χρόνου, κάνοντας το 35ωρο "Δούρειο Ιππο" για να περάσουν τις νέες εργασιακές σχέσεις. Τους βιομήχανους δεν τους πειράζει σε αυτή τη φάση η απασχόληση με λιγότερες ώρες εργασίας, εάν καταφέρουν να πετύχουν ταυτόχρονη ελαστικοποίηση του ωραρίου και κατάργηση του 8ωρου. Ετσι θα μπορούν να ρυθμίζουν οι ίδιοι τον χρόνο απασχόλησης και στη συνέχεια δε θα δουλεύει οι εργαζόμενος 35 ώρες τη βδομάδα, θα δουλεύει 45, 50 και 55 ώρες, κάτι που θα τους αποφέρει περισσότερο οικονομικό όφελος. Μέσα από εκεί θέλουν στη συνέχεια να ελαστικοποιήσουν την ασφάλιση και να καταργήσουν τις συλλογικές συμβάσεις. Γι' αυτό το λόγο γίνεται η σύσκεψη στο Λουξεμβούργο και είχε σημασία για την κυβέρνηση να πάει με μια συμφωνία εκεί. Γι' αυτό είχαν βιασύνη να τελειώσει η πρώτη φάση αυτού του περίφημου "κοινωνικού διαλόγου". Για να πάει ο κ. Σημίτης, με τη συμφωνία των συνδικαλιστικών οργάνων, από καλύτερη θέση να υπερασπίσει αυτή την πολιτική.

Θα ήθελα να προσθέσω ότι το 35ωρο δεν έχει καμία σχέση με την αντιμετώπιση της ανεργίας, γιατί - παρά το ότι σε ορισμένες χώρες έχουν συμφωνήσει οι κυβερνήσεις για το 35ωρο - η ανεργία αυξάνεται. Είναι ένα πρόβλημα που πάει μαζί με τον καπιταλισμό και όσο υπάρχει καπιταλισμός, θα υπάρχει και ανεργία. Ο εργαζόμενος σωστά παλεύει για τη μείωση του χρόνου απασχόλησης, πρέπει όμως να παλεύει σε σωστή βάση, να αγωνίζεται για να μειώνεται η εκμετάλλευσή του. Το 35ωρο πρέπει διεκδικηθεί σήμερα στη βάση 35 ώρες δουλιάς, 5 μέρες τη βδομάδα, 7 ώρες τη μέρα, με αύξηση αποδοχών και πλήρη δικαιώματα, για να είναι σε όφελος της εργατικής τάξη, αλλιώς θα υπάρχουν προβλήματα και αύξηση της ανεργίας και πολλά ακόμα.

- Πέρα από τη σύνοδο, οι εργαζόμενοι έχουν μπροστά τους και άλλα μέτωπα. Ποια είναι αυτά;

- Πρώτα από όλα η εργατική τάξη αντιμετωπίζει την πολλαπλή επίθεση στις εργασιακές κατακτήσεις και στα δικαιώματά της, όπως είπα και πριν. Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε την κυβέρνηση να λέει ότι έχουν αυξηθεί οι πραγματικές αμοιβές των εργαζομένων. Αυτό είναι μια απάτη. Μπροστά μας έχουμε την υπογραφή της ΕΓΣΣΕ, σε μια περίοδο που επιχειρείται η υποβάθμιση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Ηδη έχουν υποβαθμιστεί μέσα από τη δίχρονη ΕΓΣΣΕ, που φέτος μπορεί να έχει και τρίχρονη διάρκεια. Επιδιώκεται σιγά σιγά, μέσα από τις νέες εργασιακές σχέσεις να αδυνατίσει και να ατονήσει ο θεσμός των συλλογικών συμβάσεων.

Είναι βασικό φέτος, η εργατική τάξη να παλέψει για την εθνική συλλογική σύμβαση και να οργανώσει από τώρα την πάλη της για να μην περάσουν τα σχέδια υποβάθμισης και κατάργησης, στην ουσία, των συμβάσεων. Η παράταξή μας θέτει μια σειρά ζητημάτων που πρέπει να προταθούν. Προτείναμε κατώτερο μισθό 200.000 δρχ. με 8.000 δρχ. μεροκάματο, σαν ελάχιστο όριο που μπορεί να διεκδικήσει ο εργαζόμενος σήμερα. Η πρότασή μας για την ΕΓΣΣΕ πιστεύουμε ότι είναι ένα διεκδικητικό πλαίσιο που μπορεί να βοηθήσει τους εργαζομένους, μέσα από την πάλη τους, να καταφέρουν να υπογράψουν συλλογικές συμβάσεις που θα αντιμετωπίζουν όσο μπορούν αυτή τη λαίλαπα. Γι' αυτό και προτείναμε παράλληλα απεργιακή κινητοποίηση το πρώτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη, αλλά η πρότασή μας απορρίφθηκε από τις άλλες παρατάξεις.

Ακόμα, μπροστά μας έχουμε τον προϋπολογισμό, ο οποίος είναι "κομμένος και ραμμένος" στα πλαίσια της ευρωπαϊκής "σύγκλισης", στα πλαίσια των βιομηχάνων και των μονοπωλίων. Κινείται στη λογική αφαίρεσης κοινωνικών παροχών και μείωσης των κοινωνικών δαπανών, με στόχο την επίτευξη των κριτηρίων της ΟΝΕ. Είναι ένας προϋπολογισμός λιτότητας που ανακατανέμει τον πλούτο της κοινωνίας σε βάρος των εργαζομένων. Η λογική της περικοπής δαπανών έχει συνέπειες και για την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση και για τα ζητήματα που έχουν σχέση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

- Πώς πρέπει οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα τους, το συνδικαλιστικό κίνημα, να οργανώσει την αντίστασή του απέναντι σε όλες αυτές τις πλευρές που θέσατε;

- Σήμερα ο εργαζόμενος πρέπει να στηριχτεί μόνο στη δική του ενεργοποίηση και δραστηριοποίηση. Οι περσινοί αγώνες που αναπτύχθηκαν στη χώρα έδωσαν απτά δείγματα γραφής της εργατικής τάξης, η οποία δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποταχθεί στο μονόδρομο των πολυεθνικών, της ΕΕ και της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Η εργατική τάξη πρέπει και φέτος να αναπτύξει τους αγώνες της. Το συμπέρασμα που πρέπει να βγαίνει από τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις είναι - με όποιες αδυναμίες και αν υπήρχαν - όχι ότι δε γίνεται τίποτα, αλλά ότι χρειάζεται αγώνας σε μεγαλύτερη ακόμα κλίμακα. Χρειάζεται όμως και συντονισμός με τα άλλα στρώματα της κοινωνίας, με τους αγρότες, με τους επαγγελματοβιοτέχνες, με όλα τα λαϊκά στρώματα της κοινωνίας για την απόκρουση αυτής της πολιτικής. Αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει η εργατική τάξη να ακολουθήσει. Ταυτόχρονα πρέπει να οργανώσει την πάλη της για να συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις στους κλάδους, Εργατικά Κέντρα και Συντονιστικά. Να συνεχιστούν οι περιοδείες, να γίνουν συνελεύσεις και συγκεντρώσεις στους χώρους δουλιάς. Να δυναμώσουν τα συνδικάτα την επαφή τους στη βάση, με τους εργαζόμενους, με ενημέρωση απέναντι στον αποπροσανατολισμό. Καλύτερη προετοιμασία των αρχαιρεσιών, για την ανατροπή των συσχετισμών δυνάμεων στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Δεν πάει άλλο με αυτές τις πλειοψηφίες και στη ΓΣΕΕ και στην ΑΔΕΔΥ, αλλά και σε ομοσπονδίες βασικές, που οι δυνάμεις του συμβιβασμού, οι δυνάμεις που βάζουν την υπογραφή τους κάτω από κείμενα που καταργούν εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, έχουν την πλειοψηφία. Η εργατική τάξη χρειάζεται επίσης να βγάλει συμπεράσματα από αυτήν την πολιτική και να δυναμώνει την πάλη της καθημερινά, σε όλα τα μέτωπα, για την ανατροπή των πολιτικών που εκπορεύονται από την ΕΕ, από τους μεγαλοβιομήχανους, από τον ιμπεριαλισμό.

Να δυναμώνει την πάλη της για τη δημιουργία λαϊκού μετώπου για την απόκρουση αυτής της πολιτικής. Δε φτάνει μόνο η συνδικαλιστική πάλη, δε φτάνει μόνο η πάλη για την υπεράσπιση ορισμένων δικαιωμάτων της μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα. Πολύ περισσότερο χρειάζεται να δυναμώσουν σήμερα μέσα στο εργατικό κίνημα τα αντιμονοπωλιακά χαρακτηριστικά και μέσα από αυτά να αντιμετωπίσει η εργατική τάξη τους κύριους υπεύθυνους και τις κύριες αιτίες των προβλημάτων της, που δεν είναι άλλοι από τα μονοπώλια, από τον ιμπεριαλισμό και φυσικά τις κυβερνήσεις που υπηρετούν αυτή την πολιτική.

Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ